Làm giàu từ rừng FSC
Theo chân anh Lương Anh Nhiên (thôn Khe Nhàn, xã Tân Nguyên, huyện Yên Bình) đi thăm vạt đồi trước nhà, anh Nhiên chia sẻ: “Trước đây gia đình anh trồng cây tự do không chú ý đến việc chăm sóc, cây khoảng 5, 6 năm tuổi là khai thác nên sản lượng, chất lượng gỗ rất thấp, giá thành cũng không ổn định, thường xuyên bị thương lái ép giá”.
Cán bộ Hạt Kiểm lâm huyện Yên Bình hướng dẫn kỹ thuật trồng, chăm sóc, bảo vệ rừng tại xã Tân Nguyên. Ảnh: Báo Yên Bái
Thế nhưng, từ khi trồng rừng theo tiêu chuẩn FSC, rừng được quản lý chặt chẽ, chăm sóc theo đúng quy trình kỹ thuật nên năng suất, chất lượng gỗ nâng cao hơn. Đặc biệt, đầu ra cho sản phẩm gỗ rừng trồng đảm bảo, giá cả ổn định nên gia đình anh cũng như nhiều hộ dân trong thôn an tâm đầu tư, chăm sóc rừng trồng... Hiện gia đình anh Nhiên đang có 5ha rừng có tuổi đời từ 3 - 12 năm. Trong đó, có 2ha keo được cấp chứng chỉ FSC đã cho khai thác mang về cho gia đình 200 triệu đồng.
Hiện Tân Nguyên là xã có diện tích đất lâm nghiệp khá lớn, để nâng cao giá trị từ rừng, xã đã vận động người dân đăng ký tham dự án sản xuất rừng bền vững FSC. Tham gia dự án, các hộ đều phải tuân thủ nghiêm các nguyên tắc như: Không được sử dụng thuốc diệt cỏ, phải bảo vệ động vật hoang dã, không được đốt thực bì; quá trình khai thác không được để lại dấu tích của xe cộ, chất thải để tránh tác động đến môi trường rừng…
Mặc dù tiêu chuẩn khá nghiêm ngặt nhưng sau khi được xã vận động, cán bộ lâm nghiệp hướng dẫn kỹ thuật tận tình nên các hộ đều rất tuân thủ. Đến nay, xã đã có 315 hộ trồng rừng thuộc 8 thôn được cấp chứng chỉ rừng FSC với diện tích 701ha. Năm 2022, Tân Nguyên tiếp tục đăng ký trên 300ha rừng tham gia cấp chứng chỉ FSC.
Ông Vũ Đức Đoàn - Phó Chủ tịch UBND xã Tân Nguyên, huyện Yên Bình tâm đắc: Hiện trồng rừng theo tiêu chuẩn này có rất nhiều thuận lợi, vì được Công ty Hoà Phát tập huấn khoa học kỹ thuật, công tác chăm sóc cây… Hằng năm, Công ty tổ chức đánh giá chất lượng gỗ và cam kết thu mua sản phẩm với giá cao hơn giá thị trường 10%. Sau khi thực hiện chương trình này, người dân thấy được lợi ích mang lại, chính vì vậy người dân rất phấn khởi tham gia và mở rộng diện tích rừng theo tiêu chuẩn FSC.
Bảo vệ môi trường, chống BĐKH
Gắn bó với nghề trồng rừng nhiều năm, trước đây, gia đình bà Lương Thị Khôi, thôn Đồng Tâm, xã Phú Thịnh, huyện Yên Bình chủ yếu là trồng rừng gỗ nhỏ, giá trị kinh tế không cao. Nhưng từ khi tham gia trồng rừng gỗ lớn, bà Khôi nhận thấy giá trị kinh tế của mỗi ha rừng đều tăng gấp 2 đến 2,5 lần so với trước kia. Đặc biệt, còn cải thiện chất lượng đất đai và chống xói mòn, cải thiện nguồn nước và môi trường sống.
Quá trình chăm sóc phải tuân thủ đúng quy định không làm ảnh hưởng đến môi trường
Theo số liệu của huyện Yên Bình, năm 2020 toàn huyện có 987 hộ nghèo, chiếm 3,24%; năm 2021, số hộ nghèo giảm còn 687 hộ, tỷ lệ giảm nghèo chung toàn huyện đạt 0,98%. Riêng xã Tân Nguyên, năm 2020, số hộ nghèo là 82 hộ, chiếm 5,36%; năm 2021 giảm còn 59 hộ, chiếm 3,86% và xã Phú Thịnh, năm 2020, số hộ nghèo là 32 hộ, chiếm 1,98%; năm 2021 giảm còn 25 hộ, chiếm 1,57%. Một trong những nguyên nhân giảm nghèo của Yên Bình nói chung và Tân Nguyên nói riêng đó là: trồng rừng theo mô hình thích ứng với biến đổi khí hậu.
