Quản lý thị trường cả nước xử lý gần 24.000 vụ vi phạm trong nửa đầu năm 2023

Làm tốt công tác quản lý địa bàn, tập trung kiểm tra các mặt hàng nổi cộm

Báo cáo của Tổng cục Quản lý thị trường (QLTT) cho biết, trong 6 tháng đầu năm, tình hình buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới cơ bản đã được kiểm soát do các lực lượng chức năng hai bên biên giới tăng cường kiểm tra, kiểm soát, ngăn chặn các hành vi vi phạm.

Tuy nhiên, trong những dịp cao điểm như những tháng giáp Tết, các hành vi buôn lậu, vận chuyển hàng hóa trái phép lại nổi lên và diễn biến phức tạp. Các đối tượng buôn lậu sử dụng một số phương thức, thủ đoạn mới, tinh vi, như: không khai báo hoặc khai không đúng với thực tế hàng hóa; che giấu nguồn gốc, tuyến đường của lô hàng; hàng hoá vi phạm được cất giấu tinh vi, giấu lẫn trong hàng hóa không vi phạm, đánh tráo, rút ruột, thẩm lậu đối với hàng hóa quá cảnh; mua bán, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới thông qua sàn giao dịch điện tử và vận chuyển về Việt Nam qua đường chuyển phát nhanh... Các mặt hàng vi phạm chủ yếu là: thuốc lá ngoại, đường cát, vải, hàng may mặc, rượu, hàng điện tử...

Trong thị trường nội địa, tình trạng vận chuyển, kinh doanh hàng nhập lậu, hàng giả, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, hàng không rõ nguồn gốc... vẫn tiếp tục diễn biến phức tạp, phương thức, thủ đoạn ngày càng tinh vi, khó phát hiện. Hàng giả, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ không bày bán tràn lan như trước đây mà hàng hóa vi phạm sau khi qua biên giới được các đối tượng tập kết tại các kho hàng đặt tại nơi hẻo lánh, ít người qua lại, hoặc tại nhà riêng, sau đó các đối tượng lợi dụng thương mại điện tử để kinh doanh (mạng xã hội, các sàn thương mại điện tử), hàng hóa sau đó được vận chuyển qua các công ty bưu chính, dịch vụ chuyển phát nhanh đến tận tay người tiêu dùng.

Đáng chú ý, báo cáo của Tổng cục QLTT cũng cho biết, trong 6 tháng đầu năm 2023, lực lượng QLTT cả nước đã làm tốt công tác quản lý địa bàn, chú trọng kiểm tra, xử lý các vấn đề nổi cộm, các địa bàn trọng tâm, mặt hàng trọng điểm, góp phần giữ ổn định thị trường, nâng cao hiệu quả công tác đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả.

Cụ thể, đối với mặt hàng xăng dầu, những tháng đầu năm, lực lượng QLTT cả nước đã chủ trì, phối hợp với các lực lượng chức năng khác kiểm tra trên 1.200 vụ, xử lý trên 300 vụ vi phạm.

Thông qua hoạt động thanh kiểm tra lực lượng QLTT cả nước phát hiện nhiều sai phạm với số lượng hàng hóa lớn điển hình như: vụ việc 15.000 lít xăng không đảm bảo chất lượng tại Bình Dương; vụ việc chuyển cơ quan Công an điều tra dấu hiệu về tội lừa dối người tiêu dùng thu lợi bất chính trong kinh doanh xăng dầu tại Thạch Thất, Hà Nội.

Các hành vi vi phạm chủ yếu là: không đáp ứng điều kiện về hệ thống phân phối; bán xăng dầu ngoài hệ thống phân phối; không áp dụng hoặc duy trì hệ thống quản lý chất lượng; không đăng ký hệ thống phân phối với cơ quan có thẩm quyền; nhân viên không được tập huấn, đào tạo và cấp Giấy chứng nhận theo quy định...

