Bộ TN&MT kiến nghị Thủ tướng gỡ vướng về chính sách đất đai cho doanh nghiệp

Tham mưu các chính sách cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, thúc đẩy thu hút đầu tư

Theo Văn bản Bộ trưởng Trần Hồng Hà gửi Thủ tướng Chính phủ, để tháo gỡ khó khăn trong phát triển sản xuất, kinh doanh, phát triển thị trưởng bất động sản, giải quyết tháo gỡ các vướng mắc trong công tác bồi thường các dự án lớn, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư trình Chính phủ ban hành Nghị định số 25/2020/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Đấu thầu về lựa chọn nhà đầu tư.

Trình Chính phủ Nghị định sửa đổi, bổ sung một số Nghị định quy định chi tiết thi hành Luật đất đai tháo gỡ vướng mắc từ thực tiễn; ban hành văn bản số 703/BTNMT-TCQLĐĐ hướng dẫn các địa phương thực hiện việc cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu tài sản đối với các dự án du lịch.

Chỉ đạo các biện pháp tháo gỡ khó khăn trong công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng của các dự án trọng điểm, rà soát, đánh giá việc thực hiện quy hoạch sử dụng đất để xem xét việc bổ sung các dự án cấp bách đã được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận chủ trương đầu tư nhất là về năng lượng, hạ tầng phù hợp với Nghị quyết số 751/2019/UBTVQH14 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về giải thích Luật quy hoạch.

Hướng dẫn các Văn phòng Đăng ký đất đai tháo gỡ vướng mắc khó khăn trong đăng ký biến động về tài sản bị thu giữ do nợ xấu theo quy định tại 42/2017/QH14 của Quốc hội để tháo gỡ khó khăn cho các ngân hàng.

Tháo gỡ các vướng mắc về đất đai đối với các dự án thuộc lĩnh vực ưu đãi đầu tư và địa bàn ưu đãi đầu tư

Báo cáo cũng nêu lên, hiện nay còn một số vấn đề vướng mắc, khó khăn nếu được tháo gỡ sẽ thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, góp phần đảm bảo mục tiêu tăng trưởng năm 2020 và các năm tiếp theo.

Bộ TN&MT kiến nghị Thủ tướng gỡ vướng về chính sách đất đai cho doanh nghiệp. Ảnh minh hoạ

Trong thời gian vừa qua, nhiều địa phương gặp vướng mắc trong chính sách thu hút đầu tư do vướng mắc liên quan đến việc áp dụng chính sách cho thuê đất với các dự án đầu tư thuộc lĩnh vực đãi đầu tư và dự án đầu tư vào địa bàn ưu đãi đầu tư.

Trong đó, Điểm b Khoản 2 Điều 118 Luật Đất đai quy định không đấu giá quyền sử dụng đất khi giao đất, cho thuê đất đối với trường hợp sử dụng đất được miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất theo quy định tại Điều 110 Luật Đất đai và tại Điều 118 không giao Chính phủ quy định chi tiết.

Điều 110 Luật Đất đai đã quy định cụ thể về các trường hợp được miễn, giảm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất và được Chính phủ quy định chi tiết tại Nghị định số 46/2014/NĐ-CP về thu tiền thuê đất, thuê mặt nước; Nghị định số 135/2016/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của các nghị định quy định về thu tiền sử dụng đất, thu tiền thuê đất, thuê mặt nước; Nghị định số 123/2017/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của các nghị định quy định về thu tiền sử dụng đất, thu tiền thuê đất, thuê mặt nước.

Trong đó, xác định các trường hợp được miễn tiền sử dụng đất cho cả thời gian thuê, miễn tiền thuê đất trong một số năm đối với các dự án thuộc lĩnh vực ưu đãi đầu tư, địa bàn ưu đãi đầu tư, miễn tiền sử dụng đất trong thời gian xây dựng cơ bản.

Thực hiện quy định của Luật Đất đai và nguyên tắc áp dụng pháp luật của Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật, trong thời gian qua Bộ Tài nguyên và Môi trường đã hướng dẫn các địa phương thực hiện theo đúng quy định của Luật Đất đai đối với các trường hợp dự án thuộc lĩnh vực ưu đãi đầu tư, địa bàn ưu đãi đầu tư.

Tuy nhiên, Bộ Tài chính lại có văn bản hướng dẫn theo hướng miễn tiễn thuê đất một số năm thì coi như giảm tiền thuê đất và phải đấu giá quyền sử dụng đất khi giao đất, cho thuê đất.

