Nhà ở an toàn cho vùng bão, lũ

Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, đợt thiên tai dồn dập diễn ra vào tháng 9, tháng 10/2020 ở miền Trung đã gây thiệt hại nặng nề về người và tài sản. Hiện nay, Chính phủ, các Bộ, ngành, chính quyền, người dân và toàn xã hội đang khẩn trương khôi phục đời sống, sản xuất, nhà cửa, cơ sở hạ tầng. Trong đó, việc khôi phục, xây dựng nhà ở an toàn trước bão, lũ vô cùng quan trọng.

Miền Trung là khu vực thường xuyên xảy ra bão, lũ. Cứ sau mỗi đợt thiên tai chúng ta tiến hành sửa chữa tái thiết nhà cửa, nhưng cơn bão sau vào, lũ lại xảy ra lại làm tan hoang, cuốn trôi. Do vậy, việc xây dựng công trình nhà ở an toàn cho vùng bão, lũ là hết sức cần thiết.  

Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Nguyễn Hoàng Hiệp chủ trì hội thảo

Ông Trần Quang Hoài, Tổng Cục trưởng Tổng cục PCTT, Phó trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương về PCTT nhấn mạnh các vấn đề cần được thảo luận tại hội thảo: thiết kế xây dựng công trình như thế nào, sử dụng vật liệu ra sao, chi phí xây dựng có phù hợp với khả năng của người dân…

Hàng trăm nghìn ngôi nhà miền Trung không an toàn trước bão, lũ

Trao đổi tại Hội thảo, đại diện Tổng cục Phòng chống thiên tai (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) cho biết, hiện nay, ở miền Trung còn 223.008 nhà không an toàn trước bão; 152.820 nhà không an toàn trước lũ. Giải pháp quan trọng nhất là người dân tích cực xây dựng nhà cửa, chủ động gia cố, chằng chống đảm bảo an toàn nhà ở trước thiên tai và khôi phục nhà cửa sau thiên tai.

Từ chương trình chính sách theo Quyết định số 48/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về chính sách hỗ trợ hộ nghèo xây dựng nhà ở phòng, tránh bão, lụt khu vực miền Trung, người dân 14 tỉnh từ Thanh Hóa đến Bình Thuận được hỗ trợ xây dựng nhà ở an toàn với mức hỗ trợ 12 triệu đồng/hộ - 16 triệu đồng/hộ; vay tối đa 15 triệu đồng/hộ trong 10 năm. Nhà ở phải đảm bảo sàn cao hơn mức ngập lụt cao nhất, diện tích tối thiểu 10m2; kết cấu kiên cố, mái bằng bê tông cốt thép hoặc hoặc, vật liệu có chất lượng tốt, đảm bảo khả năng phòng, tránh bão. Đến tháng 10/2020, đã hỗ trợ 19.350/21.600 hộ.

Bên cạnh đó, nhà ở an toàn từ dự án quốc tế (Dự án GCF cho nâng cao năng lực hứng chịu của người dân ven biển miền Trung) hỗ trợ 1.700USD, đối ứng theo mức hỗ trợ của QĐ48 và kinh phí người dân. Mỗi địa phương thiết kế, ban hành 6 mẫu nhà ở an toàn để người dân lựa chọn. Kết quả đã hỗ trợ hơn 3.440 nhà cho các tỉnh Thanh Hóa, Quảng Bình, Thừa Thiên - Huế, Quảng Nam, Quảng Ngãi.

Ngoài ra, còn có 795 nhà ở an toàn từ các tổ chức xã hội (Sống Foundation). Đại diện Quỹ Sống Foundation giới thiệu các mẫu nhà với từng cấp bão, ngập lũ với định mức xây dựng phù hợp với khả năng của nhiều người dân…

Đại diện Quỹ Sống Foundation giới thiệu các mẫu nhà chống bão, lũ

“Nhà an toàn trước bão, lũ phải đảm bảo an toàn cho người và tài sản, đủ chỗ ở và sinh hoạt (nghỉ ngơi, ăn ngủ, vệ sinh); có chuẩn bị thực phẩm, nước uống, bếp ăn, thuốc men; đảm bảo an toàn công trình trước thiên tai”, đại diện Tổng cục PCTT nêu.

