Ðầu mẩu thuốc lá tàn phá môi trường

Đừng xem thường

Ngoài tác hại đối với sức khỏe thì thuốc lá cũng góp phần không nhỏ vào việc hủy hoại môi trường. Các đầu mẩu thuốc lá và vỏ bao sau khi sử dụng sinh ra một khối lượng rác thải lớn. Ước tính mỗi năm trên toàn thế giới, có tới 4.500 tỷ đầu lọc thuốc lá thải ra ngoài môi trường.

Theo Trung tâm Bảo tồn biển - một tổ chức phi lợi nhuận chuyên về bảo tồn sinh vật biển của Mỹ cho biết, trong các chiến dịch làm sạch và thu gom rác, đầu mẩu thuốc thuốc lá chiếm tới 1/5 trong tổng lượng rác thu gom và trở thành dạng rác thải phổ biến nhất trên Trái đất.

Kết quả điều tra toàn cầu về sử dụng thuốc lá ở người trưởng thành cho thấy, Việt Nam là một trong những nước có tỷ lệ nam giới hút thuốc lá cao nhất thế giới với 47,4% nam giới trưởng thành và tỷ lệ nữ hút thuốc chiếm 1,4% nữ giới trưởng thành. Trong số những người đang hút thuốc lá có 75,9% người hút thuốc lá từ 10 điếu và 37,6% hút từ 20 điếu thuốc trở lên mỗi ngày.

Cần từ bỏ thuốc lá bảo vệ sức khỏe và môi trường

Hiệp hội Thuốc lá Việt Nam cho biết, sản lượng thuốc lá điếu của Việt Nam vào khoảng 100 - 110 tỷ điếu/năm, xuất khẩu 20 - 22 tỷ điếu/năm. Như vậy, tính ra mỗi năm, người tiêu dùng trong nước tiêu thụ trên 80 tỷ điếu thuốc lá, tức là mỗi năm có tới 80 tỷ đầu mẩu thuốc lá thải ra môi trường.

Đầu mẩu thuốc lá là loại rác có hại bởi chúng bị nhiễm tới 4.000 chất hóa học, trong đó nhiều chất có độc tính cao. Ngoài các chất hóa học vốn có ở các đầu mẩu thuốc lá đã được hút còn phải nói đến danh sách các chất hóa học có độc tính cao ngấm vào cây và sợi thuốc lá khi trồng và chế biến như: thuốc trừ sâu, Vinyl clorua, Cadmium, Acetone, Formaldehyde, Benzene, Hydrogen cyanide...

Đe dọa môi trường nước

Xu hướng bài trừ thuốc lá, cấm hút thuốc lá trở lên mạnh mẽ ở tất cả các quốc gia, không gian dành cho người hút thuốc lá ngày càng thu hẹp. Bờ sông, hồ hay bãi biển là những lựa chọn và địa điểm lý tưởng cho việc hút thuốc và xả đầu mẩu thuốc lá.

Các nhà khoa học đã chỉ ra rằng, đầu mẩu thuốc lá được cấu tạo một phần bởi chất Cellulose-acetate là một chất nhựa khó phân hủy một cách tự nhiên, có chứa các hóa chất độc như: Cadmium, Asen và chì. Trong quá trình hút thuốc, các chất này được giữ lại ở đầu lọc thuốc lá. Khi đầu mẩu thuốc lá bị bỏ đi, gió và mưa đưa chúng đến với các hệ thống nước. Các hóa chất độc hại có trong đầu mẩu thuốc lá sẽ ngấm vào hệ sinh thái thủy sinh, hòa cùng nguồn nước của sông hồ, đại dương, đe dọa đến chất lượng nước và sinh vật.

Một nghiên cứu của Đại học Khoa học Y khoa Bushehr (Iran) vào năm 2015 đã tìm thấy kim loại nặng trong cát do đầu mẩu thuốc lá ngấm xuống dọc theo bờ biển tại 9 địa điểm ở phía Bắc vịnh Ba Tư. Các nhà khoa học cho rằng, phản ứng của động vật và thực vật đối với kim loại là rất khác nhau. Nồng độ kim loại nặng, kim loại vi lượng trong nước và đất cao có thể ảnh hưởng đến một số loài; ô nhiễm có thể làm tăng khả năng chịu đựng kim loại của các sinh vật khác. Hơn nữa, các đầu mẩu thuốc lá được làm bằng chất dẻo Xenlulo axetat, khi hoạt động, chất này giống như một ống dẫn có tác dụng dẫn kim loại vào cơ thể sinh vật.

Thực tế, vẫn còn những nhận thức chưa đúng đắn về tác hại của đầu mẩu thuốc lá. Trong khi chờ đợi các kết quả nghiên cứu và bằng chứng rõ ràng, trước hết, cần nâng cao nhận thức về độc tính của đầu mẩu thuốc lá ở các vùng biển và bờ biển nhằm làm giảm nguy cơ gây độc hại đối với môi trường khu vực này.

Mặt khác, cần phải xây dựng và triển khai các giải pháp nhằm giảm nhu cầu tiêu thụ thuốc lá, qua đó giảm lượng đầu mẩu thuốc lá thải ra môi trường. Bên cạnh đó là giải pháp đối với các công nghệ sản xuất thuốc lá để hạn chế tối đa các chất độc hại có trong đầu mẩu thuốc lá.

Phương Anh