Đại biểu đề nghị giám sát hai gói hỗ trợ an sinh xã hội trong bối cảnh COVID-19

Điều hành phiên thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương đề nghị các đại biểu Quốc hội tập trung thảo luận, cho ý kiến xoay quanh 4 chuyên đề mà Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã nêu trong Tờ trình, các chuyên đề đã phù hợp chưa, bám sát tiêu chí đến mức nào, nội dung nào cần bổ sung làm rõ và quá trình tổ chức thực hiện cần lưu ý thêm vấn đề gì.

Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương phát biểu điều hành phiên họp

Đối với nội dung giám sát chuyên đề, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương đề nghị các đại biểu Quốc hội lựa chọn 2 trong số 4 chuyên đề như trong Tờ trình của Ủy ban Thường vụ Quốc hội: về việc thực hiện chính sách, pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí giai đoạn 2016-2021; việc thực hiện chính sách, pháp luật về công tác quy hoạch kể từ khi Luật Quy hoạch được ban hành; việc thực hiện pháp luật về tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo từ ngày 1/7/2016 đến ngày 1/7/2021; về việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã trong giai đoạn 2019 - 2021.

Phó Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị các đại biểu nghiên cứu kỹ, thể hiện sự lựa chọn của mình qua hệ thống xin ý kiến và cho biết, đây là lần đầu tiên xin ý kiến đại biểu Quốc hội qua hệ thống điện tử tại Kỳ họp này.

Đa số ý kiến tại phiên thảo luận cơ bản nhất trí với Tờ trình của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và cho rằng, chương trình giám sát cơ bản phù hợp, bám sát quy định hoạt động giám sát, quy chế phục vụ hoạt động giám sát gắn với những vấn đề nổi lên được cử tri quan tâm, phù hợp với đa số đề xuất của các cơ quan, các đoàn đại biểu Quốc hội. Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã đánh giá rất sát những bài học rút ra từ quá trình thực hiện các Đoàn giám sát trong thời gian qua.

Đại biểu Trần Hoàng Ngân (Đoàn ĐBQH TP. Hồ Chí Minh)

Trong bối cảnh dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, các đoàn giám sát triển khai thực hiện trong thời gian tới có thể bị ảnh hưởng và gặp nhiều khó khăn, do đó, đại biểu Trần Hoàng Ngân (Đoàn ĐBQH TP. Hồ Chí Minh) đề nghị cần chuẩn bị kỹ các kịch bản, phương án về giãn cách, lịch trình di chuyển, đi lại của các đoàn giám sát, bố trí nhân sự tham gia các đoàn giám sát theo “danh sách mở”. Đại biểu cho rằng khi đoàn giám sát đến địa phương có dịch Covid-19 thì cần phân công lãnh đạo địa phương, khu vực đó cũng là thành viên tham gia trong đoàn.

Cho rằng Covid-19 xuất hiện từ năm 2020, đến giữa năm 2021 vẫn diễn biến phức tạp và dự báo có thể "tái đi tái lại". Do đó, bên cạnh việc thực hiện chiến lược thần tốc về vaccine, Quốc hội cần giám sát quá trình triển khai gói an sinh xã hội 62.000 tỷ đồng năm 2020 và gói hỗ trợ 26.000 tỷ đồng vừa ban hành.

Ông Lê Hoài Trung - Trưởng Ban Đối ngoại Trung ương, cũng kiến nghị Chương trình giám sát cần thấy 2 vấn đề là xử lý đại dịch Covid-19, nâng cao khả năng chống chịu, phòng ngừa các rủi ro do thiên tai dịch bệnh và phát triển kinh tế xã hội, hội nhập kinh tế quốc tế.

Ông Lê Hoài Trung - Trưởng Ban Đối ngoại Trung ương

Bên cạnh đó, cho rằng trong thời gian qua, các báo cáo, tài liệu giám sát của các đơn vị gửi cho đoàn giám sát vẫn chưa đảm bảo chất lượng, đại biểu Trần Hoàng Ngân đề nghị cần có số liệu báo cáo gửi đầy đủ, cụ thể cho các thành viên trong đoàn giám sát.

Đồng thời, cần có các cơ quan chuyên môn, các chuyên gia của mỗi lĩnh vực đó để thẩm định, tư vấn thêm cho đoàn giám sát nhằm đem lại đầy đủ cơ sở thực tiễn, cơ sở khoa học và đảm bảo giám sát được hiệu quả. Quốc hội cũng cần sớm xây dựng cơ chế, quy trình cho các đại biểu Quốc hội, tổ đại biểu Quốc hội thực hiện quyền giám sát tại cơ sở.

