Điện Biên: Bước chuyển nhờ Chương trình OCOP

Với đặc điểm địa bàn miền núi, các huyện, thành phố, thị xã trên địa bàn tỉnh Điện Biên hiện có khá nhiều sản phẩm thế mạnh đặc trưng như: Dệt thổ cẩm, mây tre đan… và các vùng sản xuất chuyên canh: Lúa, cà phê, chè, dứa… Việc ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất nông nghiệp thời gian qua đã có những bước tiến quan trọng. Một số doanh nghiệp, hợp tác xã sản xuất rau, quả và nuôi thủy sản áp dụng quy trình sản xuất theo tiêu chuẩn VietGap; xây dựng, phát triển các chuỗi sản xuất nông nghiệp an toàn... Ðây là điều kiện để xây dựng thương hiệu, nâng cao giá trị, tăng sức cạnh tranh cho sản phẩm, tăng thu nhập cho nông dân.

Tỉnh Điện Biên đặt mục tiêu đến hết năm 2020 có 21 sản phẩm đạt tiêu chuẩn Chương trình OCOP.

Năm 2019, tỉnh Điện Biên lựa chọn xây dựng 11 sản phẩm đạt chuẩn theo Chương trình OCOP như: Rượu Mông Pê, chè Tủa Chùa, sản phẩm mây tre đan Nà Tấu, dệt thổ cẩm Na Sang, tảo xoắn ở Mường Ảng... Chu trình OCOP được thực hiện theo 6 bước trên nguyên tắc “dân biết, dân bàn, dân làm”. Ðề án Chương trình OCOP giai đoạn 2018 - 2020 được tỉnh Điện Biên phê duyệt với tổng kinh phí thực hiện khoảng 35,76 tỷ đồng; trong đó năm 2019 bố trí 10 tỷ đồng từ nguồn vốn Chương trình Xây dựng nông thôn mới.

Là địa phương còn nhiều khó khăn song huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên đã chú trọng thực hiện Chương trình OCOP. Huyện đã ban hành kế hoạch triển khai thực hiện chương trình OCOP giai đoạn 2019 - 2020, định hướng đến năm 2030 với mục tiêu: Phát triển các hình thức tổ chức sản xuất, kinh doanh để sản xuất các sản phẩm truyền thống, thế mạnh của địa phương, có khả năng phát triển thành sản phẩm hàng hóa có giá trị kinh tế cao. Trước mắt là tập trung phát triển sản phẩm “Gạo Điện Biên” và du lịch cộng đồng...

Từ nay đến năm 2020, huyện Điện Biên đặt mục tiêu cố gắng phấn đấu được khoảng 50% số xã, thị trấn thì có doanh nghiệp, hợp tác xã hoặc tổ hợp tác tham gia vào liên kết với người dân để xây dựng những sản phẩm có khả năng trở thành hàng hóa giá trị trên thị trường.

Huyện Tủa Chùa có 2 sản phẩm được UBND tỉnh phê duyệt trong Ðề án Chương trình OCOP giai đoạn 2018 - 2020 là: Chè Tuyết Shan và rượu Mông Pê. Ông Nguyễn Thanh Bình, Chủ tịch UBND huyện Tủa Chùa cho biết: Thực hiện kế hoạch Chương trình OCOP năm 2019 của tỉnh, trong quý I huyện Tủa Chùa đã tổ chức kiện toàn Ban Chỉ đạo các chương trình mục tiêu quốc gia huyện, phân công nhiệm vụ cho từng thành viên, chính quyền cấp xã có sản phẩm OCOP; xây dựng, ban hành kế hoạch triển khai thực hiện chương trình OCOP huyện Tủa Chùa giai đoạn 2018 - 2020, định hướng đến năm 2030.

Chè Tuyết Shan cổ thụ tại bản Hấu Chua, xã Sín Chải, huyện Tủa Chùa.

Ðối với sản phẩm chè Tuyết Shan đã có vùng nguyên liệu, huyện và ngành chuyên môn tiếp tục khuyến khích, tạo điều kiện tối đa để các công ty, doanh nghiệp nghiên cứu, phát triển, đa dạng hóa sản phẩm, nâng cao chất lượng, xây dựng chỉ dẫn địa lý, xúc tiến thương mại và mở rộng thị trường. Sản phẩm rượu Mông Pê được sản xuất chủ yếu tại hộ gia đình thuộc các xã: Sín Chải, Tả Sìn Thàng nên UBND huyện sẽ đẩy mạnh thu hút đầu tư, kêu gọi các doanh nghiệp, HTX tham gia đầu tư dây chuyền sản xuất rượu Mông Pê, đóng chai thành phẩm; có các chính sách hỗ trợ xây dựng thương hiệu, phân phối sản phẩm.

Trong giai đoạn 2018 - 2020, tỉnh Điện Biên đặt ra mục tiêu lựa chọn 21 sản phẩm đạt chuẩn Chương trình OCOP, trong đó nhóm thực phẩm chủ yếu là: gạo Ðiện Biên chất lượng cao của HTX Dịch vụ Tổng hợp Thanh Yên; miến dong Mường Phăng; dứa Na Sang, vú sữa Thanh Hưng, khoai sọ Phì Nhừ, thịt khô, cá nước lạnh Tênh Phông, bánh khẩu xén Mường Lay, cam Mường Nhé…

Thực tế tại tỉnh Điện Biên cho thấy, muốn sản xuất nông nghiệp hiệu quả, phát triển nông thôn bền vững phải xây dựng những sản phẩm mang tính hàng hóa, có liên kết trong sản xuất và tiêu thụ để tạo nên giá trị gia tăng của sản phẩm. Tuy nhiên, khó khăn nhất hiện nay trong quá trình triển khai thực hiện Chương trình OCOP là đa số sản phẩm được sản xuất thủ công, nhiều sản phẩm chưa xây dựng thương hiệu, thị trường tiêu thụ các sản phẩm chủ yếu ở trong nước. Số lượng doanh nghiệp tham gia sản xuất sản phẩm theo tiêu chí Chương trình còn thấp, chủ yếu ở hình thức cơ sở sản xuất kinh doanh.

Theo ông Lò Văn Tiến, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Điện Biên, cho biết: Thời gian tới, tỉnh Điện Biên sẽ thực hiện các chính sách hỗ trợ phát triển các loại cây con chủ lực, củng cố, hoàn thiện tổ chức sản xuất theo hướng liên kết giữa các hộ sản xuất với doanh nghiệp, sản xuất các sản phẩm truyền thống, dịch vụ có lợi thế đạt tiêu chuẩn. Cùng với đó, đẩy mạnh các hoạt động chuyển giao tiến bộ khoa học và công nghệ, xây dựng, công bố tiêu chuẩn, chất lượng, thương hiệu, tạo cho các sản phẩm có khả năng cạnh tranh trên thị trường, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn, nâng cao thu nhập, đời sống cho người dân…

Để thực hiện OCOP đạt hiệu quả, đi vào thực chất, góp phần phát triển kinh tế địa phương nói chung, các xã có sản phẩm nói riêng, cần có tính liên kết, chuyên môn hóa cao nhằm nâng tầm giá trị sản phẩm lên mức cao hơn như tỉnh, quốc gia… theo định hướng của Chính phủ.