“Cách mạng” khoa học công nghệ: Xung lực mới để Petrovietnam thực hiện bước chuyển kỷ nguyên

Tích lũy kho tàng “tài nguyên” từ khoa học công nghệ

Nhận định khoa học công nghệ (KHCN) là một trong các giải pháp quan trọng để Petrovietnam thực hiện thành công chiến lược phát triển thành Tập đoàn Công nghiệp Năng lượng Quốc gia, PGS.TS Lê Bộ Lĩnh, nguyên Phó Tổng Thư ký Quốc hội, nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội nhìn nhận, dầu khí là một trong những ngành ứng dụng KHCN sớm nhất Việt Nam. Ngành Dầu khí đã sớm tiếp cận KHCN tiên tiến trên thế giới từ Liên Xô (Liên bang Nga) và các nước phát triển.

Theo PGS.TS Lê Bộ Lĩnh, các thành tựu KHCN đã giúp Petrovietnam làm tốt vai trò đảm bảo an ninh năng lượng, xây dựng được tổ hợp lọc hóa dầu đầu tiên ở Dung Quất. Đây là bước tiến của ngành Dầu khí Việt Nam từ khai thác thô đến chế biến, phát triển nhiều ngành liên quan như nhựa, xơ sợi, phân bón… Không những là ngành kinh tế kỹ thuật mũi nhọn, ngành dầu khí còn phát triển kinh tế biển gắn với bảo đảm an ninh quốc phòng, qua đó khẳng định vị thế trong nền kinh tế quốc dân.

Do đặc thù nên yêu cầu ứng dụng KHCN của ngành Dầu khí đòi hỏi rất cao, không giống các ngành nghề khác. Từng khâu (thăm dò, khai thác, dự trữ, chế biến, tiêu thụ...), từng lĩnh vực (địa chất, hóa sinh, cơ khí...) đều đòi hỏi phải ứng dụng KHCN, thậm chí là những ứng dụng tiên tiến nhất để đáp ứng yêu cầu phát triển của ngành. Ngành Dầu khí đã nỗ lực nắm bắt các xu hướng KHCN mới trên thế giới cũng như tự thân nghiên cứu các công nghệ phù hợp với đặc thù riêng của ngành.

“Đầu tư cho KHCN của ngành luôn được chú trọng, tiêu biểu là Viện Dầu khí Việt Nam. Không phải tập đoàn kinh tế nào cũng có một viện nghiên cứu riêng, điều này thể hiện tầm nhìn của Petrovietnam. Sự trưởng thành về KHCN của Petrovietnam có thể nhìn thấy rõ nhất qua quá trình thăm dò khai thác ở những địa hình phức tạp, độ sâu lớn, hiểm trở và chuyển từ khai thác xuất thô sang chế biến và phát triển đa dạng các sản phẩm”, PGS.TS Lê Bộ Lĩnh đánh giá.

Trong quá trình hoạt động, Petrovietnam luôn tập trung nghiên cứu, ứng dụng KHCN để tạo đột phá phát triển, nâng cao năng suất lao động và khả năng cạnh tranh. Trong 15 năm qua, toàn Tập đoàn đã được trao tặng 10 Giải thưởng Hồ Chí Minh và Giải thưởng Nhà nước về KHCN; cùng nhiều giải thưởng sáng tạo uy tín khác. Những công trình KHCN được nhận giải đều xuất phát từ thực tiễn sản xuất kinh doanh, được ứng dụng và phát huy hiệu quả trong hoạt động của Tập đoàn.

Petrovietnam cũng thường xuyên kết nối, hợp tác nghiên cứu với các đối tác, tập đoàn lớn trên thế giới nhằm đón đầu và chuẩn bị cho xu hướng chuyển dịch năng lượng đang diễn ra mạnh mẽ; chủ động đẩy mạnh các chương trình nghiên cứu KHCN; xây dựng lộ trình phát triển về năng lượng tái tạo và năng lượng mới (điện gió ngoài khơi, hydrogen, amoniac xanh), thu giữ và chuyển hóa CO2… Ông Lĩnh đánh giá cao hướng đi hiện nay của Petrovietnam.

