Hải Dương: Nhiều thiếu sót tại Dự án chế biến phân hữu cơ từ rác thải

Từ công nghệ... lạc hậu

Năm 2002, UBND tỉnh Hải Dương phê duyệt Dự án Nhà máy chế biến phân hữu cơ từ rác thải sinh hoạt tỉnh Hải Dương (Sau đây gọi tắt là Dự án. Dự án được phê duyệt điều chỉnh vào các năm 2007, 2009). Tổng mức đầu tư sau điều chỉnh 137,3 tỷ đồng (gồm vốn ODA của Tây Ban Nha: 59,7 tỷ đồng và vốn đối ứng ngân sách tỉnh: 77,6 tỷ đồng).

Theo đó, UBND tỉnh Hải Dương là cơ quan chủ quản Dự án, Công ty TNHH MTV Môi trường đô thị Hải Dương (nay là Công ty cổ phần Môi trường đô thị Hải Dương) là chủ Dự án tiếp nhận và sử dụng nguồn vốn vay ODA của Chính phủ Tây Ban Nha. Dự án khởi công xây dựng từ ngày 02/12/2009, nghiệm thu hoàn thành toàn bộ dây chuyền thiết bị của nhà máy ngày 05/07/2012.

Theo Kết luận thanh tra số 1027/KL-TTr ngày 20/9/2024 của Thanh tra tỉnh Hải Dương, Dự án được đầu tư bằng nguồn vốn ODA và vốn đối ứng ngân sách tỉnh đã nghiệm thu, hoàn thành đưa vào sử dụng từ tháng 7/2012. Tuy nhiên, sau quá trình chạy thử, dây chuyền công nghệ chế biến phân hữu cơ từ rác thải sinh hoạt do phía Tây Ban Nha chuyển giao đã bộc lộ sự lạc hậu, không phù hợp với thực tế rác thải sinh hoạt của Việt Nam nói chung và rác thải sinh hoạt của thành phố Hải Dương nói riêng.

Để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong việc quản lý, vận hành nhà máy, Sở Kế hoạch và Đầu tư đã chủ trì tham mưu với UBND tỉnh bàn giao nhà máy cho đơn vị khác có năng lực xử lý rác thải nhằm đưa nhà máy đi vào hoạt động, kịp thời giải quyết yêu cầu cấp thiết trong việc xử lý lượng rác thải của thành phố Hải Dương và các huyện lân cận.

Nhà máy sau đó được bàn giao nguyên trạng từ Công ty TNHH MTV Môi trường đô thị Hải Dương sang Công ty Cổ phần Môi trường APT-Seraphin Hải Dương (năm 2012). Sau đó lại được chuyển giao sang Công ty Cổ phần Quản lý công trình đô thị Hải Dương (năm 2016). Các đơn vị thực hiện theo quyết định của UBND tỉnh, dưới sự chủ trì tổ chức và hướng dẫn của Sở Kế hoạch và Đầu tư.

Tới chuyển giao còn nhiều thiếu sót

Thanh tra tỉnh Hải Dương cho biết, việc bàn giao nguyên trạng nhà máy từ Công ty TNHH MTV Môi trường đô thị Hải Dương sang Công ty Cổ phần Môi trường APT-Seraphin Hải Dương vào năm 2012 là không đúng theo quy định tại Mục 2, Nghị định số 09/2009/NĐ-CP ngày 05/02/2009 của Chính phủ; Chương II Thông tư số 87/2010/TT-BTC ngày 15/6/2010 của Bộ Tài chính; không xin ý kiến chấp thuận bằng văn bản của Bộ Tài chính theo quy định tại Điều 16 Nghị định số 78/2010/NĐ-CP ngày 14/7/2010 của Chính phủ về cho vay lại nguồn vốn vay nước ngoài của Chính phủ; khi tổ chức bàn giao, chưa thực hiện bàn giao số liệu theo dõi trên sổ sách kế toán…

Ngoài ra, việc bàn giao nguyên trạng nhà máy từ Công ty Cổ phần Môi trường APT-Seraphin Hải Dương sang Công ty Cổ phần Quản lý công trình đô thị Hải Dương vào năm 2016 có thiếu sót, tồn tại như: Chưa xin ý kiến chấp thuận bằng văn bản của Bộ Tài chính; chưa định giá giá trị tài sản trên đất còn lại của nhà máy đã được đầu tư từ nguồn vốn ngân sách tỉnh theo nhiệm vụ UBND tỉnh giao tại Quyết định số 3151/QĐ-UBND ngày 03/11/2016.

Để xảy ra những hạn chế, thiếu sót nêu trên, Thanh tra tỉnh Hải Dương cho biết trách nhiệm thuộc về: Lãnh đạo Sở Kế hoạch và Đầu tư phụ trách lĩnh vực và cán bộ có liên quan của Sở do có thiếu sót trong việc tham mưu với UBND tỉnh chuyển giao nhà máy như đã nêu trên; lãnh đạo Sở Tài chính phụ trách lĩnh vực và cán bộ có liên quan của Sở do chưa thực hiện hết chức trách, nhiệm vụ được giao trong việc tham mưu chuyển giao nhà máy từ Công ty TNHH MTV Môi trường đô thị Hải Dương sang Công ty Cổ phần Môi trường APT-Seraphin Hải Dương và tham mưu định giá giá trị tài sản trên đất còn lại của nhà máy đã được đầu tư từ nguồn vốn ngân sách tỉnh khi thực hiện chuyển giao nhà máy từ Công ty Cổ phần Môi trường APT-Seraphin Hải Dương sang Công ty Cổ phần Quản lý công trình đô thị Hải Dương.

Nguyên Giám đốc và cán bộ thực hiện Dự án của Công ty TNHH MTV Môi trường đô thị Hải Dương cũng phải chịu trách nhiệm do không xây dựng kế hoạch rút vốn nước ngoài hàng năm, không lập báo cáo giải ngân hàng quý gửi Bộ Tài chính theo quy định tại Thông tư số 108/2007/TT-BTC ngày 07/9/2007 của Bộ Tài chính hướng dẫn cơ chế quản lý tài chính đối với các dự án, chương trình hỗ trợ phát triển chính thức (ODA); thiếu trách nhiệm theo dõi quá trình nhập khẩu vật tư thiết bị của Dự án và các điều khoản có liên quan tới các điều khoản thanh toán quy định trong hợp đồng thương mại dẫn đến chậm phát hiện số liệu giải ngân vốn Dự án thiếu.

Thanh tra tỉnh Hải Dương kiến nghị các sở: Kế hoạch và Đầu tư; Tài chính cùng các đơn vị có liên quan nghiêm túc kiểm điểm, rút kinh nghiệm sâu sắc về những hạn chế, thiếu sót như đã nêu trên; khẩn trương khắc phục những hạn chế, thiếu sót đã được chỉ rõ tại Kết luận thanh tra.