Đắk Nông: Nguy cơ mất mùa do hạn hán

Ngóng mưa như đợi vàng rơi

Hạn hán, nắng nóng kéo dài trong nhiều tháng qua đã làm cho nhiều vườn cà phê ngả màu lá, thậm chí lá khô queo và rụng trơ cành. Nhìn vườn cà phê hơn 600 cây đang cho thu hoạch vụ thứ 2 rụng lá, chị Lê Thị Quyên (đội 4, xã Thuận An, huyện Đắk Mil) không khỏi xót xa. "Gia đình tôi bỏ ra hơn 300 triệu đồng mua mảnh vườn gần 6 sào, tốn thêm hơn trăm triệu đồng nữa kiến thiết vườn cà phê giống mới năng suất cao, lại qua gần 5 năm cố gắng chăm sóc, vườn cây bước vào kinh doanh, thì năm nay bị hạn. Mới đây có mưa nhưng không giải quyết được gì nữa rồi. Năm nay, gia đình tôi xem như không có nguồn thu”, chị Quyên buồn bã nói.

Tương tự, gia đình anh Nguyễn Văn Dũng (xã Quảng Phú, huyện Krông Nô) cũng tất bật thuê xe nạo vét suối, đào hồ sâu xuống để cứu vườn cà phê, xen cây ăn trái hơn 7 năm. “Chưa năm nào nắng khủng khiếp như năm nay, mọi năm thời điểm này gia đình tôi vẫn còn tưới được, khi nạo vét hồ vẫn còn nước mà năm nay cạn trơ hết. Tình hình này, chỉ ngồi chờ trời thương thả cho mấy hạt mưa để cứu cây trồng. Bây giờ mưa rơi quý hơn vàng”, anh Dũng lo âu nói.

Theo lãnh đạo Sở NN&PTNT tỉnh Đắk Nông, nắng hạn và không có mưa năm nay kéo dài từ tháng 2 đến hết tháng 4 nên nhiều ao hồ, khe, suối… cạn nước dẫn đến nhiều hecta cây trồng bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Trong đó, vùng trồng cà phê lớn nhất tỉnh như huyện Đắk Mil bị ảnh hưởng nặng nề và nguy cơ năm nay sản lượng sẽ giảm rất lớn so với mọi năm. Cụ thể, Huyện Đắk Mil là vùng trọng điểm cây cà phê của tỉnh Đắk Nông với diện tích hơn 21.000ha.

Đây cũng địa bàn đang chịu thiệt hại nghiêm trọng nhất do nắng hạn. 17/46 công trình thuỷ lợi cạn kiệt nguồn nước, những hồ còn lại cũng sắp đến mực nước chết. Điển hình, tại xã Đắk Lao, huyện Đắk Mil, toàn xã có tổng diện tích cây cà phê hơn 9.000ha, gồm cả diện tích Công ty Cà phê Đức Lập. Trong đó, hơn 80% diện tích bị ảnh hưởng và nguy cơ mất trắng khoảng 60%. Theo ông Phan Xuân Vinh, Phó Chủ tịch UBND xã Đắk Lao, đầu tháng 5/2024 thời tiết có mưa nhưng cũng chỉ giải nhiệt và giúp cho một số cây trồng trước đó có đủ nước tưới kéo dài thời gian. Riêng đối với diện tích đã bị khô lá, chết cành do ảnh hưởng trước đó thì năm nay xem như bỏ.

Điệp khúc “được giá mất mùa” lại vang

Tính đến thời điểm này, giá cà phê nhân xô trên thị trường dao động từ 100 - 110 ngàn đồng/kg. Mức giá này được xem là kỷ lục từ xưa đến nay. Tuy nhiên, hàng ngàn hộ dân trên địa bàn các tỉnh Tây Nguyên nói chung và Đắk Nông nói riêng chỉ biết nuốt nước mắt vào vì nhiều vườn cà phê gần như mất hơn 50% do thiếu nước.

“Ra Tết giá cà phê liên tục tăng, có thời điểm đến 130 ngàn/kg tôi mừng thầm và hy vọng năm nay hơn 2.000 cây cà phê sẽ giúp gia đình trả hết nợ và có chút để dành tuổi già và cho con ăn học. Tuy nhiên, đến thời điểm này do thiếu nước nên hơn 1000 cây cà phê bị héo bông, còn khoảng 500 cây thì gần như không còn lá”. bà Nguyễn Thị Huyền (xã Đắk Sôr, huyện Krông Nô) xót xa tâm sự.

Ông Phạm Tuấn Anh, Giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Đắk Nông cho biết, niên vụ 2023 - 2024, một số cây trồng chủ lực trên địa bàn tỉnh được mùa, được giá. Song, tình hình hạn hán, thiếu nước sẽ ảnh hưởng tới một số cây trồng chủ lực của Đắk Nông và dự báo sẽ mất mùa trong niên vụ tiếp theo. “Dù xuất hiện một số cơn mưa nhưng lượng nước không đáng kể. Đến nay, có 18 công trình cạn kiệt nguồn nước, dự kiến xảy ra tình trạng hạn hán, thiếu nước, ảnh hưởng khoảng 1.810 ha cây trồng”, ông Phạm Tuấn Anh cho hay.

Theo ông Lê Trọng Yên, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Nông, xác định mùa khô năm nay diễn biến phức tạp nên ngày từ đầu mùa khô, UBND tỉnh Đắk Nông đã ban hành 5 văn bản và 1 kế hoạch chỉ đạo các cơ quan, đơn vị có liên quan phục vụ công tác phòng, chống hạn hán. "Để bảo đảm nguồn nước tưới cho cây trồng, UBND tỉnh Đắk Nông còn yêu cầu Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi tỉnh phối hợp chặt chẽ với các địa phương tăng cường các biện pháp chống hạn, sử dụng tất cả nguồn nước để phục vụ sản xuất, tiết kiệm nguồn nước tưới", ông Lê Trọng Yên cho biết thêm.