Hà Nội: Nhiều vi phạm tại Dự án Happy Land Đông Anh

Nhiều vi phạm

Tìm hiểu của phóng viên Báo Tài nguyên và Môi trường được biết, khu đất rộng hơn 7,4ha có địa chỉ tại số 53 thị trấn Đông Anh (huyện Đông Anh, TP. Hà Nội) được nhà nước cho Công ty TNHH MTV Ô tô 1-5 (trực thuộc Tổng công ty Công nghiệp ô tô Việt Nam, Bộ Giao thông và Vận tải) thuê để đầu tư, xây dựng nhà máy sản xuất ô tô.

Ngày 21/9/2011, Công ty TNHH MTV Ô tô 1-5 (sau đây xin gọi tắt là Công ty Ô tô 1/5) ký hợp đồng hợp tác đầu tư với Công ty cổ phần Bất động sản Vinalines để thành lập Công ty Cổ phần Phát triển đô thị Đông Anh nhằm triển khai dự án bất động sản tại khu đất nói trên. Công ty Ô tô 1/5 góp 69,3 tỷ đồng (tương ứng 27,72%); Công ty Cổ phần Bất động sản Vinalines góp 177,5 tỷ đồng (tương ứng 71%) và Công ty Cổ phần Tập đoàn Thương mại và Đầu tư phát triển Việt Nam góp 3,2 tỷ đồng (tương ứng 1,28%).

Trong hợp đồng hợp tác có ghi rõ, khi nhà nước chấp thuận cho Công ty Cổ phần Phát triển đô thị Đông Anh làm chủ đầu tư dự án và Công ty Ô tô 1/5 bàn giao mặt bằng thì Công ty Cổ phần Phát triển đô thị Đông Anh phải trả Công ty Ô tô 1/5 số tiền 213 tỷ đồng (gồm tài sản trên đất và lợi thế thương mại). Công ty Ô tô 1/5 được quyền khấu trừ tiền vốn góp vào số tiền 213 tỷ nói trên.

Ngày 20/12/2011, Bộ Giao thông và Vận tải có Công văn số 8646/BGTVT-KHĐT chấp thuận về mặt nguyên tắc phương án hợp tác đầu tư giữa Công ty Ô tô 1/5 và Công ty Cổ phần Bất động sản Vinalines. Đến ngày 03/12/2013, Công ty Ô tô 1/5 tiến hành cổ phần hóa và tiếp tục là một bên để thực hiện hợp đồng hợp tác đã ký kết trước đây.

Năm 2018, UBND TP. Hà Nội có quyết định giao khu đất nói trên cho Công ty Cổ phần Phát triển đô thị Đông Anh để thực hiện Dự án Thương mại, dịch vụ, nhà ở 1-5 (tên thương mại là Happy Land Đông Anh). Công ty Ô tô 1/5 sau đó giữ đúng cam kết là bàn giao mặt bằng để dự án được triển khai và từng bước đi vào hoàn thiện như hiện nay.

Tuy nhiên, tại Thông báo Kết luận thanh tra số 2414/TB-TTCP ngày 22/11/2024 vừa qua, Thanh tra Chính phủ đã chỉ ra nhiều vi phạm tại dự án này. Theo đó, mặc dù cơ sở nhà đất tại 53 thị trấn Đông Anh được xác lập quyền sở hữu của nhà nước và nhà nước cho Công ty Ô tô 1/5 (là doanh nghiệp nhà nước) thuê đất trả tiền hàng năm để sử dụng làm cơ sở sản xuất, kinh doanh nhưng Bộ Giao thông và Vận tải có các văn bản (Văn bản số 8646 ngày 20/12/2011 và Văn bản số 7119 ngày 18/7/2013) và Tổng công ty Công nghiệp ô tô Việt Nam có Văn bản số 125 ngày 13/9/2011 chấp thuận cho Công ty Ô tô 1/5 chuyển mục đích sử dụng đất từ đất sản xuất, kinh doanh sang xây dựng nhà ở khi sắp xếp lại các cơ sở nhà đất mà không có ý kiến thống nhất bằng văn bản của Bộ Tài chính là không đúng với quy định tại khoản 3 Điều 8 Quyết định số 86 ngày 22/12/2010 của Thủ tướng Chính phủ;

Việc chấp thuận cho Công ty Ô tô 1/5 sử dụng cơ sở nhà đất góp vốn hợp tác đầu tư với Công ty Cổ phần Bất động sản Vinalines để thành lập pháp nhân mới thực hiện Dự án Khu thương mại dịch vụ và nhà ở 1/5 là không đúng quyền và nghĩa vụ của người thuê đất trả tiền hàng năm theo quy định tại Điều 175 Luật Đất đai 2013.