Đối với, mặt hàng thuốc lá điếu, thuốc lá thế hệ mới, nửa đầu năm, lực lượng QLTT cả nước đã tăng cường công tác kiểm tra, xử lý các vụ việc về buôn bán, vận chuyển, tàng trữ trái phép thuốc lá điếu ngoại nhập lậu, xì gà nhập lậu, thuốc lá điện tử, thuốc lá làm nóng. Theo đó, toàn lực lượng đã kiểm tra 728 vụ, xử lý 589 vụ vi phạm. Trong đó, xử lý trên 27.467 bao thuốc lá và tương đương, xử lý trên 4.392 sản phẩm các loại thuốc lá điện tử, thuốc lá làm nóng; tổng số tiền xử phạt vi phạm hành chính gần 3,1 tỷ đồng; chuyển hồ sơ 01 vụ cho cơ quan Công an xử lý.

Ngoài ra, liên quan đến thuốc lá điếu giả mạo nhãn hiệu, trong thời gian qua lực lượng QLTT đã phối hợp chặt chẽ với đại diện chủ thể quyền các nhãn hiệu thuốc lá để xác minh, làm rõ, xử lý theo quy định. Một số địa bàn, điểm nóng về hoạt động nhập lậu, kinh doanh thuốc lá nhập lậu là: Long An, An Giang, Kiên Giang, Đồng Tháp, Tây Ninh, TP. Hồ Chí Minh, TP. Hà Nội...

Đối với mặt hàng khí dầu mỏ hóa lỏng LPG, trong 6 tháng qua, lực lượng QLTT kiểm tra 981 vụ, xử lý 506 vụ vi phạm, phạt hành chính gần 3,5 tỷ đồng, trị giá hàng hóa vi phạm gần 340 triệu đồng.

Hành vi vi phạm chủ yếu là: kinh doanh LPG khi không có Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh hoặc Giấy chứng nhận đủ điều kiện đã hết hạn sử dụng; nạp LPG vào chai khi không có Giấy chứng nhận đủ điều kiện; kinh doanh chai LPG mini không được phép nạp lại; Không mở sổ theo dõi các chai LPG đã bán cho khách hàng...

Trong lĩnh vực an toàn vệ sinh thực phẩm, lực lượng QLTT cả nước đã kiểm tra 3.182 vụ; xử lý 2.241 vụ vi phạm, số tiền xử phạt gần 9,7 tỷ đồng; trị giá hàng hoá tịch vi phạm trên 2,3 tỷ đồng.

Công tác kiểm tra về an toàn thực phẩm được được thực hiện thường xuyên, kịp thời. Qua hoạt động thanh tra, kiểm tra đã phát hiện và xử lý nhiều vi phạm pháp luật trong an toàn thực phẩm, có tác dụng răn đe, hạn chế hành vi vi phạm pháp luật về an toàn thực phẩm, việc kinh doanh hàng hoá kém chất lượng, hàng quá hạn sử dụng và không rõ nguồn gốc đã giảm so với trước.

Ý thức chấp hành pháp luật của các cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm ngày càng được nâng cao, do đó việc sử dụng các chất phụ gia ngoài danh mục các chất phụ gia được phép trong bảo quản, chế biến thực phẩm đã giảm; nguyên liệu đưa vào trong quá trình chế biến, sản xuất thực phẩm ngày càng được đảm bảo về vệ sinh an toàn thực phẩm. Các cơ sở sản xuất, chế biến, kinh doanh thực phẩm thực hiện các quy định về cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện, khám sức khỏe cho người lao động, cập nhật kiến thức an toàn thực phẩm, trong lựa chọn nguyên liệu sản xuất, quá trình sản xuất, chế biến, sử dụng phụ gia thực phẩm, bảo quản thực phẩm, bảo đảm chất lượng, an toàn thực phẩm.

Đối với mặt hàng đường cát, lực lượng QLTT kiểm tra 91 vụ, xử lý 61 vụ vi phạm, phạt tiền gần 1,4 tỷ đồng, trị giá hàng hóa vi phạm gần 1,9 tỷ đồng, số lượng hàng hóa tạm giữ, tịch thu trên 67 tấn. Hành vi vi phạm chủ yếu: Kinh doanh hàng hóa nhập lậu, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ...

Trong lĩnh vực thương mại điện tử, nửa đầu năm, lực lượng QLTT cả nước đã thực hiện kiểm tra 328 vụ, xử lý 233 vụ, phạt tiền hơn 4,2 tỷ đồng, trị giá hàng hóa hơn 2,7 tỷ đồng.

