Bình Gia (Lạng Sơn): Giảm nghèo từ tiềm năng đất đai
(TN&MT) - Phát huy ưu thế trên 98.000ha diện tích rừng và đất lâm nghiệp, huyện Bình Gia (Lạng Sơn) đã tập trung phát triển kinh tế rừng gắn với phát triển rừng bền vững. Nhờ đó, tỷ lệ hộ nghèo của huyện còn 14,78%, hộ cận nghèo còn 26,63%. Tỷ lệ nghèo đa chiều 41,41%, giảm 11,6% so với năm 2022.
Những năm qua, công tác giảm nghèo trên địa bàn huyện Bình Gia luôn được các cấp ủy đảng, chính quyền, MTTQ, các tổ chức chính trị - xã hội và toàn xã hội quan tâm, thực hiện đồng bộ, kịp thời các giải pháp, góp phần đẩy mạnh công tác giảm nghèo nhanh, bền vững.
Để triển khai đầy đủ, kịp thời các chính sách của Trung ương, của Tỉnh, Huyện ủy, HĐND, UBND huyện đã ban hành nghị quyết, chương trình, kế hoạch để hỗ trợ công tác giảm nghèo bền vững; giải quyết kịp thời thiếu hụt dịch vụ xã hội cơ bản của hộ nghèo, hộ cận nghèo, các thôn, xã về nhà ở, đất ở, đất sản xuất, khám, chữa bệnh, học tập, vay vốn, cơ sở hạ tầng…
Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho cán bộ và Nhân dân về giảm nghèo, công tác chỉ đạo điều hành thực hiện các dự án giảm nghèo được thống nhất từ huyện đến cơ sở. Đa dạng hóa sinh kế, phát triển các mô hình giảm nghèo, năm 2023, Bình Gia đã được phân bổ hơn 8,3 tỷ đồng để hỗ trợ phát triển sản xuất cộng đồng tại 12 xã.
Đặc biệt, phát huy lợi thế 89% diện tích tự nhiên là rừng và đất lâm nghiệp, Bình Gia đã triển khai nhiều mô hình giảm nghèo từ trồng rừng. Riêng năm 2023, đã thực hiện mô hình trồng cây lâm nghiệp, keo úc tại 3 xã Thiện Hòa, Thiện Thuật, Hồng Phong với gần 340 hộ tham gia, cho kết quả tốt. Tiếp tục triển khai mô hình trồng hồi, quế với sự tham gia của hơn 300 hộ nghèo tại 4 xã.
Tân Hòa là một trong những xã đặc biệt khó khăn của Bình Gia với trên 200 hộ dân sống chủ yếu dựa vào rừng. Để ổn định đời sống cho bà con, Tân Hòa đã đẩy mạnh trồng rừng sản xuất, nhất là cây quế. Cán bộ nông lâm nghiệp của xã đã trực tiếp hướng dẫn bà con kỹ thuật trồng, chăm sóc cây quế; tuyên truyền cho bà con áp dụng khoa học kỹ thuật vào trồng, chăm sóc cây để đem lại hiệu quả cao nhất. Toàn xã hiện có 610 ha quế, độ tuổi trung bình từ 1 - 10 tuổi, bắt đầu cho thu hoạch; thu nhập thời điểm hiện tại từ 150 - 160 triệu đồng/ha.
Thấy được tiềm năng, sự phù hợp của cây quế với mảnh đất đang sinh sống, cách đây khoảng 10 năm, anh Đặng Hoa Lin, thôn Tân Tiến, xã Tân Hòa là một trong những hộ đi đầu trong phong trào trồng quế. Từ nguồn vốn hỗ trợ từ chương trình giảm nghèo, gia đình anh đã mạnh dạn chuyển đổi cây trồng sang trồng quế tại vườn nhà. Sau khi thử nghiệm trồng, thu được lượng tinh dầu tương đối cao, cây quế sinh trưởng, phát triển tốt, gia đình anh đã đầu tư trồng quế trên toàn bộ diện tích đất rừng được giao. Hiện nay, gia đình anh có trên 5ha rừng quế với hơn 15.000 cây, cho thu nhập ổn định gần 100 triệu đồng/năm.
