Bắc Hà - Khi hoa lê, mận trắng trời...

Bắt “đất đẻ ra tiền”…

Không còn phải sống trong ngôi nhà tranh vách đất, mùa đông gió lùa vào lạnh thấu xương, mùa mưa lấy thau, chậu hứng nước quanh nhà, giờ đây Tráng Seo Khúa đã có ngôi nhà xây dựng kiên cố để cùng vợ con tránh mưa, tránh nắng. Kể về câu chuyện thoát nghèo vươn lên làm giầu nhờ dựa vào đất kết hợp với du lịch nông nghiệp. Anh Tráng Seo Khúa, thôn Hoàng Hạ, xã Hoàng Thu Phố là một trong những người như thế. Là người tiên phong “ bắt đất đẻ ra tiền”, Tráng Seo Khúa đã đưa giống lê VH6 về trồng tại Hoàng Thu Phố, Bắc Hà.

Năm 2013, trong một chuyến trải nghiệm, tham quan vườn lê tại Trại Nghiên cứu và Sản xuất rau quả Bắc Hà, anh Khúa nhận thấy, lê VH6 cho quả ngon, năng suất cao, thích hợp với khí hậu nơi mình sinh sống, Khúa đã trồng 500 cây lê VH6. Sau 5 năm, vườn lê của gia đình Khúa đã cho thu hái quả. “Năm đầu thu hoạch, sản lượng quả không cao, những năm sau cây cho nhiều quả hơn nên thu nhập cũng ổn định. Từ khi có vườn lê gia đình Khúa không còn cảnh chạy ăn từng bữa, bán lê Khúa còn dựng hẳn được ngôi nhà khang trang cho vợ con có chỗ chui ra chui vào. Năm 2022, trừ các chi phí, gia đình anh thu về hơn 100 triệu đồng. Vừa rồi, Khúa còn mạnh dạn thuê đất trồng thêm được gần 1.000 cây lê.

Vừa dẫn tôi đi thăm những vườn lê Khúa vừa chải lòng, ban đầu gia đình Khúa trồng lê với mục đích bán quả để có tiền nuôi con ăn học. Thế nhưng, 2 năm gần đây, mỗi mùa lê nở hoa trắng cả vạt rừng, cảnh núi rừng thơ mộng đã thu hút nhiều đoàn khách đến xin tham quan, chụp ảnh. Thế là Khúa liền nghĩ đến việc phát triển du lịch để có thêm thu nhập. Nói là làm, khi mùa xuân tới hoa lê nở trắng vườn của gia đình, thu hút rất đông người dân và du khách. Để du khách có những bức ảnh đẹp, gia đình Khúa đã chuẩn bị trang phục truyền thống của dân tộc và địu tre cho khách thuê. Thấy gia đình Khúa có thu nhập thêm nhờ du lịch đã có rất nhiều hộ cùng làm theo, ở Hoàng Thu Phố có hàng chục hộ khác cũng có vườn lê VH6 với tuổi đời gần 10 năm như nhà Khúa, mỗi hộ có khoảng 100 cây lê. Mùa xuân đến hoa lê khoe sắc tạo nên những vườn lê tuyệt đẹp bên sườn đồi thu hút khách du lịch.

Ngoài những vườn lê cho hoa trắng trời thu hút khách mỗi độ xuân về là những ngày tháng kinh doanh du lịch vào mùa khi vườn cây kết trái. Bên cạnh đó, Hoàng Thu Phố còn thu hút khách du lịch bằng những rừng chè Tuyết shan cổ thụ có tuổi đời hàng trăm năm. Xác định chè Tuyết shan cổ thụ không chỉ có giá trị về kinh tế, mà còn có giá trị về văn hóa, du lịch, chính quyền địa phương đã quy hoạch vùng chè Tuyết shan và đầu tư cho cây “mũi nhọn” này, góp phần giảm nghèo bền vững. Xã đang cải tạo những cây chè có độ tuổi từ 50 - 60 năm, ngoài ra còn trồng mới và phát triển những đồi chè có sẵn. Chính quyền địa phương cũng khuyến khích, vận động người dân chăm sóc cây chè cổ thụ, thu hút doanh nghiệp đầu tư, xây dựng nhà xưởng, thu mua và bao tiêu sản phẩm cho người dân...

Khát vọng thoát nghèo

Nằm cách TP Lào Cai khoảng 100km, tuy không xa trung tâm tỉnh lỵ nhưng với mạng lưới giao thông chưa hoàn thiện, địa hình chia cắt, Bắc Hà phải đối mặt với rất nhiều khó khăn trong công tác giảm nghèo. Thế nhưng Bắc Hà hôm nay đã thay da đổi thịt, với cơ sở hạ tầng khang trang, với những làng quê trù phú, sầm uất và những mô hình kinh tế có hiệu quả. Sự đổi thay của Bắc Hà là cả một quá trình và là sự nỗ lực không ngừng nghỉ của người dân và chính quyền địa phương nơi đây.