Các hành vi vi phạm chủ yếu là: thiết lập website thương mại điện tử bán hàng mà không thông báo với cơ quan quản lý nhà nước; thiết lập website cung cấp dịch vụ thương mại điện tử mà chưa được xác nhận đăng ký với các cơ quan quản lý nhà nước; Không cung cấp đầy đủ cho khách hàng thông tin về cá nhân, tổ chức sở hữu website; Giả mạo thông tin của thương nhân, tổ chức, cá nhân khác để tham gia hoạt động thương mại điện tử...

Công tác phối hợp liên ngành phát huy hiệu quả

Bên cạnh hoạt động kiểm tra, kiểm soát đột xuất, thường xuyên và định kỳ, trong nửa đầu năm, Tổng cục QLTT đã và đang thực hiện 110/216 cuộc thanh tra chuyên ngành (đạt 51%), ban hành kết luận 72 cuộc, tổng số tiền thu nộp ngân sách nhà nước khoảng 6,8 tỷ đồng (gồm cả tiền xử phạt vi phạm hành chính và số thu lợi bất hợp pháp). Các cuộc thanh tra chuyên ngành tập trung chủ yếu vào lĩnh vực xăng dầu, riêng lĩnh vực xăng dầu, lực lượng QLTT đã tiến hành thanh tra 72/86 cuộc (đạt 83,7%) và đã ban hành 45 Kết luận thanh tra. Tổng số tiền thu nộp ngân sách nhà nước khoảng 5,8 tỷ đồng.

Đi cùng các nhiệm vụ chuyên môn,trong nửa đầu năm, thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, Ban Chỉ đạo 389 quốc gia và Bộ Công Thương, Tổng cục QLTT đã tham mưu cho Lãnh đạo Bộ Công Thương ban hành các văn bản chỉ đạo lực lượng QLTT cả nước như Công điện số 383/CĐ-BCT ngày 20/01/2023 về việc tăng cường giám sát, kiểm tra, xử lý vi phạm trong kinh doanh xăng dầu; Công văn số 4067/BCĐ389-CQTT ngày 28/6/2023 về việc kiểm soát, phát hiện, ngăn chặn, xử lý hành vi buôn bán, vận chuyển trái phép gia cầm, sản phẩm gia cầm vào Việt Nam.

Song song đó, Tổng cục đã trực tiếp ban hành nhiều văn bản chỉ đạo lực lượng như: Kế hoạch cao điểm đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả dịp trước, trong và sau Tết Nguyên đán Quý Mão năm 2023; Công văn số 77/TCQLTT-CNV ngày 15/01/2023 về việc giám sát, kiểm tra, xử lý vi phạm trong kinh doanh xăng dầu...

Đặc biệt, trong công tác phối hợp liên ngành, với vai trò là Cơ quan Thường trực Ban Chỉ đạo 389 Bộ Công Thương, Tổng cục QLTT đã làm tốt công tác tham mưu, đề xuất Trưởng ban chỉ đạo các đơn vị thành viên và lực lượng QLTT cả nước trong công tác đấu tranh, phòng chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả. Đồng thời làm tốt công tác tổng hợp báo cáo theo yêu cầu của Ban Chỉ đạo 389 quốc gia và Ban Chỉ đạo 138 Chính phủ.

Cục QLTT địa phương với vai trò là thường trực hoặc thành viên của Ban chỉ đạo 389 cấp tỉnh đã tham mưu, đề xuất với UBND, Ban Chỉ đạo 389 tỉnh, thành phố triển khai có hiệu quả Quy chế phối hợp giữa các lực lượng chức năng; thực hiện nghiêm túc, hiệu quả các chương trình, kế hoạch, đợt cao điểm tăng cường kiểm tra, kiểm soát thị trường; những vấn đề nổi cộm, phát sinh trên thị trường đã được Cục QLTT các địa phương chủ trì hoặc phối hợp với các lực lượng chức năng trên địa bàn tiến hành kiểm tra, kiểm soát, xử lý nghiêm các vi phạm như các vụ việc gian lận trong kinh doanh xăng dầu, khí hóa lỏng, phân bón, đường cát, thực phẩm chức năng, sản xuất, kinh doanh hàng giả, kém chất lượng...

