Đây là công trình cấp II, quy mô cấp 3 đồng bằng, tổng kinh phí đầu tư là 700 tỷ đồng, đoạn đường đi qua địa bàn TP. Kon Tum, huyện Đak Hà và Đak Tô, thời gian thi công từ tháng 12-2013, bàn giao vào tháng 4-2016. Trong quá trình thi công dự án, nhiều nhà dân hai bên đường bị nứt toát, hư hỏng nặng nề.
Dẫn chúng tôi đi một vòng quanh nhà để chỉ cả chục vết nứt dọc ngang trên các bức tường, bà Võ Thị Xuân (phường Ngô Mây, TP. Kon Tum) nói rằng, khi chưa làm đường thì nhà không vấn đề gì. Tuy nhiên, khi đường Hồ Chí Minh thi công, xe lu lèn từ sáng đến chiều và dồn dập làm căn nhà rung chuyển, từng mảng xi măng trên tường rớt xuống ầm ầm nhưng may là không trúng ai. "Nhiều lúc nhà rung dữ quá, chúng tôi không dám ở trong mà phải chạy ra ngoài đường. Các bức tường do bị chấn động mạnh đã xuất hiện các vết nứt toát. Sợ sập nhà, chồng tôi liều mình ra chặn đường xe thi công và cầu cứu khắp nơi. Sau đó, một số cơ quan chức năng xuống hiện trường lập biên bản, chụp ảnh, hứa hẹn rồi đi mất. Gia đình rất lo lắng khi sống trong căn nhà bị nứt nhưng cũng phải ở chứ chẳng biết đi đâu”, bà Xuân nói.
Tương tự là trường hợp ông hàng xóm Trần Văn Lâu của bà Xuân. Căn nhà cũng đầy rẫy những vết nứt ở cột và tường. Có những chỗ nứt dài nhiều mét, có vết nứt làm bong tróc cả lớp hồ tô tường, lòi cả gạch. “Những vết nứt này xuất hiện khi đường Hồ Chí Minh thi công vào năm 2014. Hồi ấy có 3 xe lu đường hoạt động liên tục khiến căn nhà tôi rung lên, những bức tường cũng xuất hiện các vết nứt. Trong 2 căn nhà thì nhà trước nứt nhiều hơn vì gần đường. Đơn vị chức năng cũng đã xuống kiểm tra nhưng chưa thấy đền bù. Tôi chỉ mong được đền bù sớm để gia đình sửa chữa căn nhà ở cho an toàn”, ông Lâu nói.
Hơn 30 tháng kể từ ngày công trình được bàn giao nhưng đến nay các hộ dân bị ảnh hưởng do thi công vẫn đang ngày đêm ngóng chờ tiền đền bù. Có hộ biết nhà không an toàn nhưng không dám sửa mà giữ nguyên hiện trạng để có cơ sở đền bù. Bà Huỳnh Châu Bích Lệ (phường Ngô Mây) nói gia đình có 2 gian nhà gồm nhà trước và nhà sau. Trong đó, căn nhà trước bị nứt toát tường trong phòng ngủ, phòng khách và phần cửa chính. “Nhà trước bị nứt nhiều làm tường cửa yếu, rất dễ sập. Gia đình tôi cũng muốn sửa nhưng lại sợ làm mất hiện trạng, không có cơ sở đền bù sau này. Chính vì nhà trước không an toàn nên gia đình không dám ở mà chỉ để đồ đạc, mọi sinh hoạt đều diễn ra ở nhà sau”, bà Lệ nói.
Làm việc với chúng tôi, ông Nguyễn Văn Thanh-Trưởng phòng kỹ thật thẩm định Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông Kon Tum (thuộc UBND tỉnh Kon Tum) thừa nhận, khi thi công đường Hồ Chí Minh có gây ảnh hưởng nhà dân và cũng chính điều này đã có lần khiến dân ra đường ngăn cản. Theo ông Thanh, khi nhận được phản ánh, chủ đầu tư cùng đơn vị và các bên liên quan đã xuống kiểm tra và đối thoại với dân. Ngành chức năng cũng triển khai thác biện pháp để giảm thiểu ảnh hưởng nhà dân như giảm khoảng cách lu, lu tần suất nhẹ và làm hào để giảm độ rung chấn. Nhờ những biện pháp này mà tình trạng nứt nhà do thi công giảm hẳn. Qua kiểm tra, xác định có 744 hộ bị ảnh hưởng khi thi công đường như rạn, nứt, trong đó chủ yếu là nứt nhà. Cụ thể huyện Đak Tô có 275 hộ, huyện Đak Hà có 267 hộ, TP. Kon Tum có 202 hộ.
Liên quan đến vụ việc, cũng theo ông Thanh, ngày 7-2-2017, Sở Giao thông Vận tải tỉnh Kon Tum đã có báo cáo số 48/BC-SGTVT gửi Bộ Giao thông Vận tải về việc bồi thường hỗ trợ các hộ dân có nhà ở, công trình nằm ngoài phạm vi giải phóng mặt bằng bị ảnh hưởng do quá trình thi công dự án nâng cấp, mở rộng đường Hồ Chí Minh. Văn bản trên ngoài nêu việc 744 hộ dân bị ảnh hưởng, còn nêu rõ số tiền hỗ trợ cho 744 hộ là hơn 1,3 tỷ đồng song đến nay vẫn chưa thấy Bộ phản hồi.
