Hậu quả của khủng hoảng khí hậu đối với phụ nữ mang thai và trẻ sơ sinh

Các nhà nghiên cứu nhận thấy phụ nữ ở 5% nơi nóng nhất ở New South Wales trong tuần trước khi sinh có nguy cơ sinh non cao hơn 16%. Ảnh: Jenny Evans / Getty Images

Nhiệt độ cao làm tăng nguy cơ béo phì ở trẻ

Các nhà khoa học phát hiện sự gia tăng nhiệt có liên quan đến việc tăng cân nhanh ở trẻ sơ sinh, làm tăng nguy cơ béo phì trong cuộc sống sau này. Nhiệt độ cao hơn cũng có liên quan đến sinh non, có thể ảnh hưởng đến sức khỏe suốt đời và làm tăng tỷ lệ nhập viện của trẻ nhỏ.

Các nghiên cứu khác cho thấy tiếp xúc với khói từ các đám cháy rừng làm tăng gấp đôi nguy cơ bị dị tật bẩm sinh nghiêm trọng, đồng thời giảm khả năng sinh sản có liên quan đến ô nhiễm không khí do đốt nhiên liệu hóa thạch, ngay cả ở mức độ thấp. Các nghiên cứu này được công bố trong một số đặc biệt của Tạp chí y khoa “Dịch tễ học nhi khoa và chu sinh”, mở rộng trên phạm vi toàn cầu từ Mỹ đến Đan Mạch, Israel và Australia.

Các nhà khoa học ở Israel đã tìm ra mối liên hệ giữa nhiệt độ và sự tăng cân nhanh chóng trong năm đầu đời của trẻ. Họ đã phân tích 200.000 ca sinh và phát hiện ra rằng những đứa trẻ tiếp xúc với 20% nhiệt độ cao nhất vào ban đêm có nguy cơ tăng cân nhanh cao hơn 5%.

Các nhà nghiên cứu từ Đại học Hebrew ở Jerusalem (Israel) cho biết, nghiên cứu này có ý nghĩa quan trọng đối với cả biến đổi khí hậu và “đại dịch” béo phì, bởi vì giai đoạn sơ sinh rất quan trọng trong việc xác định cân nặng của người trưởng thành và vì những người béo phì có thể phải chịu đựng nhiều hơn trong điều kiện nắng nóng khắc nghiệt. “Đó là một giả thuyết thú vị rất đáng để theo dõi”, Giáo sư Gregory Wellenius, một trong những tác giả của nghiên cứu, thuộc Trường y tế cộng đồng của Đại học Boston, Mỹ nhấn mạnh.

Trên toàn cầu, 18% trẻ em hiện đang bị thừa cân hoặc béo phì. Một cơ chế có thể tồn tại để trẻ sơ sinh tăng cân nhanh chóng là lượng chất béo được đốt cháy ít hơn để duy trì nhiệt độ cơ thể khi nhiệt độ môi trường cao hơn.

Nắng nóng đe dọa sinh non

Một nghiên cứu ở California (Mỹ) cho thấy, việc người mẹ tiếp xúc với cháy rừng trong tháng 12/2021 khi thụ thai làm tăng gấp đôi nguy cơ hở thành bụng bẩm sinh - dị tật bẩm sinh của thành bụng khiến ruột và một số cơ quan khác của trẻ bị thoát ra ngoài qua một cái lỗ bên cạnh rốn.

Các nhà khoa học đã kiểm tra 2 triệu ca sinh nở, 40% trong số đó là các bà mẹ sống trong phạm vi bán kính 24 km trong khu vực cháy rừng. Cháy rừng gây ô nhiễm không khí, có hại cho phụ nữ mang thai và thai nhi của họ. Các nhà khoa học phát hiện nguy cơ dị tật bẩm sinh tăng 28% ở những bà mẹ sống gần các đám cháy rừng trong 3 tháng đầu của thai kỳ.

Loạn khuẩn dạ dày ở thai nhi rất hiếm - có khoảng 2.000 trường hợp mỗi năm ở Mỹ, nhưng các trường hợp đang gia tăng trên toàn thế giới. Bo Young Park tại Đại học Bang California (Mỹ) cho biết: “Mức độ phơi nhiễm của con người với cháy rừng được dự đoán sẽ tăng lên trong những thập kỷ tới. Do đó, hiểu biết thấu đáo về các tác động tiêu cực của cháy rừng đến sức khỏe là rất quan trọng”.

Hai nghiên cứu mới đã xem xét mối liên hệ giữa nhiệt độ cao và sinh non. Trong đó, nghiên cứu thứ nhất đánh giá gần một triệu phụ nữ mang thai ở New South Wales, Australia từ năm 2005 đến năm 2014, trong đó 3% sinh con trước 37 tuần.