Điển hình như: lực lượng QLTT tỉnh Lạng Sơn phối hợp với Công an huyện Văn Lãng, Đồn biên phòng Tân Thanh, Chi cục Hải quan Tân Thanh kiểm tra, thu giữ trên 4.000 sản phảm là hóa mỹ phẩm không rõ nguồn gốc, hàng hóa giả mạo nhãn hiệu; lực lượng QLTT tỉnh Ninh Thuận phối hợp với Bộ đội biên phòng tỉnh phát hiện, thu giữ hơn 19.000 bao thuốc do nước ngoài sản xuất, không có chủ sở hữu; lực lượng QLTT Hà Nội phối hợp với Công an quận Bắc Từ Liêm kiểm tra, phát hiện cơ sở kinh doanh thực phẩm chức năng thông qua các nền tảng mạng xã hội có dấu hiệu vi phạm, vụ việc đã được Công an quận Bắc Từ Liêm khởi tố vụ án, khởi tố 02 bị can về hành vi buôn bán hàng giả là thực phẩm; lực lượng QLTT tỉnh Bắc Ninh phối hợp với Công an tỉnh kiểm tra, phát hiện kho hàng ở Bắc Ninh chứa hàng nghìn điện thoại, máy tính bảng, đồng hồ thông minh nhập lậu; lực lượng QLTT tỉnh Lào Cai phối hợp với Công an tỉnh kiểm tra, ngăn chặn xử lý trên 15.000 gói cánh vịt ăn liền không rõ nguồn gốc xuất xứ rao bán qua mạng xã hội...

Với những chỉ đạo sát sao từ Chính phủ, từ Ban Chỉ đạo 389 quốc gia và từ lãnh đạo Bộ Công Thương, 6 tháng đầu năm 2023, lực lượng QLTT cả nước đã xây dựng và triển khai các phương án, kế hoạch kiểm tra, xử lý các hành vi vi phạm, làm tốt công tác quản lý địa bàn, chú trọng kiểm tra, xử lý các vấn đề nổi cộm, gây bức xúc trong dư luận xã hội; tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ đối với hàng hóa nhập lậu, hàng giả, gian lận thương mại, hàng kém chất lượng và việc niêm yết giá, bán đúng giá niêm yết, các hành vi lợi dụng tình hình khan hiếm hàng hóa trên thị trường để đầu cơ, găm hàng hoặc lợi dụng dịch bệnh để định giá bán hàng hóa bất hợp lý, đặc biệt là đối với mặt hàng xăng dầu, khí dầu mỏ hóa lỏng, thực phẩm, trang thiết bị y tế.

Tính từ 15/12/2022-30/6/2023, lực lượng QLTT đã kiểm tra 39.384 vụ (tăng 17% so với cùng kỳ năm 2022), phát hiện, xử lý 23.714 vụ vi phạm, thu nộp NSNN trên 226 tỷ đồng. Chuyển Cơ quan điều tra 118 vụ có dấu hiệu hình sự (tăng 87% so với cùng kỳ năm 2022). Trị giá hàng hóa tịch thu gần 93 tỷ đồng. Trị giá hàng hóa tiêu hủy và buộc tiêu hủy 66,7 tỷ đồng. Số liệu này được thống kê từ Hệ thống xử lý vi phạm hành chính INS của Tổng cục QLTT.

Cùng với đó, lực lượng QLTT cả nước cũng thực hiện tốt công tác tuyên truyền, phổ biến các quy định của pháp luật về các lĩnh vực trong hoạt động thương mại đối với các cơ sở kinh doanh, góp phần nâng cao ý thức chấp hành pháp luật, hạn chế sai phạm của các đối tượng trong hoạt động sản xuất, kinh doanh, bình ổn thị trường và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của doanh nghiệp làm ăn chân chính và người tiêu dùng.