“Quá trình tích lũy KHCN đã tạo ra nguồn vốn lớn cho Petrovietnam về tiềm lực tri thức. KHCN đã giải quyết những vấn đề đặt ra cho ngành. Tuy nhiên, với sự phát triển của đất nước và nhịp độ phát triển nhanh như hiện nay của thế giới, đòi hỏi Petrovietnam cần bắt kịp, vượt lên để nắm bắt cơ hội, giải quyết thách thức mới”, PGS.TS Lê Bộ Lĩnh nhìn nhận.

Phát triển KHCN gắn với bước chuyển kỷ nguyên của Petrovietnam

Trong bối cảnh tài nguyên thiên nhiên ngày càng khan hiếm, yêu cầu phát triển kinh tế gắn với bảo vệ môi trường đang được đẩy mạnh, PGS.TS Lê Bộ Lĩnh cho rằng những yêu câu này đòi hỏi tầm nhìn mới, đưa ngành Dầu khí đứng trước một cuộc cách mạng phát triển KHCN gắn với chiến lược phát triển, đặt trong cuộc cách mạng cải tổ ngành.

“Bất kỳ một ngành nào muốn đủ sức cạnh tranh không chỉ trong nước mà vươn tầm quốc tế cần tập trung vào những công nghệ mũi nhọn, công nghệ nền để không bị tụt hậu, bắt kịp và vượt lên. Thế giới hiện đang ở trong cuộc cách mạng công nghệ 4.0 với sự phát triển của tự động hóa, trí tuệ nhân tạo… Ngành Dầu khí cũng cần thích ứng và ứng dụng những thành tựu KHCN của nhân loại vào sản xuất kinh doanh, vươn lên thế chủ động trong các hợp tác quốc tế, tăng giá trị. Đây là thách thức lớn nhưng buộc Petrovietnam phải quyết tâm làm được thông qua đầu tư nguồn lực thích đáng cho KHCN”, PGS. TS Lê Bộ Lĩnh nhìn nhận.

Nhận thức yêu cầu của ngành và đất nước, Petrovietnam đã sớm xác định KHCN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là chìa khóa để Tập đoàn duy trì vị thế hàng đầu trong ngành năng lượng và đối mặt với thách thức chuyển đổi năng lượng toàn cầu, nâng cao năng lực cạnh tranh, thúc đẩy sự phát triển bền vững và hội nhập quốc tế của Tập đoàn.

Quán triệt Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển KHCN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; cùng các Nghị quyết, chỉ đạo, định hướng của các cấp về phát triển KHCN, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số; cũng như những định hướng phát triển ngành năng lượng, ngành Dầu khí và Petrovietnam trong giai đoạn tới; Ban Thường vụ Đảng ủy Tập đoàn thống nhất ban hành “Nghị quyết về đột phá phát triển KHCN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, tạo động lực mới, nâng cao năng suất lao động, năng lực cạnh tranh để Tập đoàn bứt phá, tăng trưởng với tốc độ 2 con số” để tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, tạo sự đồng thuận cao từ Công ty Mẹ đến các doanh nghiệp, đơn vị trong Tập đoàn; huy động cả hệ thống chính trị Tập đoàn, từ cán bộ, đảng viên đến người lao động trong quá trình tổ chức triển khai thực hiện.

Petrovietnam đặt ra các mục tiêu tổng quát, đến năm 2030, tiềm lực, trình độ KHCN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số của Tập đoàn đạt mức tiên tiến của khu vực ở nhiều lĩnh vực quan trọng, một số lĩnh vực đạt trình độ quốc tế. KHCN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số được phát triển thành động lực tăng trưởng mới, nâng cao năng suất lao động, năng lực cạnh tranh, góp phần quyết định đưa toàn Tập đoàn tăng trưởng bền vững với tốc độ “hai con số”, vươn tầm trở thành Tập đoàn Công nghiệp Năng lượng Quốc gia có tiềm lực mạnh, quản trị hiện đại, năng lực cạnh tranh khu vực và quốc tế, nằm trong danh sách 500 doanh nghiệp hàng đầu thế giới (Fortune Global 500).