Theo bà Khôi, sau khi tuân thủ các quy định chặt chẽ của trồng rừng FSC, những cánh rừng của gia đình bà Khôi không rác thải, đất đai không bị ảnh hưởng, môi trường được bảo vệ. Do tuyệt đối không dùng thuốc diệt cỏ, cây phát triển nhanh hơn so với cách trồng tự do, nhờ đó giá trị từ gỗ mang lại cao hơn hẳn trước kia, đồi rừng cũng bớt nguy cơ bị xói lở, mất an toàn.
Huyện Yên Bình hiện có trên 39.000ha rừng trồng sản xuất, đây được coi là thế mạnh để kinh tế đồi rừng phát triển. Thời gian qua, huyện đã khuyến khích người dân trên địa bàn trồng rừng theo tiêu chuẩn quốc tế FSC, góp phần đảm bảo lợi ích bền vững về kinh tế, xã hội, môi trường... Để việc triển khai trồng rừng bền vũng đạt hiệu quả, Yên Bình đã chủ động mời Công ty cổ phần Lâm nghiệp Hòa Phát ký kết thỏa thuận hợp tác, bao tiêu sản phẩm. Đồng thời, tổ chức các đoàn tham quan, học hỏi kinh nghiệm triển khai cấp chứng chỉ rừng FSC; đẩy mạnh tuyên truyền để người dân hiểu rõ lợi ích của cấp chỉ rừng theo tiêu chuẩn FSC; hỗ trợ kinh phí cho các hộ dân tham gia cấp chứng chỉ rừng FSC…
Cùng đó, huyện còn triển khai các chính sách hỗ trợ người dân về cây giống, kỹ thuật, vật tư trong việc trồng, chăm sóc, tham gia cấp chứng chỉ FSC. Phân công nhiệm vụ cụ thể cho các cấp, ngành trong việc hướng dẫn, vận động người dân tham gia cấp chứng chỉ rừng. Căn cứ tình hình thực tế tại địa phương để đưa ra giải pháp phù hợp, đảm bảo cho việc mở rộng, duy trì diện tích rừng trồng được cấp chứng chỉ FSC đối với môi trường và thích ứng với BĐKH...
Ông Nguyễn Tiến Dĩnh - Hạt trưởng Hạt kiểm lâm huyện Yên Bình cho biết: Để người dân biết được lợi ích từ chương trình này, cần tích cực tuyên truyền về các mục tiêu cơ bản của quản lý rừng bền vững. Đó là kiên quyết giữ vững được sản xuất lâm nghiệp, chống xói lở đất, phát triển và nâng cao hiệu quả trồng rừng. Đồng thời, bảo vệ và duy trì diện tích rừng, nâng cao năng suất của rừng, không ảnh hưởng đến môi trường, thích ứng với BĐKH, tạo công ăn việc làm, tăng thu nhập cho người dân.
Đến nay, trên địa bàn huyện có trên 4.000ha rừng được cấp chứng chỉ FSC tại các xã: Phú Thịnh, Thịnh Hưng, Tân Hương, Đại Đồng, Tân Nguyên, Bảo Ái, Cảm Ân và thị trấn Yên Bình. Thời gian tới, huyện Yên Bình sẽ có trên 5.000ha rừng thuộc 4 xã là Tân Hương, Đại Đồng, Phú Thịnh và Thịnh Hưng được cấp chứng chỉ FSC. Theo các hộ dân, việc thực hiện trồng rừng theo tiêu chuẩn FSC quá trình chăm sóc tốn nhiều công sức hơn nhưng bù lại sản lượng gỗ cao hơn rừng thường từ 10 - 15%, giá bán gỗ từ rừng được cấp chứng chỉ cũng tăng từ 10 - 15% nên người dân rất phấn khởi tham gia.
Có thể khẳng định, trồng rừng gỗ lớn theo tiêu chuẩn quốc tế FSC đã nâng cao hiệu quả kinh tế rõ nét cho người trồng rừng, tạo nguồn nguyên liệu tập trung cho các nhà máy sản xuất, chế biến các sản phẩm gỗ xuất khẩu. Không chỉ đem lại hiệu quả về kinh tế, trồng rừng FSC còn góp phần không nhỏ trong việc tạo việc làm với thu nhập ổn định cho lao động nông thôn, bảo vệ môi trường sinh thái, góp phần thích ứng với BĐKH.
