PVEP - Hành trình 35 năm kiếm tìm tài nguyên trên biển

Những dấu mốc phát triển

Trong sự nghiệp phát triển chung của Ngành Dầu khí Việt Nam, PVEP là đơn vị có bề dày truyền thống, giữ vai trò đơn vị chủ lực, cốt lõi của Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam trong lĩnh vực thăm dò khai thác dầu khí. Quá trình hình thành và phát triển của PVEP gắn liền với lịch sử phát triển của ngành Dầu khí Việt Nam trong hơn nửa thế kỷ qua.

Ngày 20/5/1988, Công ty Petrovietnam II (PV-II) - đơn vị tiền thân của PVEP được thành lập theo quyết định số 615/-DK-TC của Tổng cục Dầu khí. Tiếp theo đó, ngày 17/11/1988, Tổng Cục Dầu khí quyết định thành lập Công ty Petrovietnam I (PV-I). Các công ty Petrovietnam I và Petrovietnam II có nhiệm vụ chính là quản lý giám sát các hợp đồng tìm kiếm, thăm dò và khai thác dầu khí do Petrovietnam đã ký kết với các công ty dầu khí nước ngoài, từng bước phát triển các hoạt động thăm dò, khai thác dầu khí ở trong nước và sau đó mở rộng đầu tư ra nước ngoài, mở ra những triển vọng to lớn trên hành trình tìm kiếm, khai thác nguồn tài nguyên làm giàu cho đất nước.

Sự ra đời của Công ty Petrovietnam II (PV-II) vào ngày 20/5/1988 là bước ngoặt quan trọng, đặt nền móng cho Tổng Công ty Thăm dò Khai thác Dầu khí (PVEP) vững bước trưởng thành. Ngày 20/5 hàng năm đã được Tập đoàn Dầu khí Việt Nam quyết định công nhận là Ngày Truyền thống của Tổng Công ty Thăm dò Khai thác Dầu khí.

Ngày 20/3/1993, Công ty PV-I được chuyển đổi thành Công ty Giám sát các Hợp đồng chia sản phẩm (PVSC) với nhiệm vụ tham gia giám sát các hợp đồng dầu khí và Công ty PV-II chuyển đổi thành Công ty Thăm dò Khai thác Dầu khí (PVEP cũ) với trọng trách tham gia điều hành một số hợp đồng dầu khí ở phía Nam. Trên cơ sở tổ chức lại các hoạt động, ngày 14/2/2000, Công ty PVSC tiếp tục được Tổng Công ty Dầu khí Việt Nam đổi tên thành Công ty Đầu tư Phát triển Dầu khí (PIDC) và bắt đầu triển khai các hoạt động đầu tư tại nước ngoài.

Thực hiện chủ trương tái cấu trúc sau khi Petrovietnam chuyển đổi từ mô hình Tổng Công ty Nhà nước sang Tập đoàn kinh tế, ngày 04/5/2007, Tập đoàn Dầu khí Việt Nam đã quyết định thành lập Tổng Công ty Thăm dò Khai thác Dầu khí trên cơ sở hợp nhất hai đơn vị quan trọng là Công ty Đầu tư Phát triển Dầu khí (PIDC) và Công ty Thăm dò Khai thác Dầu khí (PVEP). Đây là một bước đi chiến lược của Petrovietnam nhằm tập trung nguồn lực trong lĩnh vực hoạt động cốt lõi, nâng cao tính chủ động và năng lực cạnh tranh để PVEP trở thành Công ty Dầu khí quốc tế, có hoạt động ở cả trong và ngoài nước.

Khẳng định vị thế

Nhìn lại chặng đường đã qua có thể thấy nhiều điểm sáng trong hành trình tìm kiếm, khai thác tài nguyên dầu khí, đảm bảo nguồn năng lượng quốc gia của PVEP.

Đầu tiên là sự kiện PVEP tham gia cùng Nhà điều hành BHP và các Nhà thầu khác thẩm lượng thành công và đưa vào khai thác dầu của mỏ Đại Hùng năm 1994. Đây là sự kiện đánh dấu thành tựu vẻ vang đầu tiên mà PVEP đạt được, cũng như góp phần quan trọng trong việc tăng cường thu hút đầu tư nước ngoài vào tìm kiếm - thăm dò dầu khí trên hầu hết các bể trầm tích ở Việt Nam.