Theo chân lãnh đạo huyện Bắc Hà đi thăm những vườn lê trĩu quả, những cây chè Tuyết Shan cổ thụ, ông Nguyễn Minh Hoà, Bí thư huyện Bắc Hà tâm sự, vườn lê, rừng chè cổ thụ thu hút sự quan tâm của người dân và du khách là một tín hiệu mừng, đó là cơ sở để hình thành mô hình du lịch nông nghiệp tại Hoàng Thu Phố và một số xã của huyện Bắc Hà. Ngoài lợi thế về các sản phẩm nông nghiệp, Bắc Hà quanh năm khí hậu mát mẻ, cùng những cánh rừng nguyên sinh rộng. Người dân địa phương chủ yếu là đồng bào dân tộc Mông, dao Tày nên còn giữ nguyên bản sắc văn hóa dân tộc. Đây là điều kiện thuận lợi để Bắc Hà phát triển hình thức du lịch trải nghiệm, du lịch gắn với sản phẩm nông nghiệp.

Những năm gần đây, Bắc Hà được nhiều du khách biết đến nên đã khơi dậy khát vọng làm du lịch của người dân địa phương. Nhiều hộ hào hứng, mong được đào tạo để tham gia kinh doanh du lịch. Đây là một những chiến lược mới của huyện để giảm tỷ lệ hộ nghèo.

Do vậy, những năm qua huyện Bắc Hà đã lồng ghép các nguồn lực hỗ trợ của Trung ương, của tỉnh, tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho hộ nghèo, hộ cận nghèo và các gia đình chính sách dễ dàng tiếp cận các nguồn vốn vay ưu đãi để phát triển kinh tế. Năm 2022, toàn huyện giảm 1.053 hộ nghèo, tương đương tỷ lệ giảm nghèo 8,97%; đồng thời đưa tỷ lệ hộ nghèo khu vực nông thôn còn 49%. "Giai đoạn 2021 - 2025 huyện Bắc Hà sẽ có 3 chương trình lớn của Trung ương tiếp tục hỗ trợ phát triển kinh tế xã hội. Chúng tôi đang rà soát tổng thể tất cả nguồn vốn để triển khai để hỗ trợ với phương án Nhà nước hỗ trợ và Nhân dân cũng có đối ứng".

Đẩy mạnh công tác giảm nghèo, đời sống vật chất và tinh thần của người dân Bắc Hà không ngừng được nâng cao, là cơ sở để Bắc Hà phấn đấu đến năm 2025 sẽ thoát ra khỏi danh sách huyện nghèo của cả nước.

Doanh thu từ du lịch ở huyện Bắc Hà năm 2022 đạt gần 400 tỷ đồng, dự kiến năm nay, địa phương sẽ đón trên 500.000 lượt du khách, doanh thu từ du lịch ước đạt trên 500 tỷ đồng. Mục tiêu của huyện Bắc Hà phấn đấu đến năm 2025 doanh thu từ du lịch sẽ đạt 1.000 tỷ đồng, ông Hoà chia sẻ.

Để đạt được mục tiêu này, du lịch nông nghiệp xanh, bền vững là một trong những giá trị cốt lõi trong chiến lược phát triển du lịch của địa phương giai đoạn tới: "Huyện Bắc Hà vẫn xác định lấy nông nghiệp làm nền tảng cho phát triển du lịch. Chúng tôi cũng đang vận động các hộ gia đình hình thành dần các cái khu để thu hút khách du lịch vào đó".

Huyện Bắc Hà, tỉnh Lào Cai hiện có tổng diện tích cây ăn quả khoảng trên 1.300 ha, tập trung các loại cây trồng chính là mận, đào, lê. Về định hướng lâu dài, đây là một trong những thế mạnh huyện Bắc Hà đang triển khai, chỉ đạo, hướng dẫn bà con vùng dân tộc thiểu số thực hiện. Hoa quả ở Bắc Hà đều là những cây trồng đặc trưng, có giá trị kinh tế cao, khi được kết hợp với các hoạt động du lịch trải nghiệm sẽ đem lại hiệu quả kinh tế cao hơn giúp cho ngành du lịch phát triển một cách bền vững.

Tạm biệt Bắc Hà, chia tay Hoàng Thu Phố với những rừng chè Tuyết Shan cổ thụ, với những vườn lê trĩu quả trong nắng chiều còn rực sáng trên đỉnh núi, chúng ta hướng tới một Bắc Hà phát triển trong tương lai không xa…