Hậu Giang nâng cao hiệu quả quản lý tài nguyên nước: Mặn, ngọt, lợ... đều là tài nguyên

PV: Xin ông cho biết công tác quản lý, bảo vệ tài nguyên nước trên địa bàn tỉnh Hậu Giang thời gian qua?

Ông La Trọng Kỳ: Trước tác động của biến đổi khí hậu và gia tăng sử dụng nước ở thượng nguồn sông Mê Công dẫn đến nguồn nước vào tỉnh ngày càng suy giảm, nguy cơ thiếu nước cao; phần lớn diện tích khu vực trung tâm tỉnh là khu vực giáp nước giữa triều biển Đông và triều biển Tây, lưu lượng dòng chảy kém, tiềm ẩn nguy cơ ô nhiễm nguồn nước,... tỉnh Hậu Giang đang đặc biệt quan tâm công tác quản lý tài nguyên quý giá này.

Hiện tỉnh đã ban hành Kế hoạch Điều tra cơ bản tài nguyên nước; tích hợp phương án khai thác, sử dụng, bảo vệ tài nguyên nước và phòng chống tác hại do nước gây ra trong quy hoạch tỉnh; phê duyệt danh mục các nguồn nước phải lập hành lang bảo vệ để tổ chức cắm mốc, hồ, ao, đầm không được san lấp; khoanh định khu vực có nguy cơ sạt lở; phê duyệt vùng hạn chế, khu vực phải đăng ký khai thác nước dưới đất.

Đồng thời, triển khai nhiều nhiệm vụ, giải pháp như: quan trắc môi trường nước mặt thường xuyên tại 5 trạm quan trắc tự động và 45 điểm cố định trên các sông, kênh chính; điều tra, đánh giá đặc trưng về tài nguyên nước mặt; kiểm kê tài nguyên nước, xác định dòng chảy tối thiểu trên các sông, kênh, rạch chính nhằm bảo vệ bền vững nguồn tài nguyên nước.

Hậu Giang cũng ưu tiên bố trí nguồn vốn để thực hiện các dự án, công trình phục vụ công tác quản lý, bảo vệ tài nguyên nước như đầu tư tuyến đê bao ngăn mặn từ triều biển Tây cho vùng Vị Thanh, Long Mỹ; nạo vét kênh, rạch để tăng cường khả năng tích trữ nước; xây dựng hồ tích trữ nước ngọt, khoan 13 giếng nước ngầm dự phòng ứng phó hạn hán, xâm nhập mặn; cắm mốc hành lang bảo vệ nguồn nước; xây dựng hệ thống giám sát tự động, trực tuyến khai thác, sử dụng tài nguyên nước trên địa bàn tỉnh; thí điểm công trình bổ cập nhân tạo nước dưới đất tại nhà máy nước Vị Thanh.

PV: Mùa khô hằng năm là thời điểm nguồn nước bị ảnh hưởng bởi mặn xâm nhập. Để đảm bảo nguồn nước ngọt phục vụ sinh hoạt, sản xuất và tận dụng nguồn tài nguyên nước mặn, nước lợ, tỉnh Hậu Giang đã triển khai các giải pháp nào để mang lại hiệu quả cao nhất?

Ông La Trọng Kỳ: Mặc dù không giáp biển nhưng vào mùa khô hàng năm, tỉnh Hậu Giang đều chịu ảnh hưởng bởi mặn xâm nhập từ triều biển Tây theo hướng Kiên Giang, Bạc Liêu. Trước đây, hệ thống thủy lợi trên địa bàn tỉnh chưa hoàn chỉnh, vào các năm khô hạn, một phần phía Tây Nam của tỉnh bị ảnh hưởng nặng nề bởi xâm nhập mặn. Hiện nay, với tuyến đê bao Vị Thanh - Long Mỹ; hệ thống thủy lợi Nam kênh Xà No đã khép kín kết hợp vận hành 122 cống ngăn mặn nên tỉnh không còn bị xâm nhập mặn sâu trong những năm vừa qua. Hiện tại, vùng bị ảnh hưởng xâm nhập mặn thường xuyên hàng năm chủ yếu là khu vực ngoài đê bao ở một số địa phương như khu vực xã Lương Nghĩa, huyện Long Mỹ; xã Hỏa Tiến, TP. Vị Thanh,

