Được biết, mô hình Du lịch sinh thái cộng đồng đã được UBND huyện Hòa Vang, TP. Đà Nẵng triển khai tại hai thôn Giàn Bí và Tà Lang với mục đích nhằm phát triển đời sống kinh tế, xã hội cho người dân trên điều kiện thiên nhiên sẵn có, bảo vệ rừng, bảo vệ sinh thái môi trường… Tuy nhiên, để mô hình phát triển hơn nữa, mang tính bền vững còn rất nhiều việc phải làm như hoàn thiện về cơ sở hạ tầng, các thiết chế văn hóa, trang thiết bị phục vụ cho mô hình du lịch sinh thái.
Trao đổi với PV, ông Đinh Văn Như - Trưởng thôn Giàn Bí, cho biết: “Gay go nhất là vấn đề hai nhà Gươl tại hai thôn hiện nay đã xuống cấp hư hỏng rất nhiều hạng mục…”. Ông Như giải thích, nhà Gươl chính là nhà sinh hoạt cộng đồng theo truyền thống văn hóa của người Cơ Tu, nơi đây diễn ra các hoạt văn hóa, mang tính truyền thống, tín ngưỡng, tâm linh… trong các dịp lễ, tết, sinh hoạt văn hóa của làng Cơ Tu.
Từ khi phát triển mô hình du lịch sinh thái cộng đồng, nhà Gươl là một trong những điểm phục vụ cho nhu cầu du khách tham quan, thưởng thức các loại hình văn hóa truyền thống, trưng bày các sản phẩm nghề truyền thống Cơ Tu quan trọng nhất. Nhà Gươl thôn Giàn Bí được xây dựng cách đây đã hơn 10 năm, sườn nhà được làm bằng bê tông cốt sắt, ngay từ mùa mưa bão năm 2009, đã bị hư hỏng rất nhiều hạng mục.
Hiện nay, mái lá lợp nhà đã mục nát, mùa mưa đến nhà Gươl thấm dột khắp nơi… Phên tường bao quanh bằng tre cũng mục nát hoàn toàn, long tróc, chỉ cần đụng nhẹ đã có thể rơi bung ra bất cứ lúc nào. Mặc dù, người dân vẫn dùng để làm nơi sinh hoạt, nhưng tình cảnh rất tạm bợ, thiếu hẳn đi tính trang nghiêm vốn có trong một không khí tâm linh mỗi khi có những lễ hội của đồng bào diễn ra. Do mái nhà, vách phên bao quanh mục nát, các hiện vật trang trí trong nhà Gươl như tranh ảnh, tượng gỗ truyền thống… cũng xuống cấp, hư hỏng cùng thời gian.
Trước tình trạng đó, chính quyền và nhà dân thôn Tà Lang, Giàn Bí, UBND xã Hòa Bắc đã để nghị UBND huyện Hòa Vang cùng ngành chức năng xem xét, UBND huyện Hòa Vang đã xem xét thành lập dự án sửa chữa hai nhà Gươl thôn Giàn Bí và Tà Lang do UBND huyện là Chủ đầu tư. Theo ông Như, nghe đâu mỗi nhà Gươl sẽ được cấp kinh phí sửa chữa dưới 1 tỷ đồng, còn triển khai vào thời gian nào thì chưa rõ.
Cùng với dự án sửa chữa hai nhà Gươl nêu trên, còn một dự án đầu tư xây dựng nhà Gươl để sinh hoạt cộng đồng, nằm trong khu tái định cư của các hộ dân Tà Lang, Giàn Bí do bị ảnh hưởng từ việc giải tỏa mặt bằng tuyến đường cao tốc La Sơn - Túy Loan. Khu Tái định cư này đã được UBND TP. Đà Nẵng phê duyệt là làng văn hóa du lịch cộng đồng, gồm 25 hộ dân, được UBND TP hỗ trợ, xây dựng nhà theo chung một mô hình, có khu vui chơi giải trí, trồng cây, trồng rau sạch, trị giá mỗi căn hộ 300 triệu đồng… nhằm bảo vệ thiên nhiên và môi trường.
Tuy vậy, tại Thông báo Kết luận của Phó Chủ tịch UBND TP. Đà Nẵng Đặng Việt Dũng vào giữa tháng 8/2018 tại buổi kiểm tra thực tế xử lý các vướng mắc trong cộng tác đền bù giải tỏa và thi công một số dự án trên địa bàn Hòa Vang, trong đó có nội dung: Đối với dự án đầu tư xây dựng nhà Gươl… Yêu cầu UBND huyện Hòa Vang, khẩn trương phối hợp Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Tài chính, Sở Văn hóa - Thể thao và các đơn vị liên quan hoàn thành công tác chuẩn bị đầu tư, phê duyệt báo cáo kinh tế kỹ thuật trước ngày 30/10/2018 và tổ chức chọn nhà thầu, khởi công trong tháng 2/2019. Tuy nhiên, đến nay đã gần hết tháng 4/2019, dự án này vẫn chưa thấy động tĩnh gì.
Bà Lê Thị Thu Hà - Chủ tịch UBND xã Hòa Bắc cho biết thêm, đối với dự án sửa chữa hai nhà Gươl (như nêu trên), UBND huyện Hòa Vang đã thành lập dự án do UBND huyện làm Chủ đầu tư. Dự án sẽ triển khai vào tháng 5/2019, sắp tới Ban Quản lý dự án sẽ họp bà con nhân dân để nghe ý kiến góp ý, để khi triển khai sẽ phù hợp hơn cả về việc thi công cùng các yêu cầu về thiết kế, sửa chữa.
Cũng theo bà Hà, riêng với dự án xây dựng nhà Gươl mới tại làng du lịch cộng đồng, bà Hà lại cho biết, chưa nắm được thông tin nào cả. Hiện nay đã 14 hộ dân triển khai xây dựng tại khu tái định cư theo mô hình làng du lịch, người dân rất mong muốn, khi làng du lịch hình thành thì nhà sinh hoạt cộng đồng (nhà Gươl ) cũng được triển khai hoàn thành. Có như vậy, mô hình phát triển du lịch sinh thái cộng đồng ở Tà Lang, Giàn Bí mới thực sự phát huy được hiệu quả.