Liên quan đến hỗ trợ nhà ở cho người dân vùng bão, lũ miền Trung, ông Hà Quang Hưng, Cục Quản lý nhà và thị trường Bất động sản (Bộ Xây dựng) cho rằng, cần phân biệt rõ 2 nhóm đối tượng, đó là nhóm đủ điều kiện kinh tế để xây dựng nhà ở an toàn cho gia đình (chỉ cần làm sổ tay hướng dẫn); nhóm không đủ điều kiện xây dựng nhà ở an toàn qua thiên tai cần phải có sự hỗ trợ của nhà nước, đặc biệt là vấn đề cơ chế, chính sách.

Về mặt chính sách, Bộ Xây dựng đang nghiên cứu sửa đổi Quyết định 48 trình Chính phủ ban hành theo hướng: mở rộng đối tượng cho hộ nghèo và hộ cận nghèo theo chuẩn nghèo giai đoạn mới; mở rộng phạm vi điều kiện hỗ trợ trên 28 tỉnh ven biển; nghiên cứu đề xuất tăng mức hỗ trợ trực tiếp từ ngân sách Trung ương cũng như vốn vay từ ngân hàng chính sách; nâng cao điều kiện tối thiểu về nhà ở phù hợp với sự phát triển, vệ sinh môi trường…; bổ sung mô hình nhà tránh bão cộng đồng theo hướng mỗi xã có một nhà ở tránh bão cộng đồng.

Xây dựng nhà ở an toàn đối với vùng bão, vùng lũ

Nhấn mạnh trong đợt bão lũ vừa qua, nhu cầu sửa chữa cấp bách lớn, trong khi các tài liệu chuyển tới dân nhiều nhưng chưa mang tính hệ thống. Trước thực trạng đó, Tổng cục trưởng Tổng cục Phòng chống thiên tai cho biết, Tổng cục đang xây dựng tài liệu hướng dẫn đồng bào miền Trung sửa chữa nhà đảm bảo an toàn trong bão, lũ, ngập lụt. Đồng thời, biên soạn tài liệu liên quan đến đảm bảo an toàn nhà ở khu vực miền núi, nơi thường xuyên xảy ra lũ quét, sạt lở đất.

“Chúng tôi mong muốn nhanh chóng hoàn thiện tài liệu để ứng dụng trong công tác sửa chữa nhà cửa an toàn trong bão, lũ, ngập lụt, phục vụ phòng chống thiên tai sau này”, ông Hoài nói.

Đánh giá cao những ý kiến đóng góp tại Hội thảo, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Nguyễn Hoàng Hiệp khẳng định, tái thiết nhà cửa sau thiên tai là hết sức cần thiết. Vấn đề chính cần đặt ra là với nhà chống bão, lũ gồm những loại gì, loại nào thì nằm ở đâu; nếu làm chi phí hết bao nhiêu, sức chịu đựng đến đâu…

Với tinh thần “xây lại tốt hơn”, tức là nhà ở an toàn hơn, tiện lợi hơn, rẻ hơn, Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp yêu cầu tiếp tục làm rõ việc xây dựng nhà ở an toàn phòng chống bão, lũ này có đáp ứng khả năng chi trả của người dân hay không; Nhà nước cần điều chỉnh, bổ sung cơ chế chính sách gì để hỗ trợ người dân cải tạo, xây dựng nhà ở đảm bảo an toàn trước bão, lũ… và về lâu dài phải xây dựng quy chuẩn, tiêu chuẩn của nhà vùng bão, lũ.

“Lũ khu vực miền Trung có tốc độ lũ lên nhanh, thời gian lũ kéo dài, giao thông chia cắt; lương thực, nhu yếu phẩm khó khăn.

Xây dựng nhà ở an toàn vùng bão, lũ miền Trung: không bố trí xây dựng tại các khu vực có dòng chảy lớn, ven các sông, suối, các khu vực thường xuyên chịu ảnh hưởng bởi lũ lụt. Phù hợp với quy hoạch xây dựng; nền nhà hoặc sàn tránh lũ cao hơn mực nước lũ lịch sử (Theo mốc lũ do BCĐ TƯ PCTT ban hành). Sàn tránh lụt có không gian đảm bảo cho sinh hoạt. Có lan can tránh nguy hiểm đặc biệt cho người già và trẻ nhỏ”, Tổng cục Phòng chống thiên tai.