Để đảm bảo nguồn nước ngọt phục vụ sinh hoạt, tỉnh Hậu Giang đã tăng cường kêu gọi đầu tư, xã hội hóa trong lĩnh vực cấp nước; nâng cấp các công trình cấp nước hiện có, từng bước hoàn thiện mạng lưới đường ống cấp nước sạch; đồng thời đầu tư hồ chứa nước ngọt, hệ thống đường ống dẫn nước thô từ vùng không bị ảnh hưởng xâm nhập mặn đến các nhà máy nước hiện hữu có khả năng bị xâm nhập mặn; khoan 13 giếng dự phòng cho các nhà máy nước để pha loãng khi nguồn nước mặt bị xâm nhập mặn.

Đối với việc khai thác hiệu quả nguồn tài nguyên nước ngọt, mặn, lợ, như đã nói ở trên, kinh tế của tỉnh Hậu Giang hiện nay chủ yếu vẫn là nông nghiệp. Để sử dụng hiệu quả, tiết kiệm nguồn nước ngọt, tỉnh đã định hướng cơ cấu kinh tế nông nghiệp dịch chuyển dần theo hướng từ lúa gạo - thủy sản - cây trái sang cây trái - thủy sản - lúa gạo. Đối với khu vực nguồn nước bị nhiễm mặn, lợ, chủ yếu khu vực ngoài đê bao xã Lương Nghĩa, huyện Long Mỹ, tỉnh Hậu Giang đã hỗ trợ kỹ thuật cho người dân trồng lúa kết hợp nuôi tôm với diện tích hiện nay khoảng 156ha.

PV: Để góp phần nâng cao hiệu quả quản lý, bảo vệ, khai thác tài nguyên nước, hạn chế tối đa tình trạng thiếu nước ngọt sinh hoạt trong mùa khô, tỉnh Hậu Giang sẽ tập trung thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp gì trong thời gian tới, thưa ông?

Ông La Trọng Kỳ: Hậu Giang sẽ tiếp tục triển khai phổ biến Luật Tài nguyên nước đến các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp, người dân nhằm nâng cao hiệu quả trong công tác quản lý, bảo vệ, khai thác, sử dụng tài nguyên nước mặt, nước ngầm; đồng thời đánh giá tổng thể và chi tiết diễn biến nguồn nước mặt, xu hướng thay đổi nguồn nước trước tác động của biến đổi khí hậu và các hoạt động của con người; đầu tư các công trình quan trắc, giám sát dòng chảy và đánh giá, dự báo các thay đổi về nguồn nước; xây dựng mô hình tính toán lượng nước vào - lượng nước ra; xác định được trữ lượng nước thừa và thiếu ở từng khu vực để điều hòa sử dụng nước một cách hợp lý, bền vững.

Song song đó, tỉnh Hậu Giang tiếp tục tập trung nguồn lực triển khai Nghị quyết số 120/NQ-CP của Chính phủ về phát triển bền vững Đồng bằng sông Cửu Long thích ứng với biến đổi khí hậu. Trong đó, tỉnh Hậu Giang tiếp tục lấy tài nguyên nước là yếu tố cốt lõi; chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi thích ứng với biến đổi khí hậu.

Tỉnh Hậu Giang mong muốn các bộ, ngành Trung ương tiếp tục quan tâm, hỗ trợ địa phương thực hiện các dự án cấp bách về phòng chống sạt lở và ứng phó với hạn, mặn; xây dựng hồ chứa nước ngọt tỉnh Hậu Giang giai đoạn 2; đầu tư hạ tầng quan trắc khí tượng thủy văn…, góp phần giúp địa phương nâng cao hiệu quả quản lý, bảo vệ tài nguyên nước.

PV: Trân trọng cảm ơn ông!