Độc đáo nghi lễ Ban sóc từ thời Nguyễn

Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế vừa tổ chức chương trình sân khấu hóa tái hiện Lễ Ban sóc thời triều Nguyễn trong những ngày đầu năm mới 2021

Người Việt xưa lấy kinh tế nông nghiệp làm trọng, nên quyển lịch đối với đời sống con người có ý nghĩa rất đặc biệt. Xem lịch để theo dõi thời gian, thời tiết mà làm nông vụ. Xem lịch để biết được sự thay đổi tiết trời mà ứng phó, phòng tránh thiên tai

Lễ Ban sóc được tổ chức thực sự quy mô là vào đầu triều Minh Mạng

Cuối năm âm lịch là khoảng thời gian tổ chức nghi lễ “độc đáo” này

Hằng năm, sau khi nha Khâm Thiên Giám soạn lịch xong, triều đình tổ chức lễ Ban sóc dưới sự điều hành của hai viên ở bộ Lễ và Khâm Thiên Giám

Lịch được tiến vào Hoàng Cung để cho Hoàng gia dùng, lịch được phát cho các quan ở Kinh Thành, ở các địa phương và phân phát lại trong dân chúng sử dụng

Lễ Ban sóc trước đây vốn được tổ chức ở sân điện Thái Hòa

Tuy nhiên, bắt đầu vào năm Tân Sửu 1841, lần đầu tiên, lễ Ban sóc được hoàng đế Minh Mạng chỉ dụ thực hiện ở Ngọ Môn, vì việc ban lịch không chỉ dành cho triều đình sử dụng mà được ban ra đến tận thần dân và để khác với các nghi tiết đại triều nghi khác được tổ chức ở điện Thái Hòa

Trong sách Khâm định Đại nam hội điển sự lệ có chép, vua Minh Mạng định rằng: “Lễ Ban sóc có khác với ba tiết lớn. Nay đổi định: từ nay về sau làm lễ Ban Sóc ở trước cửa Ngọ Môn”

Sau 180 năm, năm nay, cũng đúng vào năm Tân Sửu, lễ Ban sóc ngày ấy đã được tái hiện qua hình thức sân khấu hóa với những trình thức, nghi tiết thuở xưa