Trách nhiệm thuộc về nhiều bên

Thanh tra Chính phủ cho rằng, việc Bộ Giao thông và Vận tải thống nhất để Công ty Cổ phần Phát triển Đô thị Đông Anh có nghĩa vụ chi trả cho Công ty Ô tô 1/5 số tiền 213 tỷ đồng là giá trị tương ứng với lợi thế thương mại khu đất, phần tài sản trên đất và hỗ trợ di dời nhà máy tới địa điểm mới; Công ty Ô tô 1/5 sử dụng 69,3 tỷ đồng được trích từ số tiền trên để góp vốn vào vốn điều lệ Công ty Cổ phần Phát triển đô thị Đông Anh và số tiền 143,7 tỷ đồng còn lại được sử dụng vào mục đích di dời và hoàn thiện nhà máy mới tại cụm công nghiệp Nguyên Khê (huyện Đông Anh) là không đúng với hướng dẫn của Bộ Tài chính tại Văn bản số 14280 ngày 19/10/2012 và không đúng nguyên tắc tạo nguồn và sử dụng nguồn vốn thu được từ vị trí cũ quy định tại khoản 2 Điều 3 Quyết định số 86 năm 2010 của Thủ tướng Chính phủ.

UBND TP Hà Nội không chuyển mục đích sử dụng đất, xác định tiền sử dụng đất cho Công ty Ô tô 1/5 để thực hiện liên doanh nhưng có Quyết định số 1881 ngày 17/4/2018 thu hồi, giao đất tại số 53 thị trấn Đông Anh cho Công ty Cổ phần Phát triển đô thị Đông Anh để thực hiện dự án Khu thương mại dịch vụ nhà ở 1/5 là không đúng với quy định tại Khoản 3, Khoản 4, Điều 8, Quyết định số 86/2010/QĐ-TTg ngày 22/12/2010 của Thủ tướng Chính phủ.

Ngoài ra, UBND TP Hà Nội có Quyết định số 5808 ngày 26/10/2018 xác định giá đất theo phương pháp thặng dư với các tài sản so sánh không có đặc điểm tương tự với tài sản thẩm định giá; chưa dự kiến và tính đến xu hướng và mức độ biến động của giá thị trường để ước tính mức giá dự án bán được cho phù hợp với thực tế; giá bán sử dụng trong doanh thu phát triển chỉ là giá cá biệt của tài sản so sánh mà không phải là giá bình quân là không đúng với quy định tại Khoản 2, Điều 6, Thông tư số 36/2014/TT-BTNMT ngày 30/6/2014 của Bộ Tài nguyên và Môi trường.

Thanh tra Chính phủ kết luận, cơ sở nhà đất tại 53 thị trấn Đông Anh do Công ty Ô tô 1/5 quản lý, sử dụng đã chuyển nhượng tài sản không qua đấu giá, chuyển mục đích sử dụng đất khi chưa có ý kiến của cấp có thẩm quyền; Bộ Giao thông và Vận tải thống nhất phương án di dời chưa đúng với sự hướng dẫn của Bộ Tài chính; UBND TP Hà Nội thu hồi đất, giao đất, xác định tiền sử dụng đất chưa đúng theo quy định. Để xảy ra những vi phạm nêu trên, trách nhiệm thuộc về Lãnh đạo Công ty Ô tô 1/5, UBND TP Hà Nội và Bộ Giao thông và Vận tải.

Đáng nói là từ giữa năm 2022, phóng viên Báo Tài nguyên và Môi trường đã liên hệ với Bộ Giao thông và Vận tải để tìm hiểu, làm rõ những bất thường trong việc cho phép Công ty Ô tô 1/5 góp vốn, chuyển mục đích sử dụng đất tại 53 thị trấn Đông Anh nhưng không nhận được phản hồi. Trong khi đó, đại diện phía Công ty Ô tô 1/5 thời điểm đó cũng từ chối cung cấp thông tin, hồ sơ cho phóng viên với lý do: “Hiện tại chúng tôi đang có tranh chấp với Công ty Cổ phần Phát triển đô thị Đông Anh và vụ việc hiện đang được tòa án thụ lý, giải quyết. Vì thế toàn bộ hồ sơ đã được chuyển cho phía tòa nên công ty không còn lưu giữ hồ sơ”.

Báo TN&MT sẽ tiếp tục thông tin