Một phụ nữ và em bé thoát khỏi ngôi làng Platanos đang bốc cháy trong trận cháy rừng mùa hè năm 2007 ở Hy Lạp. Ảnh: Louisa Gouliamaki / AFP / Getty Images

Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng những người ở 5% những nơi nóng nhất trong bang New South Wales vào tuần trước khi sinh có nguy cơ sinh non cao hơn 16%. Nghiên cứu trước đây đã phát hiện ra tình huống tương tự ở thành phố cận nhiệt đới ấm hơn Brisbane, nhưng đây là lần đầu tiên vấn đề này xảy ra ở vùng ôn đới hơn của Australia.

Các nhà nghiên cứu dẫn đầu bởi Edward Jegasothy tại Đại học Sydney (Australia) cho biết: “Nguy cơ sinh non có thể sẽ tăng lên cùng với sự gia tăng của nhiệt độ toàn cầu và các đợt nắng nóng - đây là một mối nguy hiểm tiềm ẩn”.

Nghiên cứu thứ hai phân tích 200.000 ca sinh từ năm 2007 đến năm 2011 ở Harris County, Texas - bao gồm cả Houston - nơi mọi người quen với nắng nóng. Nghiên cứu cũng liên quan đến khoảng thời gian mùa hè nóng nhất của Texas được ghi nhận vào năm 2011.

Một phần tư các bà mẹ đã trải qua ít nhất một ngày quá nóng khi mang thai, những ngày nhiệt độ đạt top 1% so với nhiệt độ mùa hè lịch sử. Các nhà khoa học nhận thấy nguy cơ sinh non cao hơn 15% vào những ngày sau những ngày rất nóng này. Tuy nhiên, rủi ro thậm chí còn cao hơn đối với những trường hợp sinh non, tăng gấp 3 lần đối với trẻ sinh trước 28 tuần và cũng cao hơn đối với 20% các bà mẹ có hoàn cảnh khó khăn nhất.

Các nhà nghiên cứu, dẫn đầu bởi Lara Cushing tại Đại học California tại Los Angeles (Mỹ) cho biết: “Các cảnh báo về sức khỏe cộng đồng trong đợt nắng nóng nên hướng đến những người đang mang thai, đặc biệt là khi chúng tôi phát hiện ra hậu quả của sinh non nghiêm trọng hơn”. Nhiều người vẫn chưa biết nhiệt gây ra sinh non như thế nào nhưng có thể là do sự giải phóng các hormone gây chuyển dạ.

Nghiên cứu mới này bổ sung thêm sức nặng cho bản đánh giá năm 2020 gồm 68 nghiên cứu, trong đó có 34 triệu ca sinh, đề cập đến mối liên quan giữa nhiệt độ và ô nhiễm không khí với nguy cơ sinh non, sinh con nhẹ cân và thai chết lưu cao hơn.

Ông Wellenius cho biết: “Ngay cả mức nhiệt vừa phải cũng có thể ảnh hưởng đến thai nhi đang phát triển, các biến chứng thai kỳ, trẻ em và thanh thiếu niên”.

Ô nhiễm không khí làm giảm khả năng thụ thai

Cũng theo một nghiên cứu mới, nhiệt độ nóng hơn cũng làm tăng số lượng trẻ nhỏ nhập viện cấp cứu ở thành phố New York, Mỹ. Các nhà khoa học đã xem xét 2,5 triệu người nhập học trong 8 năm và phát hiện ra rằng nhiệt độ tối đa tăng lên 7 độ C đã dẫn đến việc tăng 2,4% số trường hợp nhập học chưa đủ tuổi. Các nhà nghiên cứu cho biết, khả năng điều chỉnh nhiệt độ cơ thể của trẻ nhỏ còn non nớt.

Việc đốt nhiên liệu hóa thạch không những dẫn đến khủng hoảng khí hậu mà còn gây ô nhiễm không khí. Một nghiên cứu mới ở Đan Mạch đã đánh giá tác động của không khí ô nhiễm đối với 10.000 cặp vợ chồng đang cố gắng thụ thai tự nhiên. Theo đó, sự gia tăng ô nhiễm hạt trong chu kỳ kinh nguyệt làm giảm khoảng 8% khả năng thụ thai.

Một nghiên cứu gần đây ở Trung Quốc cũng cho thấy ô nhiễm không khí làm tăng đáng kể nguy cơ vô sinh, nhưng mức độ ô nhiễm trung bình cao hơn 5 lần so với nghiên cứu của Đan Mạch.

Ông Wellenius cho biết, một khía cạnh quan trọng của các nghiên cứu là chúng đã chỉ ra rằng những người dễ bị tổn thương thường phải chịu những tác động tồi tệ nhất, chẳng hạn như người da màu và những người có thu nhập thấp không có điều hòa không khí hoặc sống ở những khu vực có mức độ ô nhiễm không khí cao hơn.