Cập nhật dữ liệu không gian địa lý quốc gia bằng tư liệu ảnh viễn thám

Xuất phát từ nhu cầu thực tiễn

Theo khảo sát của nhóm nghiên cứu, công nghệ ứng dụng viễn thám trong nước được thực hiện chủ yếu dựa vào các phần mềm thương mại lưu hành như ENVI, ERDAS Image, eCognition… và hầu như chưa có phần mềm nào mang thương hiệu trong nước đáp ứng cho công tác giải đoán ảnh. Việc phân loại, giải đoán ảnh viễn thám trong lĩnh vực cập nhật dữ liệu nền địa lý vẫn sử dụng theo phương pháp truyền thống là giải đoán ảnh bằng mắt trên máy tính.

Quy trình xử lý ảnh viễn thám

Với sự phát triển nhanh chóng của các phương pháp nhu nhận, lưu trữ dữ liệu viễn thám, ngày nay một khối lượng dữ liệu khổng lồ cần được xử lý và phân tích. Khối lượng của các dữ liệu này quá lớn nên khả năng của các chuyên gia không còn đủ nữa, dẫn đến nhu cầu về các phương pháp phân tích dữ liệu tự động liên tục tăng. Việc thay đổi công nghệ truyền thống giải đoán ảnh viễn thám bằng mắt sang công nghệ phân loại ảnh theo hướng bán tự động hóa phục vụ cho công tác thành lập và cập nhật dữ liệu không gian địa lý là hết sức cần thiết và phù hợp với thời đại công nghệ 4.0 hiện nay.

Cách giải đoán ảnh viễn thám

Xuất phát từ thực tiễn công việc hàng ngày phải xử lý khối lượng rất lớn ảnh viễn thám, nhóm tác giả từ Cục Viễn thám quốc gia đã nghiên cứu và đề xuất các giải pháp triển khai thực hiện đề tài nghiên cứu khoa học cấp Bộ: “Nghiên cứu cải tiến quy trình công nghệ cập nhật một số nội dung thông tin của cơ sở dữ liệu không gian địa lý tỷ lệ 1:50.000 và nhỏ hơn bằng viễn thám”. Sản phẩm đầu ra của đề tài là bộ công cụ tích hợp các kết quả phân loại tư liệu ảnh vào dữ liệu nền địa lý, trong đó nhiều mã lệnh được viết mới, phù hợp với các phần mềm thương mại liên quan phiên bản mới nhất hiện nay.

Tính ứng dụng cao

Theo TS. Nguyễn Dư Khang, Giám đốc Trung tâm Triển khai công nghệ viễn thám, Chủ nhiệm đề tài, một trong những sản phẩm khoa học của đề tài là tài liệu hướng dẫn xử lý và giải đoán ảnh số viễn thám. Tài liệu này bao trùm gần hết các kiến thực hiện đại về viễn thám trong công tác xử lý và giải đoán, phân loại tư liệu ảnh viễn thám quang học với phương pháp trình bày và thuật toán chi tiết, dễ dàng cho các tác nghiệp viên sử dụng.

TS. Nguyễn Dư Khang, Giám đốc Trung tâm Triển khai công nghệ viễn thám, Chủ nhiệm đề tài

Đặc biệt, trong tài liệu hướng dẫn có đưa ra quy trình xử lý tư liệu ảnh vệ tinh nhỏ của Việt Nam hiện nay và trong tương lai. Nguồn tư liệu này nếu xử lý bằng các phần mềm thương mại khác sẽ gặp nhiều khó khăn do thiếu các thông số liên quan đến vệ tinh.

Đề tài đã tập trung nghiên cứu, thực hiện nhiều nội dung công việc. Trước tiên là tổng quan hiện trạng công nghệ thành lập, cập nhật dữ liệu không gian địa lý trong nước và ngoài nước; tổng quan các phương pháp xử lý và giải đoán ảnh số viễn thám, đề xuất quy trình công nghệ nắn trực giao tư liệu ảnh viễn thám thu nhận từ vệ tinh nhỏ của Việt Nam và các phương pháp tăng cường chất lượng ảnh viễn thám.

Bên cạnh đó, nhóm nghiên cứu đưa ra quy trình công nghệ bán tự động hóa phân loại ảnh viễn thám và cập nhật dữ liệu nền địa lý; xây dựng các thuật toán chi tiết phân loại ảnh viễn thám.

Trên cơ sở kết quả thực hiện đề tài, Chủ nhiệm đề tài - TS Nguyễn Duy Khang kiến nghị Bộ TN&MT, Cục Viễn thám quốc gia cho phép tiếp tục hoàn thiện đồng bộ việc ứng dụng công nghệ viễn thám trong công tác thành lập và cập nhật dữ liệu nền địa lý nói riêng và dữ liệu không gian địa lý quốc gia nói chung ở các tỷ lệ với các nguồn tư liệu ảnh viễn thám phù hợp.