Giai đoạn 2026-2030, đóng góp năng suất lao động từ các nhân tố tổng hợp (TFP: đổi mới công nghệ, hợp lý hóa sản xuất/cải tiến quản lý, nâng cao trình độ lao động) vào tăng trưởng Tập đoàn ở mức trên 55%; hiệu quả mang lại từ KHCN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số mang lại gấp hơn 2 lần chi phí đầu tư…

Để thực hiện được các mục tiêu đề ra, Nghị quyết về đột phá phát triển KHCN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số của Đảng ủy Tập đoàn là giải pháp đột phá quan trọng hàng đầu; động lực chính thúc đẩy tăng trưởng, tạo bứt phá về năng suất, chất lượng, hiệu quả; nhân tố quyết định nâng cao năng lực cạnh tranh của toàn Tập đoàn; nền tảng vững chắc để Tập đoàn tăng tốc, vươn tầm trở thành Tập đoàn Công nghiệp Năng lượng Quốc gia. Cùng với đó, các quy chế/quy định, nhân lực, hạ tầng, dữ liệu và công nghệ chiến lược là những nội dung trọng tâm, cốt lõi.

Tận dụng sức mạnh thời đại, xây dựng công nghệ lõi phục vụ mục tiêu chiến lược ngành

Bước sang năm 2025, Bí thư Đảng ủy Tập đoàn, Chủ tịch HĐTV Petrovietnam Lê Mạnh Hùng nhấn mạnh, chiến lược phát triển Tập đoàn cần gắn với các mốc quan trọng của đất nước, ngành Dầu khí và từng thời kỳ; đảm bảo an ninh năng lượng theo hướng bền vững; mang tính dẫn dắt và thúc đẩy sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa của đất nước.

Để triển khai thực hiện, ông Lê Mạnh Hùng yêu cầu toàn thể đơn vị trong Petrovietnam tận dụng sức mạnh thời đại, ứng dụng KHCN tạo sự đồng bộ, hình thành cơ sở dữ liệu chung; tập trung đẩy nhanh và mạnh việc ứng dụng KHCN, chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo trong quản lý, quản trị điều hành hoạt động một cách đồng bộ từ Công ty Mẹ Tập đoàn đến các đơn vị thành viên; ứng dụng 100% mô hình "văn phòng điện tử" trong toàn hệ thống Tập đoàn.

“Đồng thời, cần đẩy mạnh xây dựng công nghệ lõi phục vụ mục tiêu chiến lược ngành Dầu khí, ứng dụng công nghệ và đổi mới sáng tạo để phát triển ngành; xác định nghiên cứu khoa học là giải pháp mấu chốt, trọng yếu trong việc triển khai nhiệm vụ các năm tới để tăng năng suất, tạo ra các sản phẩm có giá trị cao hơn nhằm đảm bảo doanh thu, lợi nhuận và mục tiêu chiến lược trong bước chuyển mình của Tập đoàn”, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐTV Petrovietnam Lê Mạnh Hùng định hướng.

Hiện thực hóa các định hướng trên, Nghị quyết của Đảng ủy Tập đoàn chú trọng bảo đảm nguồn nhân lực trình độ cao cho phát triển KHCN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; có cơ chế, chính sách đặc biệt về nhân tài; phát triển hạ tầng, nhất là hạ tầng số, công nghệ số trên nguyên tắc "hiện đại, đồng bộ, an ninh, an toàn, hiệu quả, tránh lãng phí"; làm giàu tri thức ngành, khai thác tối đa tiềm năng của dữ liệu, đưa dữ liệu thành tư liệu sản xuất chính, thúc đẩy phát triển nhanh cơ sở dữ liệu lớn chung của toàn ngành Dầu khí, giúp nâng cao năng suất lao động, hình thành mô hình kinh doanh mới, tham gia công nghiệp dữ liệu, kinh tế dữ liệu.

