Lý do cần nâng cao tỷ trọng công suất điện gió ngoài khơi trong Dự thảo Quy hoạch điện VIII.

Mới đây, trong buổi đối thoại kết hợp giữa trực tiếp và trực tuyến của Hội đồng chuyển đổi năng lượng COP26 ngày 5/3/2021 dưới sự đồng chủ trì của Thứ trưởng Bộ Công Thương Đặng Hoàng An và Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Vương quốc Anh và Bắc Ai Len Gareth Ward cùng với sự tham gia của gần 150 đại biểu đại diện cho các tổ chức quốc tế và trong nước, việc phát triển điện gió ngoài khơi ở Việt Nam trong Dự thảo Quy hoạch điện VIII là một chủ đề nhận được nhiều sự quan tâm, coi đây là một trong các giải pháp hữu hiệu giúp Việt Nam, với tiềm năng và lợi thế cùa mình, có thể đảm bảo mục tiêu cung cấp đủ điện với giá điện ngày càng giảm, không phải phụ thuộc vào nguồn nguyên liệu nhập khẩu, nâng cao tỷ lệ nội địa hóa, tạo ra nhiểu công việc mới, giảm phát thải khí các bon theo cam kết của Chính phủ Việt Nam.

Dự thảo Quy hoạch điện VIII hiện đã được Bộ Công Thương công bố để lấy ý kiến rộng rãi.

Nâng cao tỷ trọng điện gió ngoài khơi

Theo Dự thảo, mặc dù tỷ trọng năng lượng tái tạo (không bao gồm thủy điện) chiếm gần 30% trong tổng nguồn điện đến năm 2030, qui mô công suất nguồn điện gió tăng gấp 3 lần và nguồn điện mặt trời gần gấp 2 lần so với Quy hoạch điện VII điều chỉnh nhưng chủ yếu là điện gió trên bờ và gần bờ tăng 9 GW, điện mặt trời thêm 7GW, còn đối với điện gió ngoài khơi, kịch bản phụ tải cơ sở thì đến năm 2030, công suất đặt là 2GW trong tổng số 137,662 GW,chiếm tỉ lệ 1,45%, còn theo kịch bản phụ tải cao thì đến năm 2030, công suất đặt là 3GW trong tổng số 147,552 GW, chiếm tỷ lệ 2%.

Theo Dự thảo Qui hoạch điện VIII,Việt Nam đang cần lượng vốn đầu tư khoảng 128 tỷ USD đến năm 2030 vào nguồn điện và lưới điện.

Lần đầu tiên ở Việt Nam, việc xác định khái niệm dự án điện gió ngoài khơi (là khu vực có độ sâu đáy biển lớn hơn 20m), công suất nguồn điện từ điện gió ngoài khơi tách biệt với điện gió trên bờ và gần bờ đã được nêu trong dự thảo Qui hoạch điện VIII.

Theo đánh giá của Ngân hàng thế giới (WB) thì Việt Nam có tiềm năng lý thuyết-kỹ thuật 475GW điện gió ngoài khơi. Theo Cơ quan năng lượng Đan Mạch thì Việt Nam có tiềm năng hoàn toàn khả thi là 162 GW, trong đó 132GW điện gió ngoài khơi ở khu vực độ sâu đáy biển dưới 50m và 30 GW dùng công nghệ móng nổi.

Hiệp hội gió toàn cầu (GWEC) cũng công bố năm 2010, giá điện gió ngoài khơi từ 255 USD /MWh xuống còn 83 USD năm 2020 (giảm 67,5%) và dự kiến còn 58 USD vào năm 2025 (giảm tiếp 30,1%).

Theo ý kiến của các chuyên gia, việc phát triển các dự án điện gió ngoài khơi còn là kênh thu hút nguồn vốn đầu tư nước ngoài chủ yếu cho nền kinh tế Việt Nam nói chung và ngành điện lực-công nghiệp nói riêng. Như vậy, với suất đầu tư từ 2,5 tỷ đến 3 tỷ USD/1 GW điện gió ngoài khơi thì Việt Nam hoàn toàn có thể thu hút hàng trăm tỷ USD trong thập niên tới. Tỷ lệ nội địa hóa tới 50% thì đây còn là cơ hội cho các doanh nghiệp Việt Nam phát triển bền vững trong lĩnh vực hoàn toàn có tiềm năng này.

