(TN&MT) – Theo phản ánh của người dân hai thôn Khả Lĩnh và Quyết Tiến 12, xã Đại Minh, huyện Yên Bình (Yên Bái), những năm gần đây do hoạt động khai thác cát của Công ty Cổ phần Khai thác chế biến Khoáng sản Trường Phát (Công ty Trường Phát) có địa chỉ tại thôn Hán Đà 3, xã Hán Đà, huyện Yên Bình khiến nhiều diện tích đất của người dân bị sạt lở gây thiệt hại không nhỏ về kinh tế.
Nhiều diện tích đất bị cuốn trôi
Ông Trần Quang Khải, Trưởng thôn Khả Linh cho biết: Công ty Trường Phát về đây khai thác từ năm 2010, bắt đầu đến năm 2013 diện tích đất của người dân ven sông bắt đầu bị lở và cuốn trôi. Từ đó tới giờ diện tích đất bị mất ngày càng lớn, có nơi chiều dài khoảng 200m, chiều sâu gần 50m.
Ông Trần Quang Khải, Trưởng thôn Khả Linh cho biết: Công ty Trường Phát về đây khai thác từ năm 2010, bắt đầu đến năm 2013 diện tích đất của người dân ven sông bắt đầu bị lở và cuốn trôi. Từ đó tới giờ diện tích đất bị mất ngày càng lớn, có nơi chiều dài khoảng 200m, chiều sâu gần 50m.
“Chúng tôi ở đây từ xa xưa, chưa bao giờ có hiện tượng đất bị sạt lở. Chỉ khi Công ty Trường Phát về khai thác cát thì hiện tượng này mới xảy ra. Thế nhưng, khi kiến nghị lên cấp trên thì nhận được câu trả lời: Do người dân canh tác trên đất mềm. Không những mất đất trồng cấy, vào mùa khô còn bị thiếu nước sinh hoạt do lòng sông bị sâu hơn mặt lòng sông cũ tới vài mét, giờ chúng tôi phải dùng nước giếng khoan”, ông Khải bức xúc nói.
Còn tại thôn Quyết Tiến 12 có diện tích trồng bưởi gần ven sông tương đối lớn nên bị thiệt hại không nhỏ về kinh tế. Ông Nguyễn Ngọc Bình - Thôn Quyết Tiến 12 thở dài: “35 gốc bưởi của gia đình tôi trồng ven sông cũng hơn 30 năm nay, mấy năm gần đây đều cho thu trên dưới 100 triệu đồng. Tháng 7/2017 vừa rồi được thương lái trả 100 triệu đồng, đặt cọc trước 30 triệu, chưa đến ngày thu thì cả vườn bưởi bị cuốn trôi chỉ trong chớp mắt. Cả nhà chỉ biết ngồi khóc nhìn từng cây bưới cuốn trôi theo dòng nước. Mất trắng gia đình lại phải đi vay tiền để trả lại cho thương lái. Đau xót lắm! Suốt nhiều năm nay chúng tôi kiến nghị lên cấp trên nhưng không ai giải quyết cho chúng tôi. Nếu cứ tình hình này nhiều nhà trong thôn sẽ bị mất đất, mất cây trồng thiệt hại lớn.”
Được biết, trong 3 năm trở lại đây, cây bưởi Đại Minh đã trở thành cây chủ lực trong phát triển kinh tế và làm giàu cho người dân huyện Yên Bình. Tháng 12/2016, Cục Sở hữu trí tuệ - Bộ Khoa học và Công nghệ đã cấp giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu "Bưởi Đại Minh” cho huyện Yên Bình. Thế nhưng, rất nhiều diện tích bưởi của người dân bên bờ sông Chảy giờ đã bị cuốn trôi.
Tàu thuyền hoạt động rầm rộ
Người dân cũng cho biết thêm, các tàu thuyền này hoạt động rất rầm rộ từ 3 giờ sáng đến 22 giờ đêm, làm ảnh hưởng không nhỏ đến cuộc sống sinh hoạt hàng ngày của những hộ gia đình gần ven sông. Ngoại trừ hôm nào có đoàn kiểm tra hay đoàn công tác của tỉnh, của huyện về thì mọi hoạt động trên sông ngay lập tức được dừng.
Qua quan sát thực tế, tại địa phận thôn Khả Linh tại bãi tập kết cát và lòng sông có 3, 4 tàu đang hoạt động rất rầm rộ, tiếng máy nổ chậy ầm ầm. Thế nhưng, chỉ 10 phút sau khi chúng tôi ghi được những hình ảnh này thì không còn tiếng máy nổ, các tàu thuyền dừng hoạt động và trả lại sự yên ả vốn có của dòng sông này.
Còn phía ven sông thuộc địa phận của hai thôn Khả Linh và Quyết Tiến 12 đều bị lở nham nhỏ, có nhiều nơi đã bị sụt khoảng chừng 1 - 2 mét. Đến mùa mưa năm nay, những diện tích đất khó có thể giữ lại được.
Bà Nguyễn Thanh Huyền - Chủ tịch UBND xã Đại Minh thừa nhận: Một phần nguyên nhân dẫn đến nhiều diện tích đất nông nghiệp của người dân hai thôn Khả Lĩnh và Quyết Tiến 12 bị cuốn trôi là do hoạt động khai thác cát của Công ty Trường Phát. Ngoài ra, cũng do mưa nhiều và hoạt động xả lũ của Nhà máy thủy điện Thác Bà.
Bà Huyền cũng cho biết thêm: Công ty Trường Phát được cấp phép khai thác từ năm 2010 trên địa bàn hai thôn của xã. Năm 2017 những hộ trồng bưởi bị thiệt hại lớn về kinh tế UBND xã Đại Minh đã xuống động viên, chia sẻ với các hộ gia đình. Đồng thời, xã cũng lập danh sách các hộ, diện tích đất bị thiệt hại gửi lên cấp trên để xin được hỗ trợ và giải quyết, hiện vẫn đang chờ câu trả lời.
Mất đất, thiệt hại về kinh tế đã nhiều lần người dân phản ánh lên huyện, lên tỉnh. Thế nhưng, đến thời điểm này, người dân vẫn chưa nhận được câu trả lời thỏa đáng. Do đó, rất cần sự sớm vào cuộc của các cơ quan chức năng tỉnh Yên Bái, để ổn định đời sống cũng như sản xuất của người dân.