Đảng ủy Tập đoàn cũng định hướng việc phát triển nhanh và bền vững, từng bước tự chủ về công nghệ, nhất là công nghệ chiến lược; ưu tiên nguồn lực đầu tư cho phát triển KHCN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; phát huy tối đa tiềm năng, trí tuệ người lao động trong Tập đoàn gắn với nhanh chóng tiếp thu, hấp thụ, làm chủ và ứng dụng thành tựu KHCN tiên tiến của thế giới, đặc biệt là chủ động, tích cực tiếp cận và khai thác triệt để các công nghệ thông minh, trí tuệ nhân tạo; đẩy mạnh nghiên cứu ứng dụng, chú trọng nghiên cứu cơ bản, tiến tới tự chủ và cạnh tranh về công nghệ ở một số lĩnh vực Tập đoàn có nhu cầu, tiềm năng, lợi thế, phục vụ phát triển năng lực cạnh tranh của Tập đoàn cho các sản phẩm hàng hóa/dịch vụ chủ lực.

Quá trình thúc đẩy KHCN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số cần được đo lường, theo dõi và đánh giá để bảo đảm hiệu quả, thực chất và kịp thời điều chỉnh, phù hợp với thông lệ thế giới. Tập đoàn tập trung gia tăng số lượng, chất lượng và hiệu quả khai thác tài sản trí tuệ; chú trọng phát triển tài sản trí tuệ cùng với việc tăng cường bảo hộ và thực thi quyền sở hữu trí tuệ, đảm bảo nguyên tắc bảo vệ quyền, lợi ích của Công ty Mẹ và các doanh nghiệp, đơn vị trong Tập đoàn.

Đảng ủy Tập đoàn xác định nâng cao nhận thức, đột phá về đổi mới tư duy; quyết liệt lãnh đạo, chỉ đạo, tạo xung lực mới, khí thế mới trong toàn Tập đoàn về phát triển KHCN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Nghị quyết của Đảng ủy Tập đoàn cũng chú trọng sắp xếp lại hệ thống đổi mới sáng tạo của Tập đoàn, hoàn thiện các quy chế/quy định, nâng cao năng lực quản trị KHCN, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số; thường xuyên đo lường và áp dụng các giải pháp quản trị, công nghệ và đào tạo để nâng cao năng suất lao động từ các nhân tố tổng hợp (TFP); tăng cường đầu tư, hoàn thiện hạ tầng cho phát triển KHCN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số toàn Tập đoàn; phát triển, trọng dụng nhân lực chất lượng cao, nhân tài đáp ứng yêu cầu phát triển KHCN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; nâng cao quy mô và đẩy mạnh hoạt động nghiên cứu, ứng dụng, chuyển giao công nghệ, chuyển đổi số, phục vụ phát triển bền vững, bảo vệ tài nguyên, môi trường; tăng cường hợp tác, xây dựng và phát triển hệ sinh thái sáng tạo mở.

Đúng như đánh giá của PGS. TS Lê Bộ Lĩnh, công tác đầu tư cho nguồn lực tri thức, KHCN của Petrovietnam mang tính quyết định, có ý nghĩa sống còn nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của ngành Dầu khí Việt Nam, cần được hiện thực hóa trong chiến lược phát triển của Tập đoàn. Với tầm nhìn chiến lược, ông tin rằng Petrovietnam sẽ làm tốt vai trò tiên phong của một Tập đoàn kinh tế then chốt trong lĩnh vực năng lượng, chuyển đổi bền vững sang Tập đoàn Công nghiệp Năng lượng Quốc gia.