Từ thành công này, PVEP đã cùng nhiều nhà thầu tìm kiếm - thăm dò thành công nhiều đối tượng khác và đưa vào phát triển giai đoạn sau này như phát hiện mỏ Rạng Đông Lô 15-2, khai thác mỏ Hồng Ngọc, mở rộng thăm dò và khai thác dầu khí trong móng tại mỏ Sư Tử Đen, Sư Tử Vàng, Cá Ngừ Vàng, Diamond trong các năm sau năm 2000. Bên cạnh đó, PVEP đã cùng Nhà thầu BP phát hiện ra các mỏ khí Lan Tây, Lan Đỏ, cùng Nhà thầu KNOC phát hiện ra mỏ Rồng Đôi, Rồng Đôi Tây (đưa vào khai thác sau năm 2000) góp phần đảm bảo nguồn nhiên liệu trong sản xuất điện, đạm, hóa chất. Đặc biệt, cùng với thành công của Vietsovpetro trong việc tìm thấy dầu trong đá móng nứt nẻ, dầu đã được khai thác ở móng nứt nẻ tại các mỏ Rạng Đông và Hồng Ngọc. Việc áp dụng kỹ thuật mới trong công tác thăm dò và thẩm lượng khai thác dầu ở tầng móng granite nứt nẻ đưa PVEP trở thành công ty có kinh nghiệm khai thác dầu trong tầng móng.

Trong giai đoạn 1988 - 2001, PVEP đã tham gia với tư cách là một bên góp vốn vào Dự án PM3-CAA, thực hiện trên khu vực chồng lấn giữa Việt Nam và Malaysia. Dự án này có ý nghĩa quan trọng về mặt kinh tế, chính trị, hợp tác khu vực và khẳng định chủ quyền của Việt Nam trong khu vực biên giới vùng biển với các nước láng giềng của Việt Nam. Việc khai thác dầu khí ở Lô PM3-CAA không chỉ đảm bảo sản lượng khai thác của ngành mà còn cung cấp lượng khí thiên nhiên lớn ổn định để hình thành Khu công nghiệp Khí - Điện - Đạm Cà Mau giúp phát triển khu vực Tây Nam của đất nước. Đây cũng là giai đoạn đánh dấu việc xúc tiến triển khai công tác thăm dò và khai thác dầu khí ở nước ngoài. Những thỏa thuận bước đầu đã được thực hiện như, Thỏa thuận hợp tác 3 Bên: Petronas Carigali - PIDC - Pertamina để tiến hành công tác thăm dò dầu khí ở dự án SK305 (Malaysia); dự án Lô PM304 (Malaysia); dự án thăm dò khai thác Lô 433a & 416b tại Algeria... Trong giai đoạn này, PVEP đã có phát hiện dầu khí tại cấu tạo Bir Serba - Lô 433a&416b - Algeria (năm 2005), khai thác dòng dầu đầu tiên từ nước ngoài từ mỏ Cendor, Lô PM304 - Malyasia (tháng 9/2006).

Năm 2007, dấu mốc quan trọng khi trong bước trưởng thành của PVEP. Khi ấy, Tập đoàn Dầu khí Việt Nam đã quyết định thành lập Tổng Công ty Thăm dò Khai thác Dầu khí trên cơ sở hợp nhất hai đơn vị quan trọng là Công ty Đầu tư Phát triển Dầu khí (PIDC) và Công ty Thăm dò Khai thác Dầu khí (PVEP).

Với vị thế và năng lực được nâng lên một bước, PVEP thực sự vươn lên trở thành đơn vị chủ lực, cốt lõi của Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam.

Với những nỗ lực không ngừng nghỉ, sau 35 năm, PVEP đã đạt được những con số kết quả đáng tự hào. Đó là, tổng sản lượng khai thác là 93 triệu tấn quy dầu (toàn DA: 326 triệu tấn quy dầu); trong đó sản lượng dầu là 66 triệu tấn (toàn DA: 208 triệu tấn), sản lượng khí bán 27 tỷ m³ (toàn DA: 118 tỷ m³). Tổng doanh thu đạt 673 nghìn tỷ đồng; Nộp NSNN đạt 232 nghìn tỷ đồng; Lợi nhuận sau thuế đạt 161 nghìn tỷ đồng. Đặc biệt, trữ lượng thu hồi còn lại và thu hồi tiềm năng đạt 176 triệu tấn quy dầu.

Những đóng góp quan trọng của PVEP trong suốt 35 năm qua cùng ngành Dầu khí đã góp phần đưa nền kinh tế Việt Nam vượt qua khó khăn, vươn mình phát triển, khẳng định vai trò đơn vị chủ lực của ngành Dầu khí.

Vượt qua khó khăn, thách thức

Với những thành tích đạt được, PVEP đã được trao tặng danh hiệu Anh hùng Lao động cùng nhiều phần thưởng cao quý khác. Nhưng, ít ai biết rằng, trong hành trình tìm “vàng đen” đầy vinh quang của mình, PVEP từng đứng trước những thử thách muôn vàn khó khăn.

Chỉ tính từ năm 2014 đến nay PVEP đã đối mặt với hàng loạt thách thức lớn, thậm chí có những khủng hoảng quy mô toàn cầu. Đầu tiên là khủng hoảng tài chính toàn cầu cuối năm 2014 khiến giá dầu có xu hướng giảm. Một số dự án thăm dò đạt kết quả không như mong đợi. Hành lang pháp lý cho hoạt động đầu tư ra nước ngoài của Việt Nam chưa thật sự đáp ứng với yêu cầu hoạt động và tìm kiếm dự án ở nước ngoài. Và đỉnh điểm là đợt bùng phát đại dịch Covid-19 khốc liệt từ năm 2020 và kéo dài đến đầu năm 2023 đã trực tiếp đe doạ đến con người và hoạt động của PVEP ở trong và ngoài nước.