Sự thiếu thống nhất dẫn đến khó khăn cho nhiều địa phương trong quá trình thực hiện, thu hút đầu tư, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã có các báo cáo số 79/BC-BTNMT ngày 20/08/2019, báo cáo số 87/BC-BTNMT ngày 13/09/2019.

Trên cơ sở đó Phó Thủ tướng Chính phủ Trịnh Đình đã họp với các Bộ, ngành, Kiểm toán nhà nước, các địa phương thống nhất với các đề xuất của Bộ Tài nguyên và Môi trường về việc giao đất, cho thuê đất không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất đối với trường hợp được miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất (bao gồm miễn một số năm hoặc miễn toàn bộ thời gian sử dụng đất, trừ trường hợp được miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất trong thời gian xây dựng cơ bản).

Để thống nhất áp dụng, đồng thời thúc đẩy thu hút đầu tư, cải cách thủ tục hành chính, Bộ Tài nguyên và Môi trường kiến nghị Thủ tướng Chính phủ xem xét đưa nội dung này vào Nghị quyết tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp do ảnh hưởng của dịch COVID - 19 để chỉ đạo thống nhất việc áp dụng pháp luật đối với trường hợp được miễn tiền thuê đất và giao trách nhiệm cho các Bộ nghiên cứu, đề xuất nội dung để cập nhật ngay vào dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của các nghị định quy định chi tiết thi hành Luật Đất đai mà Bộ Tài nguyên và Môi trường đang trình Chính phủ.

Vấn đề này phù hợp với thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ quy định tạo điểm b, điểm i Khoản 2 Điều 118 Luật đất đai.

Tháo gỡ vướng mắc khó khăn cho các dự án kinh doanh bất động sản

Tiếp tục tháo gỡ khó khăn từ thực tiễn, Nghị định số 01/2017/NĐ-CP đã bổ sung Khoản 5 và Khoản 6 Điều 16 Nghị định số 43/2014/NĐ-CP để giải quyết đối với trường hợp dự án sản xuất, kinh doanh có phần diện tích đất do Nhà nước giao đất để quản lý hoặc có phần diện tích đất thuộc quỹ đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích công ích hoặc có phần diện tích đất mà người đang sử dụng đất không có quyền chuyển nhượng, cho thuê, góp vốn bằng quyền sử dụng đất thì nhà nước thu hồi và giao cho nhà đầu tư thuê.

Tuy nhiên, trong thời gian vừa qua ở nhiều địa phương nhất là thành phố Hồ Chí Minh, Hà Nội và một số thành phố lớn có nhiều trường hợp nhà đầu tư đã nhận chuyển nhượng diện tích lớn để thực hiện dự án trong đó có phần diện tích đất do Nhà nước đang quản lý (như kênh rạch, mương máng, đường giao thông, công trình công cộng khác) nằm xen kẹt trong khu đất thực hiện dự án mà theo quy định của pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản công thì phải đấu giá quyền sử dụng đất để giao đất, cho thuê đất, dẫn đến khó khăn cho nhà đầu tư, ảnh hưởng đến tiến độ triển khai nhiều dự án.

Để tháo gỡ các vướng mắc nêu trên, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã trình Chính phủ dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số Nghị định quy định chi tiết thi hành Luật đất đai, trong đó quy định:

Đối với khu vực thực hiện dự án có phần diện tích đất do Nhà nước giao đất để quản lý quy định tại Điều 8 của Luật đất đai và đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích công ích mà phần diện tích đất này có vị trí nằm xen kẽ với phần diện tích đất đã nhận chuyển nhượng, thuê, nhận góp vốn bằng quyền sử dụng đất và không đủ điều kiện tách được thành dự án độc lập thì Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền quyết định thu hồi đất, giao đất, cho thuê đất đối với chủ đầu tư.

Trường hợp diện tích đất do Nhà nước quản lý và đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích công ích mà đủ điều kiện thực hiện dự án đầu tư độc lập thì Nhà nước thực hiện thu hồi đất, giao đất, cho thuê đất cho nhà đầu tư theo hình thức đấu giá quyền sử dụng đất. Bộ Tài nguyên và Môi trường kính đề nghị Thủ tướng xem xét quy định này trong quá trình xem xét, ban hành Nghị định đã được Bộ Tài nguyên và Môi trường trình tại Tờ trình số 102/TTr-BTNMT ngày 29 tháng 12 năm 2019.