Đà Nẵng: Đề nghị giải cứu nước nhiễm mặn

Thiếu nước cục bộ do nhiễm mặn

Hơn một tuần nay, người dân khu vực nội thành thành phố Đà Nẵng bức xúc trước tình trạng nước sinh hoạt liên tục bị gián đoạn. Nhiều nơi, sinh hoạt của người dân bị đảo lộn do đột ngột bị thiếu nước. Để có nước sinh hoạt, nhiều người phải thức đêm trữ nước.

Lý giải tình trạng này, Công ty Cổ phần Cấp nước Đà Nẵng (Dawaco) cho biết, từ 31/8 đến nay, nguồn nước thô tại cửa thu Nhà máy nước Cầu Đỏ - nơi đang cung cấp hơn 80% lượng nước ngọt cho thành phố Đà Nẵng (170.000 m³/ngày) bị nhiễm mặn. Độ mặn thường xuyên dao động ở mức 260 đến 2.000 mg/l (tiêu chuẩn nước sinh hoạt Bộ Y tế quy định dưới 250mg/l). Điều này khiến nguồn nước sinh hoạt ở thành phố Đà Nẵng liên tục bị thiếu hụt.

Ông Hồ Hương - Tổng Giám đốc Dawaco cho biết, để đảm báo nguồn nước thô cho NMN cầu Đỏ, Sân Bay, Dawaco phải kết hợp việc lấy nước tại cửa thu Cầu Đỏ và bơm nước thô từ trạm bơm phòng mặn An Trạch. Tuy nhiên công suất của trạm bơm phòng mặn An Trạch chỉ đáp ứng được 70% công suất cấp nước hiện nay dẫn đến tình trạng không đủ lượng nước thô để xử lý. Do đó, lượng nước sạch cấp vào mạng lưới giảm 50.000 -70.000 m³/ngày dẫn đến khu vực cuối nguồn quận Ngũ Hành Sơn, Sơn Trà, Liên Chiểu nước rất yếu. Cũng trong khoảng thời gian này, theo kết quả quan trắc thủy văn tại Ái Nghĩa (huyện Đại Lộc, tỉnh Quảng Nam), mực nước chỉ ở 2,52 m, thấp hơn mực nước trung bình 3,51 m so với cùng kỳ nhiều năm nên tình hình khả năng nhiễm mặn sẽ kéo dài.

Cũng theo ông Hồ Hương, đơn vị đang gồng mình để tìm kiếm các nguồn nước thô để bù đắp lượng nước khai thác ở sông cầu Đỏ. Tuy nhiên, hiện vẫn còn nắng nóng các NMN Sơn Trà (7.000m³/ngày), Hải Vân (3.000m³/ngày) cũng không có nguồn nước thô để hoạt động. Điều này làm giảm công suất tổng thể cấp nước.

Mặt khác, việc vận hành trạm bơm phòng măn An Trạch cũng rất bấp bênh vì trạm bơm hoạt động được trong điều kiện chiều cao mực nước tại đập An Trạch tối thiểu +2.0m, nhưng hiện nay mực nước đang xuống thấp nên cần bổ sung nguồn nước từ thủy điện để duy trì hoạt động. Thiếu nguồn nước thô, thì NMN Cầu đỏ, Sân Bay ngưng hoạt động sẽ dẫn đến tình trạng tại một số thời điểm có xảy ra thiếu nước cục bộ tại một số khu vực trong thành phố.

Đề nghị Bộ TN&MT, UBND tỉnh Quảng Nam vào cuộc

Trước thực trạng này, Sở NN-PTNT Đà Nẵng đã có Công văn 2047/SNN-CCTL đề nghị UBND TP Đà Nẵng có ý kiến bằng văn bản gửi Bộ TN&MT, UBND tỉnh Quảng Nam và các thủy điện Đak Mi 4, Sông Bung 4, A Vương đề nghị tham gia xử lý, giải cứu tình trạng nước nhiễm mặn trên sông cầu Đỏ để đảm bảo an toàn cho việc sản xuất nước sạch phục vụ sinh hoạt cho người dân TP. Đà Nẵng.  

Ông Hoàng Thanh Hòa - Phó Giám đốc Sở NN-PTNT Đà Nẵng cho biết, qua kiểm tra việc vận hành của các thủy điện trên thượng nguồn sông Vu Gia theo Quy trình vận hành liên hồ chứa trên lưu vực sông Vu Gia - Thu Bồn được ban hành kèm theo Quyết định 1537/QĐ-TTg ngày 7/9/2015 của Thủ tướng Chính Phủ (Quy trình vận hành liên hồ) thì một số nhà máy thủy điện đã không xả nước theo quy trình và ngừng vận hành. Đối với nhà máy thủy điện Đak Mi 4 thì có xả nước về hạ du sông Vu Gia nhưng với lưu lượng Q rất nhỏ chỉ 3 m³/s dẫn đến tình trạng nước sông cầu Đỏ bị xâm nhập mặn, nguồn nước thô tại cửa thu NMN Cầu Đỏ bị nhiễm mặn vượt hàng trăm lần độ cho phép sản xuất nước sinh hoạt.

"Quy trình vận hành liên hồ chứa hiện nay đã bộc lộ một số vấn đề tồn tại, không phù hợp với thực tế nên đề nghị Bộ TN&MT sớm nghiên cứu điều chỉnh theo hướng điều phối nguồn nước xả hợp lý trong mùa cạn và mùa lũ"- ông Hoàng Thanh Hoà, Phó giám đốc Sở Nông nghiệp Đà Nẵng cho biết.

Sở NN-PTNT Đà Nẵng đã đề nghị UBND TP Đà Nẵng có văn bản gửi Bộ TN&MT, UBND tỉnh Quảng Nam yêu cầu thủy điện Đak Mi 4 phải tăng lưu lượng nước xả về hạ du sông Vu Gia qua cống xả đáy từ 3m³/s như hiện nay lên 12 m³/s.

Thêm vào đó, các thủy điện A Vương và Sông Bung 4 cũng phải thường xuyên và tăng cường việc phát điện, xả nước về hạ du nhằm đẩy mặn tại sông Cầu Đỏ để đảm bảo phục vụ cho việc cung cấp nước cho sinh hoạt trên địa bàn thành phố Đà Nẵng.

Theo ông Hoà, thời gian áp dụng quy trình cần căn cứ vào thực tế chứ không nên cố định từ ngày 1/9 hàng năm. Về lâu dài, tỉnh Quảng Nam và Bộ TN-MT cần điều chỉnh lại dòng chảy tại một số tuyến sông ở Quảng Huế và Vĩnh Điện để tăng lượng nước về sông Vu Gia, nhằm đẩy mặn cho thành phố Đà Nẵng.

UBND thành phố Đà Nẵng đề nghị UBND tỉnh Quảng Nam chỉ đạo các sở, ngành và Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi Quảng Nam tháo dỡ một phần đập tạm ngăn mặn trên sông Vĩnh Điện để tăng cường đẩy mặn cho thành phố Đà Nẵng do hiện nay đã dừng hoạt động cấp nước cho sản xuất nông nghiệp.

Nhiều năm nay, tình trạng tranh chấp nguồn nước của dòng Vu Gia - Thu Bồn vẫn dai dẳng dù Chính phủ cũng đã nhiều lần chỉ đạo. Điều này khiến cho Đà Nẵng luôn bị nhiễm mặn vào cuối vụ hè thu và phải đi “xin nước” từ thuỷ điện để đẩy mặn và có nước sạch cung cấp cho người dân.