Giờ đây là những thách thức đến từ xung đột Nga - Ukraine kéo theo căng thẳng về năng lượng; giá cả nhiên liệu, nguyên vật liệu đầu vào tăng, chuỗi cung ứng bị gián đoạn trên phạm vi toàn cầu, khiến việc triển khai công tác gặp nhiều thách thức. Nguy cơ suy thoái kinh tế và các rủi ro về tài chính. Các mỏ khai thác của PVEP suy giảm tự nhiên, chi phí vận hành tăng. Gia tăng trữ lượng chưa đáp ứng yêu cầu, các dự án phát triển quan trọng chưa có kế hoạch triển khai rõ ràng để đạt mốc First Oil/ First Gas. Việc phát triển dự án mới cũng như tìm ra các mỏ mới hạn chế và cơ hội thấp. Vấn đề thủ tục đầu tư, kết thúc đầu tư của các dự án còn nhiều khó khăn.

Trước mỗi những thử thách ấy, Ban lãnh đạo PVEP nhìn nhận thẳng thắn ở thách thức, đánh giá mức độ và xây dựng hệ thống giải pháp phù hợp. Điều quan trọng là đổi mới tư duy để thích ứng với tình hình.

PVEP đã ứng phó bằng các biện pháp đột phá, đổi mới từ nội bộ, như cơ cấu danh mục đầu tư hợp lý, đẩy mạnh cải cách hành chính và các chính sách nhân sự phù hợp, tái cấu trúc bộ máy… Bên cạnh đó triển khai mạnh việc điều tra cơ bản để đánh giá tiềm năng dầu khí và góp phần bảo vệ chủ quyền quốc gia tại các khu vực nhạy cảm về chính trị; tham gia đàm phán với các đối tác cùng Bộ Ngoại giao và Petrovietnam để khẳng định chủ quyền của Việt Nam trên Biển Đông…

Trách nhiệm đảm bảo an ninh năng lượng và môi trường

Tổng Giám đốc PVEP Trần Hồng Nam chia sẻ “sứ mệnh của một công ty dầu khí lớn như PVEP đầu tiên là phải đảm bảo về an ninh năng lượng quốc gia, đảm bảo cho những người dân được tiếp cận những nguồn năng lượng với chi phí hợp lý”. Chính vì vậy, mục tiêu của PVEP trong giai đoạn phát triển tới là phải giữ được sản lượng khai thác dầu khí để đáp ứng cho sự phát triển của nền kinh tế quốc dân.

Song song với trách nhiệm đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia, PVEP cũng xác định trách nhiệm với các vấn đề về môi trường, về biến đổi khí hậu. Hiện nay, PVEP đang triển khai một loạt những giải pháp để ứng phó với các vấn đề về môi trường, khí hậu. Trong hoạt động của khai thác dầu khí sẽ phát thải khí và việc giảm phát thải chính là mục tiêu hàng đầu của PVEP. Bên cạnh đó, cơ cấu sản phẩm của PVEP cũng sẽ dần dần là chuyển dịch theo hướng từ dầu sang khí và theo hướng chế biến sâu hơn, tận dụng được tốt hơn sản phẩm của dầu thô và khí tự nhiên đưa lên theo đúng tinh thần phát huy chuỗi giá trị của Tập đoàn.

Ngoài ra, PVEP cũng đang phối hợp với rất nhiều công ty, tổ chức ở Nhật Bản, Hàn Quốc, châu Âu nghiên cứu, đánh giá về lĩnh vực công nghệ mới - Carbon capture and storage (CCS) hướng tới thu gom, tàng trữ và chôn lấp CO2 dưới lòng đất từ cơ chế chính sách đến công nghệ, kỹ thuật. Và PVEP sẽ hướng đến triển khai một số dự án thí điểm, góp phần giảm phát thải theo mục tiêu cam kết của Chính phủ đạt Net Zero vào năm 2050. Đây là những mục tiêu lớn, dài hạn nhưng cũng đầy tham vọng của PVEP trong quá trình thích ứng với chuyển dịch năng lượng đang diễn ra.

35 năm xây dựng và phát triển, dù ở bất kỳ hoàn cảnh nào, tập thể các thế hệ cán bộ, kỹ sư, người lao động PVEP đều nỗ lực hết sức mình, không ngừng đổi mới, sáng tạo để đưa Tổng công ty phát triển ngày càng vững mạnh, xứng đáng với danh hiệu Anh hùng Lao động thời kỳ đổi mới, cùng Petrovietnam viết tiếp những chương sử mới trong sự phát triển của ngành Dầu khí Việt Nam, cũng như xứng đáng với sứ mệnh là đơn vị dầu khí đi tiên phong trong khâu thượng nguồn trong khu vực và trên thế giới.