Phòng chống thiên tai, giảm thiểu rủi ro - chìa khóa cho tương lai bền vững

Đó là cảnh báo của Phó Tổng Thư ký Liên hợp quốc (LHQ) Amina Mohammed tại cuộc họp lần thứ 7 Diễn đàn Toàn cầu về giảm thiểu rủi ro thiên tai (GP2022) vừa diễn ra tại đảo Bali (Indonesia).

Phục hồi - giải pháp để giảm thiểu thiên tai

Diễn đàn toàn cầu lần thứ 7 về giảm thiểu rủi ro thiên tai do Văn phòng LHQ về Giảm thiểu rủi ro thiên tai (UNDRR) tổ chức và được Chính phủ Indonesia đăng cai tổ chức. Trong cuộc họp kéo dài 3 ngày, những người tham gia đã xem xét việc thực hiện thỏa thuận năm 2015 - Khung Sendai nhằm mục đích bảo vệ các thành quả phát triển khỏi nguy cơ thảm họa. Tổng thống Indonesia Joko Widodo đã kêu gọi tất cả các quốc gia “cam kết và nghiêm túc” trong việc thực hiện Khung Sendai.

Tổng thống Widodo cho biết: “Indonesia rất dễ xảy ra thảm họa. Tính đến ngày 23/5/2022, 1.300 thảm họa đã xảy ra và trong một tháng, trung bình có 500 trận động đất tại Indonesia. Do đó, tại Diễn đàn lần này, Chính phủ Indonesia sẽ nhấn mạnh khả năng phục hồi như một giải pháp để giảm thiểu tất cả các dạng thiên tai, bao gồm cả đại dịch”.

Đồng quan điểm, Phó Tổng Thư ký LHQ Amina Mohammed cho biết: “Quyết định của các quốc gia có thể đóng một vai trò quan trọng trong việc ngăn chặn một thảm họa khác như đại dịch Covid-19. Chúng ta có thể và chúng ta phải nỗ lực mạnh mẽ đằng sau việc phòng ngừa và giảm thiểu rủi ro, đồng thời xây dựng một tương lai an toàn, bền vững, khả năng phục hồi và công bằng cho tất cả mọi người”.

Bốn quan điểm hành động

Nhấn mạnh nhu cầu cấp bách, bà Mohammed chỉ ra 4 quan điểm hành động, bắt đầu bằng việc rút kinh nghiệm từ đại dịch. “Chúng ta phải đảm bảo sự gắn kết và thực hiện tốt hơn mối quan hệ phát triển nhân đạo, nghĩa là cải thiện quản trị rủi ro. Bởi vì mặc dù chúng ta đã rất nỗ lực, nhưng việc tạo ra rủi ro đang vượt xa việc giảm thiểu rủi ro”.

Theo bà, hiện tại, không có khuôn khổ quản trị nào được áp dụng để quản lý rủi ro và giảm thiểu tác động của chúng. Báo cáo Đánh giá Toàn cầu năm 2022 của LHQ được công bố vào tháng 4 đã phác thảo các cách thức mà hệ thống quản trị có thể phát triển để giải quyết các rủi ro hệ thống tốt hơn. Báo cáo cho thấy, hiểu biết và giảm thiểu rủi ro là điều cơ bản để đạt được sự phát triển bền vững.

Đối với quan điểm thứ hai của mình, Mohammed nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tăng cường đầu tư vào khả năng dữ liệu. Bà chỉ ra "các công cụ đa phương mới", chẳng hạn như Quỹ phân tích rủi ro phức tạp của LHQ, hỗ trợ "hệ sinh thái dữ liệu" có thể dự đoán, ngăn chặn và ứng phó tốt hơn với các mối đe dọa phức tạp, trước khi chúng biến thành thảm họa toàn diện.

Điều này bao gồm việc cùng nhau phát triển phân tích rủi ro và đầu tư vào cơ sở hạ tầng dữ liệu và điều phối cho phép chia sẻ kiến thức và cùng hành động dự đoán. Những khoản đầu tư như vậy sẽ giúp chúng ta vượt qua những rủi ro phức tạp sớm hơn, nhanh hơn và theo cách có mục tiêu và hiệu quả hơn.

Khi các quốc gia kém phát triển nhất trên thế giới và các quốc gia đang phát triển ở Đảo nhỏ phải hứng chịu thảm họa một cách không cân xứng, quan điểm thứ ba của bà Mohammed tập trung vào việc ưu tiên nhiều hơn cho họ.

Thiên tai ở những nước này có thể quét sạch sự tiến bộ phát triển và tăng trưởng kinh tế trong nhiều thập kỷ, với những hậu quả rất nghiêm trọng và lâu dài về kinh tế và xã hội.

Bà nói: “Chúng ta cần khẩn trương đẩy mạnh hợp tác quốc tế để phòng ngừa và giảm nhẹ rủi ro thiên tai ở các nước dễ bị tổn thương nhất và các cộng đồng dễ bị tổn thương nhất, bao gồm phụ nữ và trẻ em gái, người khuyết tật, người nghèo, bị thiệt thòi và bị cô lập”.

Quan điểm thứ 4 được bà Mohammed chỉ rõ khi bà liệt kê việc cung cấp Hệ thống Cảnh báo sớm là một ví dụ về biện pháp hiệu quả mang lại lợi tức đầu tư đáng kể. Bà cho biết, Tổng Thư ký LHQ đã yêu cầu Tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO) trình bày một kế hoạch hành động tại Hội nghị Khí hậu LHQ (COP27) tiếp theo, dự kiến được tổ chức tại Ai Cập vào tháng 11/2022, nhằm đảm bảo rằng mọi người trên Trái đất được bảo vệ bởi Hệ thống Cảnh báo sớm trong vòng 5 năm.

Đối với quan điểm cuối cùng này, bà Mohammed kêu gọi các khu vực công và tài chính phải được “chứng minh rủi ro” và cần phải suy nghĩ về khả năng phục hồi, tính đến chi phí thực của thảm họa và khuyến khích giảm thiểu rủi ro để ngăn chặn vòng xoáy thiệt hại do thiên tai.