Đà Nẵng: Đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của người dân trong đền bù giải tỏa

Báo cáo tại Tọa đàm, đại diện Trung tâm Phát triển quỹ đất (Sở TN&MT TP. Đà Nẵng) cho biết, trong giai đoạn 2018-2024, thành phố có hơn 400 dự án với 50.000 hồ sơ cần giải phóng mặt bằng. Tính đến 30/9/2024 thành phố đã hoàn thành hơn 200 dự án với số hồ sơ bàn giao mặt bằng hơn 20.000 hồ sơ; giải quyết bố trí tái định cư hàng ngàn hộ dân với tổng số lô đất bố trí hơn 5.000 lô đất tái định cư.

Nhờ làm tốt công tác công tác GPMB, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư trên địa bàn thành phố theo đúng quy định của pháp luật, đảm bảo quyền lợi của người dân có đất bị thu hồi nên hàng loạt các dự án lớn, trọng điểm như: Nút giao thông Ngã ba Huế, Nút giao thông cầu Trần Thị Lý; đường cao tốc La Sơn - Túy Loan, đoạn Hòa Liên – Túy Loan; Khu Công nghệ cao, Khu Công nghệ thông tin tập trung, đường Nguyễn Tất Thành nối dài, đường vành đai phía Nam; Nút giao thông trục 1 Tây Bắc... đã hoàn thành đúng tiến độ và đi vào hoạt động góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội địa phương.

Tuy nhiên, quá trình thực hiện bồi thường, hỗ trợ và tái định cư theo các Quyết định quy định về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư trước đây đã xuất hiện một số bất cập làm ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của người sử dụng đất như: quyết định thu hồi đất; xây dựng, thẩm định và phê duyệt giá đất cụ thể; phê duyệt hỗ trợ khác ngoài quy định… thuộc thẩm quyền của UBND thành phố, Chủ tịch UBND thành phố; các sở ngành nên hạn chế sự chủ động của UBND các quận, huyện dẫn đến kéo dài thời gian thực hiện; bất cập, hạn chế về chính sách thu hồi đất theo Luật Đất đai 2013; công tác quản lý đất đai qua các thời kỳ chưa được chặt chẽ…..

Luật đất đai 2024 với những quy định mới về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất theo nguyên tắc bảo đảm dân chủ, khách quan, công bằng, công khai, minh bạch, kịp thời và đúng quy định của pháp luật; vì lợi ích chung, sự phát triển bền vững, văn minh và hiện đại của cộng đồng, của địa phương; quan tâm đến đối tượng chính sách xã hội, đối tượng trực tiếp sản xuất nông nghiệp. Người dân có thể yên tâm hơn bởi đã bảo đảm tốt hơn quyền lợi của người bị thu hồi đất.

Theo ông Nguyễn Trung Thành, đại diện Đoàn Luật sư Đà Nẵng, một trong những nguyên nhân chính gây ra các bất cập vướng mắc trong quá trình giải tỏa đền bù là sự thiếu tiếp cận pháp luật của người sử dụng đất về quyền và lợi ích hợp pháp của mình.

Đặc biệt, trong các trường hợp mà giá trị đất được người dân tự đánh giá cao hơn mức giá thị trường, các yêu cầu này thường không phù hợp với quy định pháp luật và quy trình định giá của cơ quan chức năng. Điều này không chỉ gây ra sự chậm trễ trong giải quyết khiếu nại mà còn dẫn đến tâm lý bất mãn, thậm chí nghi ngờ tính công bằng và minh bạch của chính quyền. Chính những hiểu lầm này tạo nên rào cản lớn trong việc đạt được sự đồng thuận, làm cho quá trình giải tỏa đền bù kéo dài hơn dự kiến. Trong bối cảnh đó, vai trò của luật sư không chỉ giúp người dân hiểu rõ quyền lợi và nghĩa vụ mà còn hỗ trợ họ thực hiện đầy đủ quyền lợi hợp pháp, đảm bảo sự công bằng, minh bạch và hiệu quả trong giải tỏa đền bù.

Dịp này, Sở TN&MT TP. Đà Nẵng và Đoàn Luật sư TP. Đà Nẵng đã ký kết hợp tác giữa hai bên nhằm nâng cao chất lượng đền bù giải tỏa thời gian tới.