Cần các chính sách đột phá, hỗ trợ trong lĩnh vực điện gió ngoài khơi

Cũng cần nhấn mạnh rằng, bên cạnh việc đánh giá cao Nghị Quyết số 55-NQ/TW ngày 11/02/2020 về Chiến lược phát triển năng lượng Quốc gia của Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, hiện nay các nhà đầu tư đang rất cần các chính sách đột phá, hỗ trợ của Chính phủ Việt Nam trong lĩnh vực điện gió ngoài khơi, từ việc bổ sung qui hoạch, lựa chọn nhà đầu tư đến việc ký hợp đồng mua bán điện theo thông lệ quốc tế, ưu tiên áp dụng cho các dự án khả thi trước để làm cơ sở hoàn thiện hành lang pháp lý, áp dụng rộng rãi, theo kiến nghị của Ngân hàng thế giới và Cơ quan năng lượng Đan Mạch.

Được biết, tỉnh Bình Thuận, Hiệp hội năng lượng Việt Nam và Đại sứ quán Anh tại Việt Nam từ năm 2019 đến nay đã có nhiều kiến nghị với Chính phủ, Bộ Công thương quan tâm hỗ trợ dự án điện gió ngoài khơi Thăng Long Wind của Tập đoàn Enterprize Energy (EE) tại tỉnh Bình Thuận với qui mô 3,4GW, tổng mức đầu tư là 11,9 tỷ USD, coi đây là dự án đột phá cho lĩnh vực điện gió ngoài khơi của Việt Nam, phát điện giai đoạn 1 năm 2025 và giai đoạn cuối vào năm 2030.

Đây cũng là dự án duy nhất cho đến nay được Thủ tướng Chính phủ Việt Nam cấp giấy phép khảo sát và Bộ Công Thương đã hoàn tất thẩm định Hồ sơ Bổ sung quy hoạch. Kết quả đo gió 12 tháng liên tục theo thông báo của Tập đoàn EE bình quân là 9,7m/s đã khẳng định tiềm năng to lớn của điện gió ngoài khơi tại Việt Nam. Tập đoàn cũng đã thống nhất các chế độ, chính sách với ngư dân tỉnh Bình Thuận, hoàn tất giai đoạn một trong chiến dịch khảo sát biển. Như vậy, với các kết quả đo gió, khảo sát biển từ trên không và khảo sát biển sử dụng tàu và các thiết bị chuyên dụng, Tâp đoàn EE đang chuẩn bị các số liệu cần thiết để đề xuất xin giấy phép đầu tư dự án.

Theo các văn bản Tập đoàn EE gửi Thủ tướng Chính phủ, Bộ Công Thương và tỉnh Bình Thuận, Tập đoàn EE sẵn sàng đầu tư lưới điện 500KV từ Bình Thuận về Đồng Nai và Bình Dương để đảm bảo đồng bộ cho dự án. Đây cũng là nhà đầu tư nước ngoài duy nhất cho đến nay có đề xuất chính thức về vấn đề này, phù hợp với chủ trương xã hội hóa trong việc đầu tư dự án truyền tải điện.

Mới đây UBND Tỉnh Bình Thuận đã có Công văn số 589 /UBND-KT ngày 18/2/2021 đề xuất Thủ tướng Chính phủ và Bộ Công Thương ưu tiên đưa Dự án Thăng Long Wind vào Quy hoạch điện VIII nhằm tạo tính đột phá, tạo động lực phát triển trong lĩnh vực năng lượng tái tạo và kinh tế - xã hội của địa phương, phát huy hiệu quả hệ thống truyền tải 500kV từ Hàm Thuận Nam - Bình Thuận về Long Thành (Đồng Nai) và Bình Dương.