Sơn La: Triển khai điều tra cơ bản tài nguyên nước nội tỉnh

Phó Giám đốc Sở TN&MT Sơn La Phùng Kim Sơn.

PV: Xin ông cho biết đặc điểm tài nguyên nước trên địa bàn tỉnh Sơn La? Công tác quản lý nhà nước lĩnh vực tài nguyên nước đã được địa phương triển khai như thế nào?

Ông Phùng Kim Sơn: Sơn La là địa phương có tiềm năng về tài nguyên nước với 35 suối lớn, 2 sông lớn là sông Đà dài 280km với 32 phụ lưu và sông Mã dài 90km với 17 phụ lưu. Mật độ sông suối phân bố không đều, độ dốc lớn, nhiều thác ghềnh do địa hình núi cao, chia cắt sâu. Theo kết quả Quy hoạch tài nguyên nước của tỉnh đã được phê duyệt, tài nguyên nước mặt toàn tỉnh hàng năm vào khoảng 19 tỷ m³, trữ lượng nước dưới đất khoảng trên 3 triệu m³/ngày đêm.

Thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước lĩnh vực tài nguyên nước, Sở TN&MT đã tham mưu cho UBND tỉnh ban hành Quy hoạch phân bổ tài nguyên nước mặt, nước dưới đất đến năm 2020, định hướng 2025; Quy hoạch bảo vệ tài nguyên nước tỉnh Sơn La từ năm 2015-2020, tầm nhìn 2030; tích hợp nội dung phòng chống và khắc phục hậu quả tác hại do nước gây ra vào quy hoạch tỉnh. Đến hết tháng 10/2021, toàn tỉnh có 175 giấy phép tài nguyên nước còn hiệu lực thuộc thẩm quyền UBND tỉnh; 58 giấy phép tài nguyên nước do Bộ TN&MT cấp.

Công tác phê duyệt tiền cấp quyền khai thác tài nguyên nước; lập hành lang bảo vệ nguồn nước; thiết lập vùng bảo hộ vệ sinh khu vực lấy nước sinh hoạt; phê duyệt và công bố dòng chảy tối thiểu trên sông suối và hạ lưu các hồ chứa được quan tâm thực hiện. Trong giai đoạn 2016-2020, Sở TN&MT đã tổ chức 27 cuộc thanh, kiểm tra lĩnh vực tài nguyên nước với 88 tổ chức, cá nhân; xử lý vi phạm hành chính với 28 tổ chức, cá nhân với tổng số tiền phạt trên 1,5 tỷ đồng.

Tuy nhiên, đến nay, Sơn La chưa triển khai thực hiện điều tra cơ bản tài nguyên nước trên phạm vi toàn tỉnh. Thực hiện quy định của Luật tài nguyên nước và Quyết định số 432/QĐ-TTg ngày 24/3/2021 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch tổng thể điều tra cơ bản tài nguyên nước đến năm 2030, tầm nhìn 2050, Sở TN&MT đã tham mưu cho UBND tỉnh ban hành Quyết định số 2372/QĐ-UBND ngày 28/9/2021 phê duyệt kế hoạch điều tra cơ bản tài nguyên nước đến năm 2030, tầm nhìn 2050 đối với các nguồn nước nội tỉnh.

PV: Vậy các nội dung chính sẽ triển khai thực hiện điều tra cơ bản tài nguyên nước của tỉnh là gì, thưa ông?

Ông Phùng Kim Sơn: Việc triển khai điều tra cơ bản tài nguyên nước trên địa bàn tỉnh được triển khai với 3 nhiệm vụ chính. Cụ thể:

Với hoạt động điều tra định kỳ, thường xuyên, sẽ thực hiện xây dựng mạng quan trắc tài nguyên nước theo thứ tự ưu tiên quan trắc các nguồn cấp nước cho sinh hoạt, sản xuất công nghiệp, khu, cụm công nghiệp; giám sát hoạt động xả nước thải vào nguồn từ các khu đô thị, khu, cụm công nghiệp. Xây dựng và duy trì hệ thống cảnh báo, dự báo lũ lụt, hạn hán và các tác hại khác do nước gây ra tại các vùng, khu vực đã hoặc được dự báo có nguy cơ xảy ra, ưu tiên những vùng, khu vực đang chịu sự tác động mạnh mẽ của biến đổi khí hậu. Đưa vào vận hành hệ thống giám sát tự động, trực tuyến các hoạt động khai thác, sử dụng nước, xả nước thải vào nguồn nước. Hoàn thiện và duy trì hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu tài nguyên nước của tỉnh, kết nối liên thông với các hệ thống thông tin các sở, ngành trong tỉnh, cơ sở dữ liệu tài nguyên nước quốc gia.

