Theo thống kê trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk có 103 cơ sở sản xuất gạch nung với tổng 410 lò gạch. Trong đó, có 3 cơ sở đang sản xuất theo công nghệ tuynel còn lại là sản xuất theo công nghệ lò vòng, lò đứng đốt liên tục và lò thủ công với 407 lò phải chuyển đổi hoặc dừng hoạt động vào năm 2020.
Ngoài 3 lò tuynel đã được cấp phép hoạt động từ trước, hiện nay có một số cơ sở sản xuất gạch nung lò đứng đốt liên tục tiên phong chuyển đổi sang lò công nghệ tuynel. Trong đó, có cơ sở sản xuất gạch Lê Công Nhân tại xã Ea Uy, huyện Krông Pắc, tỉnh Đắk Lắk.
Ông Lê Công Nhân cho biết: Ông đã làm thủ tục xin cấp phép xây dựng lò gạch công nghệ tuynel từ 3 năm trước. Mục đích là sớm thực hiện chủ trương của tỉnh Đắk Lắk về chuyển đổi sang lò công nghệ tuynel nhằm tiết kiệm tài nguyên đất sét, giảm gây ô nhiễm môi trường và nâng cao chất lượng sản phẩm.
Ông Nhân đã được UBND huyện Krông Pắc chấp thuận chủ trương đầu tư, và thực hiện các thủ tục gửi lên Sở Xây dựng Đắk Lắk để được cấp phép xây dựng lò, Sở Tài nguyên và Môi trường Đắk Lắk để được cấp phép khai thác mỏ đất sét trên diện tích đất nằm trong quy hoạch vùng nguyên liệu sản xuất gạch.
Cũng trong 3 năm qua, ông Lê Công Nhân đã liên tục đến các cơ quan chức năng để thúc đẩy việc hoàn thiện các thủ tục hành chính để lò gạch tuynel của ông Nhân đang đầu tư xây dựng được cấp phép hoạt động hợp pháp. Thế nhưng đến nay, ông Nhân vẫn chưa được cấp bất cứ giấy phép hoạt động nào.
Ông Nhân chia sẻ: Lẽ ra là người tiên phong trong việc chuyển đổi sản xuất gạch sang công nghệ tuynel thì phải được ưu tiên nhưng lại trở thành người vi phạm pháp luật. Ông Nhân đã bị UBND xã Ea Uy, UBND huyện Krông Pắc đến lập biên bản xử lý vi phạm hành chính, yêu cầu dừng xây dựng, và yêu cầu tháo dỡ công trình.
Ông Nhân thừa nhận cái sai lớn nhất là chưa có giấy phép xây dựng nhưng vẫn xây dựng lò gạch tuynel là trái với quy định của pháp luật về xây dựng. Còn về việc đầu tư xây dựng lò gạch đất sét nung công nghệ tuynel trên khu vực quy hoạch sản xuất gạch nung đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt là phù hợp với quy định.
Trao đổi với Phóng viên về việc cấp phép khai thác đất sét phục vụ cho phát triển các lò gạch tuynel, ông Nguyễn Văn Thiềm - Trưởng phòng Khoáng sản - Sở Tài nguyên và Môi trường Đắk Lắk cho biết: “Theo luật quy hoạch thì quy hoạch phát triển ngành đã không còn hiệu lực mà áp dụng cho quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội.
Tại huyện Krông Pắc đã quy hoạch phát triển ít nhất 3 lò ngạch tuynel trên cơ sở 3 vùng sản xuất gạch đất sét nung, gồm: xã Ea Uy, xã Ea Yiêng và xã Vụ Bổn. Việc quy hoạch vùng mỏ sét chưa được thực hiện, và việc cấp phép khai thác phải qua đấu giá nên chưa thể cấp phép khai thác mỏ sét cho ông Lê Công Nhân”.
Ông Lâm Tứ Toàn - Giám đốc Sở Xây dựng Đắk Lắk cho biết: “Việc xin phép xây dựng lò gạch tuynel của ông Lê Công Nhân đã được UBND huyện Krông Pắc đồng ý về chủ trương và các bước thực hiện của Sở Xây dựng là đúng với lộ trình chuyển lò gạch truyền thống sang lò gạch tuynel.
Tuy nhiên, vướng mắc lớn nhất là hiện nay ông Nhân chưa có mỏ đất sét để khai thác cho hoạt động lò gạch tuynel. Trong khi đó, các quy định của pháp luật yêu cầu khi xây dựng lò gạch tuynel phải gắn với vùng nguyên liệu, nên Sở Xây dựng không thể cấp phép xây dựng lò gạch cho hộ kinh doanh Lê Công Nhân”.
Mới đây, Sở Xây dựng đã phối hợp khảo sát và thống nhất cho ông Nhân sử dụng nguồn nguyên liệu sét từ tận thu hạ thấp độ cao cải tạo đồng ruộng để sản xuất gạch tuynel. Sở Xây dựng đang chờ ý kiến của các Sở ngành, UBND huyện Krông Pắc để xem xét có chấp thuận vùng nguyên liệu hay không thì mới cấp phép xây dựng cho ông Nhân.
Ông Lâm Tứ Toàn chia sẻ: “Việc chuyển đổi từ lò gạch truyền thống sang công nghệ tuynel tại Đắk Lắk chậm triển khai một phần do các cơ quan chức năng của tỉnh, trong đó có Sở Xây dựng chưa khẩn trương thực hiện quy hoạch vùng nguyên liệu mỏ đất sét để đấu giá khai thác phục vụ sản xuất gạch tuynel.
Nên dẫn đến nhiều trường hợp làm thủ tục xin chuyển đổi sản xuất gạch công nghệ tuynel bị vướng mắc không thể cấp phép xây dựng. Từ đó, vô hình trung đã đưa những người tiên phong trong chuyển đổi sang sản xuất gạch tuynel lại bị vi phạm pháp luật do không được cấp phép xây dựng lò gạch”.