Còn với gia đình bà Đặng Thị Tàn, thôn Tân Tiến, năm 2015, gia đình bà trồng khoảng 10 vạn cây quế trên diện tích 15 ha. Sau 5 năm, gia đình tỉa bán vụ đầu tiên được 3 tấn vỏ quế, thu nhập 120 triệu đồng. Thấy rõ lợi ích từ cây trồng này, năm 2027, bà Tàn đã đầu tư làm vườn ươm cây quế phục vụ nhu cầu giống trong và ngoài huyện. Trung bình một năm, vườn ươm của gia đình bà đã xuất bán 30 vạn cây con, cho thu nhập khoảng 200 triệu đồng.
Theo UBND huyện, Bình Gia có điều kiện, khí hậu thổ nhưỡng phù hợp với nhiều loại cây trồng, có thể đa dạng hóa các sản phẩm nông lâm nghiệp như: Hồi, quế, mỡ, keo, bạch đàn và các loại cây dưới tán khác như cây dược liệu quý. Những năm qua, chính quyền địa phương đã tập trung tuyên truyền bà con mở rộng diện tích trồng rừng để tận dụng tối đa quỹ đất hiện có, đa dạng hóa cây trồng trên cùng một quỹ đất. Về lâu dài, tạo nguồn thu nhập ổn định cho người dân từ nghề rừng.
Từ các nguồn vốn hỗ trợ sản xuất, đặc biệt là nguồn vốn Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững, Chương trình 30a…, người dân đã được hỗ trợ phân bón, giống cây trồng với tổng kinh phí lên đến hàng chục tỷ đồng. Từ vốn vay ưu đãi của Ngân hàng Chính sách xã hội huyện, nhiều hộ được vay vốn ưu đãi để mở rộng quy mô trồng rừng.
Nhờ đó, đến nay, toàn huyện đã hình thành vùng trồng quế tập trung với diện tích gần 3.100ha; vùng trồng hồi với 8.749 ha; vùng trồng keo 7.544 ha; vùng trồng mỡ 2.261 ha… Hàng năm, doanh thu từ các sản phẩm vùng trồng rừng nguyên liệu tập trung được 70 – 80 tỷ đồng.
Cùng với đó, từ năm 2020 đến nay, UBND huyện đã tập trung xây dựng chuỗi liên kết sản phẩm quế và chuỗi liên kết sản phẩm hoa hồi và các sản phẩm từ hồi. Nhờ đó, giá trị sản xuất ngành lâm nghiệp của huyện đạt gần 110 tỷ đồng/năm.
Để nâng cao hơn nữa hiệu quả công tác phát triển lâm nghiệp gắn với giảm nghèo bền vững, Bình Gia đang tiếp tục thực hiện các giải pháp tái cơ cấu ngành nông nghiệp gắn với xây dựng nông thôn mới. Triển khai có hiệu quả Nghị quyết số 26-NQ/HU ngày 18/5/2021 của Huyện ủy Bình Gia về phát triển nông, lâm nghiệp giai đoạn 2021 - 2025, định hướng đến năm 2030; Nghị quyết số 95-NQ/TU ngày 20/9/2022 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về cải tạo rừng sản xuất là rừng tự nhiên không có khả năng tự phục hồi để phát triển kinh tế lâm nghiệp trên địa bàn huyện giai đoạn 2023-2030.
Định hướng, vận động người dân chuyển từ trồng rừng gỗ nhỏ sang rừng gỗ lớn để nâng hiệu quả kinh tế, hình thành vùng trồng rừng nguyên liệu để cung ứng cho các doanh nghiệp, cơ sở chế biến gỗ tại địa phương. Đổi mới hình thức tổ chức sản xuất, gắn với liên kết sản xuất, tiêu thụ sản phẩm, xây dựng thương hiệu trong lĩnh vực nông lâm nghiệp.
Đồng thời, xây dựng kế hoạch, tiếp tục thu hút các doanh nghiệp tham gia đầu tư vào trồng rừng nguyên liệu, kết hợp với chế biến gỗ và lâm sản ngoài gỗ. Mục tiêu giai đoạn 2020-2025, toàn huyện trồng mới 4.500ha rừng; đến năm 2025, đưa giá trị sản xuất ngành lâm nghiệp của huyện tăng từ 1,5 – 2 lần so với hiện tại.