Theo thống kê của Sở TN&MT Quảng Ninh, hiện trên địa bàn tỉnh hiện có 3 khu vực được cấp Giấy phép khai thác cát, sỏi, trong đó có 1 khu vực đang thực hiện đóng cửa mỏ thuộc Công ty TNHH MTV Khai thác vật liệu và Xây dựng Vĩnh Khánh, khai thác cát tại xã Phong Dụ, huyện Tiên Yên, với diện tích 19,69 ha, công suất khai thác 30.000 m3/năm. Còn lại 2 khu vực đang khai thác, tại xã Vô Ngại, huyện Bình Liêu, với diện tích 6,17ha, công suất khai thác 20.000 m3/năm và tại xã Phong Dụ, huyện Tiên Yên, với diện tích 7ha, công suất khai thác 15.000 m3/năm.
Đối với cát làm vật liệu san lấp mặt bằng, hiện có 2 khu vực được cấp giấy phép khai thác cát san lấp tại TP.Móng Cái chưa tiến hành khai thác với diện tích 188 ha, trữ lượng trên 15 triệu m3. Tuy vậy, hiện nay, hai mỏ này đang tạm dừng, không có hoạt động khai thác.
Còn đối với cát thủy tinh, hiện tại có 3 khu vực được cấp giấy phép khai thác, trong đó mỏ cát Vân Hải thuộc địa bàn các xã Minh Châu, Quan Lạn, huyện Vân Đồn, diện tích 299 ha, trữ lượng 5.343.000 m3, thời hạn khai thác đến năm 2021. Hiện nay, công ty đang khai thác và thực hiện điều chỉnh ranh giới giấy phép để hoàn thiện các hồ sơ đóng cửa mỏ, cải tạo phục hồi môi trường một phần diện tích đã khai thác. Còn lại 2 khu vực tại xã Ngọc Vừng và Quan Lạn, huyện Vân Đồn thuộc 2 đơn vị là Công ty TNHH Quan Minh và Công ty TNHH Thương mại Tân Lập. Hiện nay, 2 công ty đang hoàn thiện các thủ tục có liên quan để tiến hành khai thác.
Đoàn công tác liên ngành của tỉnh kiểm tra việc hoàn nguyên, cải tạo môi trường tại Công ty CP than Hà Lầm |
Bên cạnh đó, Quảng Ninh đang khuyến khích các doanh nghiệp chuyển sang sản xuất cát nghiền, từng bước thay thế cho các mỏ cát tự nhiên. Cụ thể, tỉnh Quảng Ninh đã cho phép 2 đơn vị là Công ty CP Thiên Nam và Công ty TNHH Thái Dương được nghiên cứu sản xuất thử nghiệm nghiền cát từ nguồn đất đá thải mỏ của các đơn vị ngành than với tổng quy mô công suất dự kiến từ 1,3 đến 1,7 triệu m3 cát/năm. Đến nay, dây chuyền sản xuất của Công ty CP Thiên Nam tại khu vực bãi thải Đông Cao Sơn, tại TP.Cẩm Phả được lắp đặt hoàn chỉnh, vận hành sản xuất thử nghiệm với quy mô công suất khoảng 1 triệu m3 cát/năm.
Ngoài ra, đối với cát san lấp mặt bằng còn có hoạt động nạo vét luồng lạch kết hợp tận thu sản phẩm nạo vét. Trên địa bàn toàn tỉnh đã có 14 dự án nạo vét tuyến luồng đường thuỷ nội địa địa phương, đường thuỷ nội địa quốc gia, luồng hàng hải và các tuyến luồng chuyên dùng. Tuy nhiên đến nay, có 4 dự án đang tạm dừng hoạt động, 7 dự án chưa hoàn thiện thủ tục, chỉ có 3 dự án trên địa bàn huyện Vân Đồn đang triển khai thi công.
Trong thời gian qua, tỉnh Quảng Ninh đã có nhiều văn bản chỉ đạo tăng cường quản lý nhà nước đối với hoạt động khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng, cũng như tăng cường kiểm tra, xử lý hoạt động khai thác cát, sỏi trái phép. Cụ thể, Sở TN&MT đẩy mạnh thanh tra, kiểm tra việc chấp hành các quy định của pháp luật về lĩnh vực khoáng sản, môi trường, phối hợp với cơ quan liên quan kiểm soát sản lượng khai thác khoáng sản thực tế của các tổ chức được cấp phép.
Phòng Cảnh sát môi trường, Công an tỉnh Quảng Ninh bắt giữ tàu hút cát trái phép tại TP.Cẩm Phả |
Trao đổi với PV Báo Tài nguyên & Môi trường, Giám đốc Sở TN&MT Quảng Ninh, Nguyễn Ngọc Thu cho biết, công tác quản lý cát sỏi trên địa bàn tỉnh từng bước đi vào nền nếp. Về cơ bản, các tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động khai thác cát, sỏi trên địa bàn tỉnh đã chấp hành tương đối tốt các quy định của pháp luật. Từng bước chấm dứt tình trạng khai thác khoáng sản trái phép. Qua đó, hoạt động khai thác đá, sét, cát, sỏi tận thu đã được kiểm soát, đẩy lùi các vi phạm, không phát sinh các điểm nóng.
Tuy vậy để nâng cao hơn nữa hiệu quả công tác phòng ngừa, phát hiện xử lý hoạt động khai thác cát, sỏi trái phép tại các sông, suối trên địa bàn tỉnh. Thời gian tới, Quảng Ninh cần tăng cường công tác quản lý tài nguyên và có những giải pháp khuyến khích các doanh nghiệp sản xuất cát nhân tạo để làm cát, đá xây dựng hoặc vật liệu cấp phối bằng nguồn nguyên liệu từ các bãi thải mỏ than, góp phần giảm tải các bãi thải và hạn chế ô nhiễm môi trường, tiết kiệm tài nguyên.
Trong 5 năm trở lại đây, các lực lượng chức năng trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh đã tăng cường công tác kiểm tra, xử lý các vi phạm pháp luật, quản lý hóa đơn, chứng từ trong hoạt động kinh doanh trong lĩnh vực khai thác cát, sỏi trên địa bàn. Cụ thể, đã phát hiện 862 vụ vi phạm; tịch thu 174.135.1 m3 cát; 557 m3 đá, 69 m3 sét, xử phạt vi phạm hành chính trên 15 tỷ đồng.