Đẩy mạnh phối hợp, nâng cao hiệu quả công tác chống hàng giả

Một điểm nhấn nữa không thể không nhắc tới trong hoạt động chuyên môn của lực lượng trong 6 tháng đầu năm đó là việc xây dựng và hoàn thiện các đề án, kế hoạch. Theo đó, trong nửa đầu năm, Tổng cục QLTT đang tiếp tục hoàn thiện Đề án về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Tổng cục; đang thực hiện rà soát, hoàn thiện, xây dựng Đề án thành lập 19 Cục QLTT liên tỉnh sau khi tổng kết đánh giá 5 năm hoạt động theo mô hình ngành dọc; đang dự thảo Kế hoạch triển khai Đề án về chống hàng giả và bảo vệ người tiêu dùng trên thương mại điện tử đến năm 2025 sau khi Đề án được Chính phủ phê duyệt vào ngày 29/3/2023 và Bộ Công Thương ban hành Quyết định số 1450/QĐ-BCT ngày 16/6/2023 về việc thành lập Ban Chỉ đạo thực hiện Đề án.

Song song đó, Tổng cục QLTT cũng đã và đang gấp rút hoàn thiện, đẩy nhanh tiến độ các đề án khác như: Đề án Ứng dụng công nghệ số và kỹ thuật tiên tiến nhằm truy xuất nguồn gốc sản phẩm công nghiệp thuộc các lĩnh vực công nghiệp ưu tiên phát triển; Đề án nâng cao năng lực của cơ quan QLTT trong xử lý xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ bằng biện pháp hành chính...

6 tháng cuối năm, dự báo tình hình thị trường còn nhiều diễn biến phức tạp, nhất là vào những tháng cao điểm của dịp Lễ, Tết, để giữ ổn định thị trường, nâng cao hiệu quả công tác đấu tranh phòng, chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, lực lượng QLTT cả nước tiếp tục quán triệt, thực hiện nghiêm túc đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của nhà nước; quán triệt và thực hiện nghiêm túc Công văn số 2536/BCT-VP của Bộ về triển khai Công điện số 280/CĐ-TTg của Thủ tướng; Tổ chức triển khai kịp thời chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, BCĐ 389 quốc gia, Bộ Công Thương về công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả. Chú trọng công tác giám sát, kiểm tra, xử lý vi phạm trên môi trường thương mại điện tử.

Bên cạnh đó, tăng cường phối hợp với lực lượng chức năng khác tại địa phương để nâng cao hiệu quả công tác kiểm tra, kiểm soát thị trường và xử lý vi phạm. Đặc biệt tập trung xử lý các đối tượng đầu nậu, các kho, bãi lớn tập kết hàng cấm, hàng nhập lậu, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ, hàng giả, vi phạm an toàn thực phẩm…

Trong đó, chú trọng kiểm tra kiểm soát các lĩnh vực, mặt hàng thiết yếu tác động lớn đến kinh tế - xã hội, sản xuất trong nước và quyền lợi người tiêu dùng, như: thương mại điện tử, rượu, nguyên liệu thuốc lá, các sản phẩm thuốc lá, thực phẩm, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, gia súc, gia cầm, thức ăn chăn nuôi, thức ăn thủy sản, xăng dầu, khí dầu mỏ hóa lỏng, thực phẩm chức năng, điện tử, sản phẩm thời trang, mỹ phẩm, đường cát, hóa chất... và nhóm sản phẩm thực phẩm thuộc phạm vi quản lý của Bộ Công Thương.

Tiếp tục đẩy mạnh hoạt động đối ngoại hợp tác quốc tế; Triển khai thực hiện Biên bản ghi nhớ hợp tác giữa Bộ và Tổng cục QLTT quốc gia Trung Quốc và với các cơ quan, tổ chức, nhãn hàng khác đã ký; Tăng cường hoạt động kiểm tra công vụ đối với công chức, đơn vị thuộc Tổng cục QLTT; Tăng cường công tác chấn chỉnh kỷ luật, kỷ cương, đạo đức công vụ cho toàn thể công chức lực lượng QLTT; xử lý nghiêm công chức vi phạm, đặc biệt là hành vi bảo kê, tiếp tay cho buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả đảm bảo tính răn đe, phòng ngừa; Tiếp tục thực hiện “hai đi đầu, ba cam kết” của thủ trưởng các đơn vị trong thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao.