Kon Tum: Dồn điền đổi thửa kết hợp nông nghiệp công nghệ cao

Nhằm xây dựng nền nông nghiệp theo hướng hiện đại, có khả năng cạnh tranh và giá trị gia tăng cao, nâng cao thu nhập và cải thiện đời sống của nhân dân, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội của tỉnh; năm 2021, Tỉnh ủy Kon Tum đã ban hành Nghị quyết số 05-NQ/TU (ngày 25/11/2021) về phát triển nông nghiệp hàng hóa đi vào chiều sâu, ứng dụng công nghệ cao gắn với công nghiệp chế biến và thị trường tiêu thụ đến năm 2025 và định hướng đến năm 2030.

Để hiện thực hóa các mục tiêu, nhiệm vụ của Nghị quyết số 05, thời gian qua, UBND tỉnh đã ban hành nhiều kế hoạch, chương trình, chỉ đạo các ngành, các địa phương tập trung thực hiện. Trên cơ sở đó, các cấp, các ngành của tỉnh triển khai công tác tuyên truyền, vận động, hướng dẫn người dân thực hiện dồn đổi, tích tụ ruộng đất để mở rộng sản xuất; lựa chọn cây trồng, vật nuôi có hiệu quả và phù hợp với điều kiện địa phương, ứng dụng công nghệ vào sản xuất nông nghiệp theo hướng sản xuất nông nghiệp công nghệ cao phù hợp với điều kiện tự nhiên, kinh tế- xã hội, phát huy được tiềm năng, thế mạnh của từng địa phương. Đồng thời, các ngành chức năng tích cực thu hút doanh nghiệp đầu tư lĩnh vực nông nghiệp và hỗ trợ người dân, các tổ hợp tác, hợp tác xã tiếp cận, đưa khoa học kỹ thuật vào sản xuất. Từ đó, việc phát triển sản xuất nông nghiệp theo hướng ứng dụng công nghệ cao trên địa bàn tỉnh bước đầu đạt được một số kết quả tích cực.

Đến nay, toàn tỉnh có 16.878,7ha cây trồng các loại có ứng dụng tiến bộ khoa học công nghệ vào sản xuất; xây dựng được 7 cánh đồng lớn theo mô hình liên kết sản xuất; 102 trang trại chăn nuôi và khoảng 40 ha nuôi trồng thủy sản theo hướng công nghệ cao. Bước đầu đã hình thành được một số khu, vùng sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, góp phần tạo ra các sản phẩm chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu của thị trường, mang lại hiệu quả cao hơn cho người sản xuất, thúc đẩy quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp nông thôn.

Đơn cử như tại huyện huyện Kon Plông, thời gian vừa qua, việc phát triển nông nghiệp trên địa bàn huyện đã từng bước thay đổi phương thức tổ chức sản xuất, qua đó đã khắc phục một phần tình trạng sản xuất manh mún, nhỏ lẻ, sản lượng, năng suất và hiệu quả thấp; kết quả thu hút, kêu gọi đầu tư vào nông nghiệp có sự tăng lên về số lượng, quy mô, thay đổi về chất lượng; Quy hoạch nông nghiệp, đất đai phục vụ phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao (UDCNC) được chú trọng; Công tác nghiên cứu, ứng dụng và chuyển giao khoa học công nghệ cũng được quan tâm; Doanh nghiệp, người dân đã chú trọng áp dụng dụng các tiến bộ khoa học và công nghệ vào sản xuất; một số sản phẩm đã hình thành chuỗi liên kết sản xuất, tiêu thụ sản phẩm; kinh tế tập thể (KTTT), trang trại, tổ hợp tác (THT), doanh nghiệp trong lĩnh vực nông nghiệp từng bước hoạt động hiệu quả.

Trong đó, tổng giá trị sản xuất nông nghiệp năm 2023 đạt 820 tỷ đồng, chiếm 19,7% tổng giá trị sản xuất trên toàn huyện. Tính đến cuối năm 2023, các loại cây trồng đạt, vượt so với Nghị quyết số 05-NQ/TU; trong đó, cây hàng năm 8.962 ha (đạt 116 %), cây dược liệu 1.317 ha (104,9 %), cây lâm nghiệp 4.326,7 ha (108,2%), cây cà phê xứ lạnh 947,4 ha (59%) và cây ăn quả 1.346,6 ha (89,8%).

Tổng diện tích sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ 266 ha. Diện tích nhà màng, nhà kính 33,4 ha. Diện tích áp dụng hệ thống tưới nhỏ giọt, phun sương 205 ha. Có 21 doanh nghiệp, 01 hợp tác xã, 03 trang trại, 25 hộ cá thể sản xuất nông nghiệp có UDCNC; có 11 doanh nghiệp, hợp tác xã (HTX), trang trại được cấp chứng nhận sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP, hữu cơ; 01 THT được cấp chứng nhận VietGAP; chứng nhận VietGAP cho 01 vùng sản xuất lúa gạo đỏ với diện tích 20 ha. Hỗ trợ 15 tổ chức, cá nhân làm mã QR Code truy xuất nguồn gốc sản phẩm.

Tổng đàn gia súc hiện có đến cuối năm 2023: 25.057 con. Hiện nay, có 01 trang trại chăn nuôi dê công nghệ cao tại huyện Kon Plông với diện tích chuồng nuôi 2,5 ha. Thực hiện chăn nuôi theo quy trình chăn nuôi VietGAP. Trên địa bàn huyện có 0,7 ha nuôi trồng thuỷ sản UDCNC (nuôi cá nước lạnh).

Hiện nay toàn huyện có 40 THT hoạt động trong lĩnh vực nông, lâm, với tổng số 359 thành viên và có 48 HTX đang hoạt động, tổng số thành viên tham gia HTX là 509 người (người DTTS là 127 thành viên, lao động thường xuyên tham gia vào HTX là 286 người); có 16 HTX sản xuất kinh doanh nông nghiệp, trong đó có 01 HTX trồng rau, hoa, đậu các loại sử dụng công nghệ tưới nước tiết kiệm.

Bên cạnh đó, việc phát triển nông nghiệp UDCNC gắn với chế biến và thị trường tiêu thụ và thực hiện các kết luận của Tỉnh ủy về nông nghiệp còn gặp nhiều khó khăn như: Lượng tiêu thụ sản phẩm vẫn còn hạn chế, chủ yếu bán lẻ trên thị trường, bán cho các tư thương, bán hàng trực tuyến... chưa có hợp đồng bao tiêu sản phẩm với đơn hàng lớn; các Dự án đăng ký đầu tư vào địa bàn nhiều nhưng tiến độ triển khai dự án còn chậm; đa số các dự án chưa thực hiện đúng cam kết đầu tư; việc đầu tư hạ tầng vùng quy hoạch phát triển rau hoa còn hạn chế.

Còn tại huyện Đăk Hà, huyện đã tập trung tạo điều kiện, tư vấn kịp thời, hỗ trợ phát triển, gắn kết sản xuất với chế biến và tiêu thụ sản phẩm thành một chuỗi khép kín từ sản xuất đến tiêu thụ để nâng cao giá trị hàng nông sản. Hiện, trên địa bàn huyện có 19 hợp tác xã đang hoạt động hiệu quả, 37 trang trại nông nghiệp hoạt động theo tiêu chí mới; 15 tổ hợp tác sản xuất cà phê sạch chất lượng cao vì sức khỏe cộng đồng theo tiêu chuẩn 4C, UTZ, với 667 hộ tham gia...

Qua đó, huyện đã lựa chọn một số sản phẩm chủ lực của địa phương để tập trung chỉ đạo thực hiện Đề án chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP). Đến nay, toàn huyện có 21 sản phẩm được UBND tỉnh đánh giá, phân hạng và cấp giấy chứng nhận. Trong đó có 14 sản phẩm đạt 3 sao, 7 sản phẩm đạt 4 sao, 1 sản phẩm đạt 5 sao tham gia vào chuỗi giá trị cấp quốc gia (Cà phê rang xay DAKMARK của Công ty TNHH MTV cà phê Nguyên Huy Hùng).

Có được thành quả trên, huyện Đăk Hà quan tâm quy hoạch Khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao 22ha tại xã Đăk La; quy hoạch vùng liên kết sản xuất, tiêu thụ một số sản phẩm nông nghiệp trong đó có chuỗi liên kết sản xuất và tiêu thụ cà phê vối theo tiêu chuẩn 4C, UTZ trên địa bàn các xã Đăk Mar, Hà Mòn, Đăk Ngọk, Đăk Hring, Đăk Long và thị trấn Đăk Hà với quy mô 750 ha theo tiêu chí cánh đồng lớn gồm: 8 cánh đồng cà phê, 2 cánh đồng cao su, 9 cánh đồng lúa, 1 cánh đồng trồng rau, hoa...

Cùng với các sản phẩm nông nghiệp, Huyện ủy, UBND huyện quan tâm phát triển sản phẩm thủy sản sạch; chỉ đạo phát huy diện tích mặt nước các hồ, đập thuỷ lợi, thuỷ điện, diện tích các ao hồ nhỏ của người dân để nuôi trồng thủy sản; định hướng cho người dân thâm canh, ứng dụng công nghệ cao trong nuôi trồng; phát huy vai trò doanh nghiệp trong hướng dẫn kỹ thuật, cung cấp con giống, thức ăn và tìm đầu ra cho sản phẩm thuỷ sản. Tiêu biểu có Công ty TNHH MTV cá giống Tá Tiến, hàng năm cung cấp cho người dân trên 100 tấn cá giống, hơn 2.000 tấn thức ăn và bán ra thị trường trên 3.000 tấn cá thành phẩm.