Một những trong nội dung được các đại biểu quan tâm tại phiên thảo luận sáng 21/7 là vấn đề hậu giám sát. Đại biểu Trần Hoàng Ngân, Đoàn đại biểu Quốc hội TP. Hồ Chí Minh cho rằng, các báo cáo hậu giám sát vẫn còn rất ít, sau khi giám sát xong, chưa rõ các đơn vị, địa phương đó thực hiện những yêu cầu của đoàn giám sát như thế nào. Do đó, đại biểu đề nghị cần chú ý đến công tác hậu giám sát để việc triển khai thực hiện giám sát được hiệu quả, thực chất hơn.

Đồng tình với ý kiến này, đại biểu Vũ Trọng Kim, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Nam Định nêu rõ, vấn đề tồn tại trong chủ trương thực hiện giám sát thời gian qua chưa quan tâm là vấn đề hậu giám sát, đề nghị Quốc hội khóa XV quan tâm khi lập chương trình, vấn đề hậu giám sát cần được vạch ra cụ thể trong chương trình để giao cho cơ quan, đơn vị, cá nhân cụ thể thực hiện việc theo dõi, báo cáo Quốc hội.

Đại biểu Vũ Trọng Kim cũng đề nghị, những đối tượng, địa phương được giám sát phải có kết quả thực hiện sau khi đoàn giám sát đã đưa ra đề xuất, kiến nghị. Các Bộ ngành và Chính phủ phải báo cáo kết quả, có tiếng nói và hành động cụ thể trong việc hậu giám sát.

Đại biểu Lê Thanh Hoàn (Đoàn Thanh Hóa) và đại biểu Nguyễn Phương Thủy (Đoàn Hà Nội) đề xuất thực hiện giám sát tối cao với chuyên đề 1 và chuyên đề 3. Đại biểu Nguyễn Phương Thủy cho rằng, Chuyên đề 1 và Chuyên đề 3 đều có phạm vi lớn, cần nhiều thời gian, nguồn lực giám sát, do đó, các chuyên đề nên gọn hơn về phạm vi, đối tượng giám sát để việc giám sát được hiệu quả, thiết thực. Bên cạnh đó, cần thuyết minh rõ về vấn đề giám sát để đủ cơ sở cho đại biểu xem xét, quyết định.

Đại biểu Trần Hoàng Ngân (Đoàn TP. Hồ Chí Minh) đề xuất thực hiện giám sát tối cao với Chuyên đề 1 và Chuyên đề 2.

Đại biểu Lê Thanh Vân (Đoàn Cà Mau) đề nghị thay Chuyên đề 1 và Chuyên đề 4 bằng hai chuyên đề khác, gồm: Việc thực hiện chính sách, pháp luật trong điều động, bổ nhiệm, luân chuyển cán bộ; việc thực hiện chính sách, pháp luật trong quản lý, sử dụng tài sản công tại các doanh nghiệp nhà nước và đơn vị công lập.

Đồng thời, đại biểu Lê Thanh Vân kiến nghị giao Chuyên đề giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí giai đoạn 2016 - 2021 cho Ủy ban Tài chính - Ngân sách phụ trách; Chuyên đề giám sát việc thực hiện các nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã trong giai đoạn 2019 - 2021 giao cho Ủy ban Pháp luật phụ trách.

Kết luận nội dung này, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương cho biết, đã có 10 đại biểu đăng ký thảo luận, cơ bản thống nhất, đánh giá cao dự kiến chương trình giám sát của Quốc hội năm 2022 như đã nêu trong Tờ trình và dự thảo. Dự kiến chương trình giám sát của Quốc hội năm 2022 đã được Ủy ban Thường vụ Quốc hội chuẩn bị kỹ lưỡng, công phu.

Theo Phó Chủ tịch Quốc hội, tổng thể dự kiến chương trình phù hợp, bám sát quy định của Luật Hoạt động giám sát, gắn với những vấn đề lớn về kinh tế - xã hội, các nội dung được đại biểu, cử tri và người dân quan tâm. Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị các cơ quan soạn thảo tiếp tục tiếp thu ý kiến của các đại biểu để hoàn thiện dự thảo Nghị quyết trước khi trình Quốc hội thông qua.