Quảng Ngãi: Chế tài mạnh hơn với tàu cá xâm phạm vùng biển nước ngoài

​Vẫn tiếp diễn tàu cá xâm phạm vùng biển nước ngoài.

Theo báo cáo từ Tổ công tác liên ngành, thời gian qua, các bộ ngành, địa phương và Tổ công tác liên ngành 689 đã triển khai quyết liệt, đồng bộ các biện pháp nhằm ngăn chặn tàu cá và​ ngư dân Việt Nam vi phạm khai thác hải sản trái phép ở vùng biển nước ngoài đã đạt được nhiều kết quả tích cực. Tuy nhiên, hiện tình trạng này vẫn còn tiếp diễn, chưa chấm dứt. Vấn đề này đã gây ảnh hưởng không nhỏ đến hình ảnh của Việt Nam trên trường quốc tế, tác động xấu đến việc xuất khẩu thủy sản vào thị trường thế giới.

Được biết, ngày 23/10/2017 Châu Âu đã áp dụng biện pháp cảnh cáo (thẻ vàng) đối với sản phẩm thủy sản khai thác của Việt Nam xuất khẩu vào EU.

Toàn cảnh buổi làm việc giữa Tổ công tác liên ngành 689 với lãnh đạo UBND tỉnh Quảng Ngãi cùng với các sở ngành, địa phương liên quan.

Hoạt động khai thác hải sản xa bờ tại tỉnh Quảng Ngãi trong những năm qua đã góp phần đáng kể vào sự phát triển KT-XH của địa phương, đời sống của đại bộ phận ngư dân được cải thiện và góp phần tích cực trong việc khẳng định chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc. Tuy nhiên, bên cạnh đó cũng còn một bộ phận chủ tàu và ngư dân vì hám lợi cố tình xâm phạm trái phép vùng biển các nước để khai thác hải sản.

Theo báo cáo của các cơ quan chức năng tỉnh Quảng Ngãi, trước đây ngư dân Quảng Ngãi thường xâm phạm vùng biển các nước trong khu vực như Indonesia, Maylaysia, Philipin nhưng do các nước này áp dụng các biện pháp cứng rắn như phạt tù dài ngày, phạt tiền, đốt tàu,... nên gần đây chuyển hướng xâm phạm vùng biển các nước cách xa hàng ngàn hải lý như Palau, Australia, Solomon, New Caledonia,... Hầu hết các tàu cá vị phạm này đều ở huyện Bình Sơn, Lý Sơn, làm nghề lặn khai thác hải sâm, trai tai tượng khổng lồ.

Triển khai đồng bộ các biện pháp ngăn chặn

Trong thời gian vừa qua, tỉnh Quảng Ngãi đã nhiều lần có công văn chỉ đạo quyết liệt các sở ngành, địa phương ven biển triển khai động bộ các biện pháp để ngăn chặn và giảm thiểu, trong đó có việc xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật đối với các tàu cá vi phạm. Ngoài ra, kiểm điểm trách nhiệm người đứng đầu và có hình thức xử lý đối với các tổ chức, cá nhân để tàu cá và ngư dân xâm phạm vùng biển nước khác để khai thác hải sản; kiên quyết không cấp giấy phép khai thác thủy sản, không cấp văn bản chấp thuận đóng tàu mới đối với chủ tàu cá tái phạm, tàu cá bị bắt giữ;…

Ông Nguyễn Ngọc Oai đánh giá cao những nỗ lực của tỉnh Quảng Ngãi trongviệc ngăn chặn, giảm thiểu và tiến tới chấm dứt tình trạng tàu cá và ngư dân của tỉnh khai thác hải sản trái phép ở vùng biển nước ngoài.

Từ đầu năm đến nay, Quảng Ngãi đã tổ chức 10 lớp cho hơn 600 ngư dân các xã trọng điểm nghề cá để tuyên truyền pháp luật liên quan đến hoạt động khai thác hải sản; áp dụng các chế tài xử phạt, theo dõi lập danh sách tàu cá và ngư dân vi phạm…Tuy nhiên, tình trạng vẫn chưa chấm dứt.

Mặc dù vậy, theo các cơ quan chức năng, các quy định về chế tài xử lý đối với tàu cá và ngư dân vi phạm khai thác hải sản trái phép ở vùng biển nước ngoài hiện vẫn chưa đủ mạnh để mang tính răn đe. Trong khi đó, mức độ vi phạm lại ngày càng tinh vi hơn.

Theo số liệu thống kê của cơ quan chức năng, trong năm 2015 có đến 14 tàu với 202 thuyền viên bị bắt vì xâm phạm lãnh hải nước ngoài. Năm 2016, có 24 tàu cá với 336 thuyền viên và từ đầu năm 2017 đến nay, có 32 lượt tàu cá Quảng Ngãi bị các nước kiểm soát, bắt giữ, xử lý. Cụ thể là New Caledonia (Pháp) bắt 24 tàu, Solomon bắt 3 tàu, Australia bắt 4 tàu, Philippines bắt 1 tàu. Các tàu bị bắt giữ hầu hết là tàu ở xã Bình Châu (huyện Bình Sơn) và xã An Hải (huyện Lý Sơn), làm nghề lặn khai thác hải sâm, tai tượng khổng lồ.

Tàu cá Quảng Ngãi vi phạm nhiều nhất trong cả nước. Vì vậy, phải có giải pháp đủ mạnh ngăn chặn, giảm thiểu và đến năm 2018, phải chấm dứt tình trạng này. Nếu không chấm dứt thì Chủ tịch UBND tỉnh phải chịu trách nhiệm.

Tại buổi làm việc, Tổ công tác liên ngành 689 đánh giá cao những nỗ lực của tỉnh Quảng Ngãi trongviệc ngăn chặn, giảm thiểu và tiến tới chấm dứt tình trạng tàu cá và ngư dân của tỉnh khai thác hải sản trái phép ở vùng biển nước ngoài; trong thời gian tới tỉnh cần tiếp tục triển khai thực hiện đầy đủ nội dung Công điện số 732/CĐ-TTg ngày 28/5/2017 của Thủ tướng Chính phủ; Chỉ thị số 45/CT-TTg ngày 13/12/2017 của Thủ tướng Chính phủ về một số nhiệm vụ, giải pháp cấp bách để khắc phục cảnh báo của Ủy ban Châu Âu về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định.

Tăng chế tài xử lý mạnh hơn

Tổ công tác cho biết, thời gian tới cũng sẽ đề xuất cơ quan thẩm quyền sửa đổi, bổ sung quy định chế tài xử lý mạnh hơn đối với tàu cá và ngư dân vi phạm khai thác hải sản trái phép ở vùng biển nước ngoài; ban hành quy định về tạm ngừng việc đóng mới, nâng cấp tàu cá làm nghề lưới kéo và có chế độ kiểm soát đặc biệt đối với tàu lưới kéo; cấm mua bán, vận chuyển một số đối tượng hải sâm liên quan đến đánh bắt bất hợp pháp tại vùng biển các nước; nghiên cứu để kiểm soát và quản lý chặt chẽ nghề lặn,...

Đối với các trường hợp tàu cá Quảng Ngãi vi phạm khai thác hải sản trái phép ở vùng biển Australia, New Caledonia trong tháng 11/2017 mới đây, Tổ công tác cho rằng đây là những vụ việc nghiêm trọng, tỉnh tập trung chỉ đạo các cơ quan chức năng khẩn trương điều tra, xác minh vụ việc, báo cáo cụ thể các cơ quan chức năng theo yêu cầu.

Bài & ảnh: Võ Hà