"Cát tặc bủa vây Ba Vì - Hà Nội": Tàu thuyền vẫn đục khoét sông Hồng

Đoạn sông chảy qua một số xã như: Minh Châu, Đông Quang, Chu Minh, Phú Châu và thị trấn Tây Đằng, huyện Ba Vì chạy dài 10km vùng đê bao sông Hồng ở một số địa phương, bán đảo xã Minh Châu chúng tôi dễ dàng nhận thấy hàng chục con tàu cuốc, tàu hút cát đang neo đậu ven bờ. Nhiều tàu cuốc, tàu hút cát này được chủ tàu bố trí tập trung neo đậu quanh bán đảo xã Minh Châu để chờ đêm xuống là thả ống xuống hút cát.

-Tàu cuốc vận hiện hữu rất nhiều tại Ba Vì – Hà Nội để “ăn” hàng về đêm

Theo người dân địa phương, cát được hút lên, trộn lẫn với cát vàng, sau đó có đội tàu “tiếp quản” trở xuôi sông Hồng về các tỉnh: Hưng Yên, Hải Phòng, Hải Dương... để bán. Đó là với “cát tặc”, còn đối với một dự án nạo vét, tận thu cát mà tầu cuốc hoạt động 24/24 giờ, công khai hàng ngày, hàng chục con tầu hoạt động thì sẽ đem lại nguồn thu rất nhiều tỉ đồng cho doanh nghiệp, và đây cũng là nguồn thu đều đặn, bởi thế nhiều nhà đầu tư không cần sử dụng tiền ngân sách nhà nước để thực hiện dự án, nhà đầu tư chỉ cần được công khai “nạo vét” và “tận thu” tài nguyên.

Bãi nổi của xã Minh Châu hàng ngày luôn có hàng chục con tàu cuốc, tàu hút cát ngang nhiên thả ống xuống những vùng bãi nổi để hút cát. Nguy hiểm hơn, các tàu đua nhau hút cát ở khu vực ven bờ dẫn đến nguy cơ sạt lở vùng đất bãi trồng cây hoa màu khiến hàng trăm hộ dân xã Minh Châu bức xúc kéo lên UBND xã và UBND huyện yêu cầu vào cuộc dẹp bỏ nạn khai thác cát trái phép. Sau đó, do có sự phối hợp giữa các cơ quan chức năng của huyện, xã trong việc xử lý nạn khai thác cát trái phép nên tình hình có giảm đôi chút. Theo đó, sau nhiều lần ra quân, lực lượng chức năng đã kiểm tra, bắt quả tang 14 vụ chủ tàu đang khai thác cát trái phép, tạm giữ 11 tàu hút cát, 5 tàu cuốc, xử phạt gần 200 triệu đồng. Tuy nhiên, hiện nay các chủ tàu vẫn lén lút hoạt động vào ban đêm tại các xã Minh Châu, Chu Minh, Đông Quang và Phú Châu.

Một lãnh đạo xã Minh Châu cho biết: “Cuối năm 2014, khu vực bãi nổi không có dấu hiệu sạt lở, nhưng thời gian qua do bị khai thác rầm rộ nên vùng bãi dần bị sạt lở sâu vào bên trong. Mặc dù, UBND xã đã thành lập đoàn kiểm tra và làm việc với các chủ tàu, qua đó xác định chủ tàu có cả người trong huyện và người của huyện Vĩnh Tường (Vĩnh Phúc). Trong quá trình kiểm tra, tổ công tác thường xuyên bị các chủ tàu gây khó khăn, thậm chí còn đe dọa đến tính mạng, do vậy UBND xã đã nhiều lần đề nghị UBND huyện vào cuộc. UBND huyện cũng đã chỉ đạo các lực lượng chức năng vào cuộc, tuy nhiên việc xử lý đến nay vẫn chưa đạt kết quả như mong đợi”.

Trưởng phòng TN&MT huyện Ba Vì Nguyễn Thanh Sơn thừa nhận, tình trạng khai thác cát trái phép từ đầu năm 2015 đến nay không chỉ gây bức xúc cho người dân mà ngay cả với cán bộ xã, huyện. Một trong những nguyên nhân nạn cát tặc hoành hành trên địa bàn là do một số nơi lân cận như thị xã Sơn Tây, huyện Phúc Thọ và huyện Đan Phượng tăng cường kiểm tra, xử lý hoạt động khai thác, quản lý bến, bãi cát gắt gao nên các chủ tàu dạt về đây tổ chức khai thác trộm. Bên cạnh đó, trên địa bàn huyện có nhiều vùng bãi nổi có cát vàng, cát đen đẹp ở ven sông Hồng, sông Đà, đặc biệt quanh khu vực bán đảo xã Minh Châu cũng là lý do gia tăng tình trạng khai thác cát trái phép. Mặt khác, trên địa bàn huyện hiện có tới 25 bến, bãi tập kết vật liệu xây dựng ven các sông cũng là điều kiện để các đối tượng vi phạm hoạt động.

Theo Trung tá Nguyễn Anh Tuấn - Phó trưởng Công an huyện Ba Vì, gần đây do kiểm tra gắt gao nên các đối tượng chuyển từ hoạt động ngày sang hoạt động đêm, từ gần bờ chuyển sang hoạt động xa bờ, không theo quy luật nhất định, có lúc ở địa bàn giáp ranh giữa huyện Ba Vì và huyện Vĩnh Tường gây khó khăn cho lực lượng chức năng. Vì biết rõ lực lượng công an huyện mỏng, không có phương tiện và công cụ chuyên dụng cũng như cán bộ chuyên môn lái tàu, thuyền vi phạm khi kiểm tra và không có địa điểm tạm giữ, quản lý phương tiện vi phạm, do vậy các đối tượng cố tình tái phạm.

Được biết, Công ty Việt Xuân Mới được cấp phép “Dự án nạo vét luồng đường thủy Quốc gia, tận thu sản phẩm đoạn cạn Thọ Sơn – Cao Đại – Chu Minh...”. Lẽ ra Công ty này chỉ được phép dùng tàu hút cát thông thường, thế nhưng họ lại dùng tàu cuốc, với khả năng hoạt động tàu cuốc có thể nạo vét sâu tới hơn 20m, trong khi quy định Công ty này chỉ được nạo vét sâu 3,5m.

Doãn Xuân