Đồng bào Dao ở Thượng Yên Công phát triển du lịch nâng cao đời sống

Khơi dậy tiềm năng

Thượng Yên Công là xã miền núi với 8 thôn, trên 5.800 nhân khẩu thường trú. Trong đó, người DTTS chiếm trên 58% dân số gồm các đồng bào như: Dao, Tày, Nùng, Hoa, Sán Dìu, Cao Lan...cùng sinh sống. Ngoài giá trị về đa dạng sinh học, xã còn được đánh giá là địa phương có tài nguyên du lịch tự nhiên, với nhiều dãy núi cao, hồ, suối, thác nước đan xen giữa rừng xanh bạt ngàn tạo thành khung cảnh tự nhiên, khí hậu mát mẻ.

Dãy núi Yên Tử nằm trên địa bàn xã Thượng Yên Công với hệ thống chùa, am tháp dày đặc, có lịch sử cả nghìn năm, hiện nằm trong quần thể di tích - danh thắng được đề cử là Di sản thế giới, từ nhiều năm qua đã là trung tâm du lịch văn hoá tâm linh nổi tiếng của cả nước. Cùng với đó, các khu dân cư dưới chân núi cũng rất giàu tiềm năng về cảnh quan, văn hoá có thể khai thác cho phát triển du lịch sinh thái, trải nghiệm, tạo sức hấp dẫn với du khách.

Ông Nguyễn Năng Năm, Chủ tịch UBND xã Thượng Yên Công cho biết: Nhận định lợi thế giá trị về lâm nghiệp, cảnh quan tự nhiên và bản sắc văn hóa đặc sắc của đồng bào các dân tộc trên địa bàn, ngoài việc thúc đẩy phát triển kinh tế nông - lâm nghiệp, chính quyền địa phương cũng đã khuyến khích, vận động, định hướng cho người dân khai thác tiềm năng, lợi thế để phát triển mô hình du lịch cộng đồng tại địa phương.

Là một người tiên phong xây dựng mô hình du lịch cộng đồng tại xã Thượng Yên Công, chị Trương Thị Thanh Hương chia sẻ: Sau nhiều năm ấp ủ, gia đình và người thân trong họ đã quyết tâm xây dựng mô hình du lịch cộng đồng nhằm khôi phục nét đẹp văn hóa truyền thống, dịch vụ ẩm thực với món ăn của đồng bào kết hợp tắm lá thuốc của người Dao, ngâm chân lá thuốc tại thôn Khe Sú 2, xã Thượng Yên Công.

Cũng nhờ phát triển mô hình du lịch cộng đồng, mà nhiều lao động trên địa bàn đã có việc làm, ổn định cuộc sống. Chị Trương Thị Phùng, người dân tộc Dao, ở thôn Khe Sú 2, vui vẻ cho biết: Được nhận vào làm việc tại nhà hàng dân tộc Dao Thanh Y của cô Hương, tôi đã có việc làm và thu nhập ổn định, giúp gia đình vươn lên thành hộ khá giả trong thôn.

Thời gian qua, bà con trên địa bàn xã cũng đã xây dựng những mô hình du lịch từ phát huy lợi thế văn hoá riêng của mình, như: Mô hình du lịch cộng đồng người Dao Thanh Y, mô hình hầm rượu mơ Quang Vinh. Năm nay, TP.Uông Bí còn đưa vào xây dựng công trình Nhà trưng bày không gian văn hoá dân tộc Dao Thanh Y tại thôn Khe Sú 2, là sản phẩm du lịch mới của địa phương. Hiện địa phương đã khởi động với việc sưu tầm để trưng bày các giá trị truyền thống của đồng bào về trang phục, ẩm thực, các điệu hát xướng, nhạc cụ, lễ hội.

Phát triển du lịch tạo sinh kế bền vững

Một trong hướng phát triển được xã Thượng Yên Công, cũng như TP.Uông Bí hướng đến nhằm phát triển các mô hình du lịch bền vững, phát triển thêm mô hình dịch vụ mới nhưng vẫn bảo vệ toàn diện rừng tự nhiên, tài nguyên nước, giữ gìn phát huy giá trị văn hóa bản sắc đồng bào dân tộc Dao, nhằm tạo sinh kế, giúp người dân vươn lên thoát nghèo bền vững.

Một dư địa cho du lịch sinh thái mà lâu nay địa phương chưa khai thác còn có thể tính đến là việc nghiên cứu phát triển du lịch trải nghiệm trong phạm vi Khu rừng quốc gia Yên Tử. Đây là khu vực rất tiềm năng khi sở hữu các giá trị đa dạng sinh học độc đáo, có những loài cây cổ gắn với sự thăng trầm của dòng thiền Trúc Lâm, là biểu tượng riêng có của Yên Tử như mai vàng, xích tùng.

Bên cạnh đó, được hưởng sự ưu đãi của thiên nhiên, dưới chân Yên Tử còn khá nhiều những cảnh điểm đẹp có thể khai thác cho du lịch sinh thái, như đồi Bình Hương, Phượng Hoàng, danh thắng Khe Song - Thác Bạc. Các khe suối, thác nước từ trên đỉnh núi đổ xuống tạo thành những vụng nước nhỏ mát lành vào mùa hè, thích hợp cho các nhóm gia đình, bạn trẻ bơi lội, leo núi, khám phá thiên nhiên.

Hiện nay địa phương đẩy mạnh quảng bá hình ảnh và phát triển du lịch, thông qua các sản phẩm du lịch đặc trưng của Thượng Yên Công đến với du khách thăm quan, khám phá nét đẹp văn hóa truyền thống đồng bào người Dao, trải nghiệm món ăn đặc trưng của địa phương. Đồng thời, thành lập mô hình câu lạc bộ hướng dẫn viên bản địa nhằm nâng cao trình độ hiểu biết nguồn gốc lịch sử, phong tục tập quán văn hoá, di tích lịch sử, cũng như đẩy mạnh tuyên truyền, quảng bá về các tài nguyên, văn hóa, du lịch, con người Thượng Yên Công đến với du khách trong nước và quốc tế.

Có thể nói, phát triển du lịch sinh thái kết hợp với khai thác giá trị văn hóa bước đầu phát huy hiệu quả, khẳng định hướng đi đúng đắn trong lộ trình phát triển du lịch của xã Thượng Yên Công nói riêng, cũng như TP.Uông Bí nói chung. Từ định hướng này, góp phần tạo việc làm ổn định, cải thiện đời sống cho người dân, vừa lưu giữ, bảo tồn và phát huy được các giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào DTTS trên địa bàn. Đến nay, toàn xã không còn hộ nghèo, phấn đấu trong năm nay đưa 11 hộ cận nghèo vươn lên thoát nghèo bền vững - ông Nguyễn Năng Năm cho biết thêm.