Sơn La nỗ lực nâng cao hiệu quả khai thác, sử dụng và bảo vệ tài nguyên nước.

Với hoạt động điều tra cơ bản tài nguyên nước không định kỳ, thực hiện điều tra, đánh giá tổng hợp tài nguyên nước dưới đất tỷ lệ 1:100.000; tỷ lệ 1:50.000 với nguồn nước nội tỉnh ở những vùng, khu vực có tiềm năng lớn, cấp nước cho sinh hoạt, các khu vực khan hiếm nước… Thực hiện điều tra, tìm kiếm phát hiện nguồn nước dưới đất gắn với phục vụ cấp nước sinh hoạt cho các thôn, xã đặc biệt khó khăn và khó khăn. Điều tra, thống kê tổng lượng nước trữ được vào cuối mùa lũ đầu mùa cạn hàng năm của các hồ chứa quan trọng có khả năng điều tiết trên các sông nội tỉnh, ưu tiên các hồ dung tích từ 3 triệu m³ trở lên…

Đối với hoạt động điều tra tài nguyên nước có tính chất đặc thù, sẽ thực hiện điều tra hiện trạng khai thác, sử dụng tài nguyên nước, xả nước thải, chất thải vào nguồn nước. Đánh giá tình hình ô nhiễm, suy thoái, cạn kiệt nguồn nước mặt, nước dưới đất, phân loại nguồn nước theo mức độ ô nhiễm, suy thoái, cạn kiệt. Đánh giá, cảnh báo, dự báo tác động của BĐKH với tài nguyên nước, diễn biến bất thường về số lượng, chất lượng các nguồn nước và các tác hại do nước gây ra…

PV: Để thực hiện kế hoạch trên, tỉnh đã đề ra các giải pháp cụ thể như thế nào, thưa ông?

Ông Phùng Kim Sơn: UBND tỉnh đã giao Sở TN&MT là cơ quan chủ trì tổ chức thực hiện nhiệm vụ điều tra cơ bản tài nguyên nước. Hàng năm tổ chức đánh giá tiến độ, chất lượng, hiệu quả việc thực hiện các nội dung để báo cáo UBND tỉnh. Quá trình thực hiện theo hướng tăng cường xã hội hóa, nhà nước mua thông tin số liệu điều tra cơ bản từ các tổ chức, cá nhân, đảm bảo cơ chế đấu thầu, đặt hàng. Xây dựng cơ chế quản lý, cấp vốn cho hoạt động điều tra cơ bản tài nguyên nước bằng nguồn thu từ các hoạt động tài nguyên nước và phí sử dụng thông tin, số liệu tài nguyên nước. Bên cạnh đó, sẽ xây dựng cơ chế khuyến khích các tổ chức, cá nhân tham gia đầu tư theo hình thức công tư cho một số đề án, dự án điều tra cơ bản tài nguyên nước.

Trước mắt, trong giai đoạn 2022-2023, Sở TN&MT sẽ chủ trì lập, ban hành Danh mục nguồn nước nội tỉnh; Điều tra, đánh giá tổng hợp tài nguyên nước dưới đất tỷ lệ 1: 50.000 đến 1:25.000 đối với các nguồn nước nội tỉnh. Giai đoạn 2023-2025, thực hiện kiểm kê tài nguyên nước với các nguồn nước nội tỉnh; Điều tra, đánh giá tài nguyên nước mặt,….

Riêng đối với nội dung kiểm kê tài nguyên nước, thực hiện Quyết định số 1383/QĐ-TTg ngày 4/8/2021 của Thủ tướng Chính Phủ, UBND tỉnh Sơn La đã ban hành Công văn số 2429/UBND-KT ngày 9/8/2021 giao Sở TN&MT chủ trì, phối hợp với các sở, ngành liên quan và UBND các huyện, thành phố nghiên cứu, tham mưu, đề xuất các nội dung triển khai thực hiện, báo cáo UBND tỉnh. Sau khi Bộ TN&MT ban hành nội dung, kế hoạch chi tiết thực hiện Đề án, Sở TN&MT sẽ tham mưu, đề xuất các nội dung cụ thể.

Xin trân trọng cảm ơn ông!