Bình Thuận: Triển khai giải pháp ứng phó với biến đổi khí hậu

Thời tiết cực đoan

Bình Thuận là một trong những tỉnh ở miền Trung chịu ảnh hưởng của thời tiết, khí hậu cực đoan thường xuyên như: Hạn hán, bão, lũ lụt và sạt lở bờ biển. Những năm qua, biến đổi khí hậu tác động đến mọi mặt của hoạt động kinh tế, dân sinh, đặc biệt đối với khu vực nông nghiệp, nông dân và nông thôn.

Bình Thuận còn nằm trong vùng khí hậu nhiệt đới gió mùa, quanh năm nóng ẩm, lượng mưa trong năm phân bố không đồng đều. Những năm gần đây khí hậu còn biến đổi bất thường.

Sau mùa gió Đông Bắc hay xảy ra tình trạng đường bờ biển ở một số khu vực trên địa bàn xảy ra tình trạng sạt lở, đe dọa đến các khu dân cư sinh sống gần bờ biển, ảnh hưởng rất lớn đến phát triển kinh tế, xã hội chung của tỉnh.

Theo Sở TN&MT Bình Thuận, các dòng chảy trên các sông, suối suy giảm nhanh sau khi mùa mưa kết thúc, mực nước ngầm hạ thấp, nắng nóng kéo dài. Lượng mưa thấp nên nước tích trữ trong hệ thống thủy lợi cũng giảm.

Bên cạnh đó, tình trạng sa mạc hóa ngày càng nghiêm trọng hơn ở các địa phương ven biển. Tốc độ thoái hóa đất diễn ra ngày càng nhanh.

Bình Thuận có bờ biển dài 192 km, diện tích bãi cát ven biển chiếm khoảng 16% tổng diện tích tự nhiên toàn tỉnh. Do khí hậu khắc nghiệt, lượng mưa bình quân hàng năm thấp nên mỗi năm có khoảng 20 ha đất canh tác nông nghiệp bị lấn bởi các đụn cát di động.

Theo Công ty Khai thác công trình thủy lợi Bình Thuận, tính đến gần cuối tháng 3/2024, lượng nước hữu ích hiện tại các hồ chứa thủy lợi là 115,14/363,55 triệu m3 đạt 31,7% thiết kế, thấp hơn cùng kỳ 38,85 triệu m3.

Để thích ứng với biến đổi khí hậu, những năm qua tỉnh đã có nhiều chủ trương, chính sách ứng phó, phòng chống thiên tai nhằm hạn chế thiệt hại về người và tài sản. Đồng thời, cơ cấu lại sản xuất nông nghiệp theo hướng thích ứng với biến đổi khí hậu.

Trước tác động của biến đổi khí hậu ảnh hưởng từng ngày đến cuộc sống kinh tế trên địa bàn, ngày 26/8 vừa qua, Sở NN&PTNT Bình Thuận phối hợp với Chương trình phát triển Liên Hiệp Quốc tại Việt Nam (UNDP) và các chuyên gia tư vấn từ nhiều trung tâm nghiên cứu và trường đại học ở Việt Nam tổ chức diễn đàn đổi mới khí hậu đa bên – “CIPs” với chủ đề “thông tin khí hậu nông nghiệp, thích ứng với biến đổi khí hậu và rủi ro thiên tai”.

Chủ động ứng phó

Theo Sở NN và PTNT Bình Thuận, biến đổi khí hậu và rủi ro thiên tai không chỉ là những thách thức toàn cầu mà còn là những vấn đề đặc biệt cấp bách và quan trọng đối với nông nghiệp Việt Nam nói chung và tỉnh Bình Thuận nói riêng.

Khu vực Nam Trung Bộ đang phải đối mặt với nhiều hiện tượng khí hậu cực đoan như hạn hán, sạt lở, nguồn tài nguyên nước bị cạn kiệt. Những hiện tượng ảnh hưởng đến đời sống của người dân và những tác động mạnh mẽ đến năng suất và chất lượng nông sản.

Đặc biệt, biến đổi khí hậu gây tổn thương cho hộ nghèo, hộ cận nghèo và dân tộc thiểu số đang tham gia vào chuỗi giá trị cây trồng như thanh long, cây điều trên địa bàn tỉnh Bình Thuận.

Với nhận thức sâu sắc về tầm quan trọng của việc thích ứng và chống chịu với biến đổi khí hậu và quản lý rủi ro thiên tai, diễn đàn chính là cơ hội để chia sẻ thông tin, kinh nghiệm và tìm ra những giải pháp hữu hiệu.

Mục đích của diễn đàn hướng đến chuỗi giá trị hợp tác thảo luận về những thách thức của biến đổi khí hậu. Thúc đẩy các giải pháp sáng tạo hướng tới các hệ thống nông nghiệp có khả năng chống chịu với thời tiết cực đoan.

Qua đó, các chuyên gia đưa ra các sáng kiến nhằm thúc đẩy sản xuất nông nghiệp bền vững hơn, giảm thiểu rủi ro thiên tai, hạn hán và quản lý nguồn nước tại tỉnh Bình Thuận. Đồng thời hỗ trợ các đối tượng dễ bị tổn thương do biến đổi khí hậu gây ra.

Tại diễn đàn, đại diện UNDP cho rằng, cần tăng cường nguồn nước cho sản xuất nông nghiệp của nông hộ quy mô nhỏ dễ bị tổn thương. Tăng cường khả năng chống chịu cho sinh kế của nông hộ nhỏ thông qua nông nghiệp thích ứng với biến đổi khí hậu và tiếp cận thông tin khí hậu, tài chính và thị trường.

Đây là dự án nhóm C, được thực hiện tại huyện Hàm Thuận Nam và huyện Đức Linh. Giai đoạn từ năm 2021 - 9/6/2026, tổng mức đầu tư là 49,6 tỷ đồng. Trong đó vốn tài trợ không hoàn lại tương đương 43,383 tỷ đồng. Vốn đối ứng từ ngân sách tỉnh khoảng 6,226 tỷ đồng để quản lý và các chi phí khác của dự án.

Theo ông Trần Nguyên Lộc – Giám đốc Sở TN&MT Bình Thuận, những năm qua tỉnh Bình Thuận đẩy mạnh cơ cấu lại nông nghiệp theo hướng nông nghiệp sinh thái, phát triển bền vững. Chuyển đổi cơ cấu, giống cây trồng, vật nuôi, điều chỉnh mùa vụ, kỹ thuật sản xuất nông nghiệp thích ứng với biến đổi khí hậu.

Tăng cường kiến thức, nâng cao năng lực thích ứng, bảo đảm sinh kế cho người dân những vùng có nguy cơ bị ảnh hưởng nặng nề của khí hậu gây ra. Ứng dụng công nghệ mới thích ứng biến đổi khí hậu trong phát triển nông nghiệp, nông thôn, giảm nhẹ phát thải khí nhà kính.

Đồng thời phát triển thị trường carbon. Chủ động chuẩn bị các phương án phòng tránh và giảm nhẹ thiên tai, nhất là các địa phương ven biển, vùng núi cao, vùng dễ bị tổn thương. Nâng cấp các hồ chứa nước, đẩy mạnh việc trồng rừng phòng hộ ven biển, rừng phòng hộ đầu nguồn, bảo vệ không gian thoát lũ trên các lưu vực sông.

Đặc biệt, tăng cường công tác bảo vệ, thanh tra, kiểm tra, xử lý nghiêm vi phạm trong lĩnh vực quản lý môi trường nhằm đẩy lùi tình trạng ô nhiễm môi trường và suy thoái tài nguyên.