Xuân sớm với ngư dân vươn khơi bám biển
(TN&MT) - Tàu thuyền tấp nập trở về mang theo cá đầy khoang đang là niềm vui lớn của ngư dân miền Trung trong chuyến biển cuối năm. Thời điểm giáp Tết, thời tiết thuận lợi, hải sản được mùa, được giá nên bà con ngư dân ai cũng vui mừng, phấn khởi. Niềm vui của “lộc biển” dường như mang xuân về sớm hơn với các vùng quê miền biển.
Ngư dân “ấm túi”
Những ngày này tại Cảng cá Thọ Quang (TP. Đà Nẵng) nhộn nhịp, sôi động hơn hẳn ngày thường. Tiếng động cơ của tàu cá, cùng tiếng cười nói của người mua kẻ bán làm xôn xao cả bến tàu ngày cận Tết.

Tất bật chuyển cá từ tàu lên bờ cho thương lái, ngư dân Trần Chơi, chủ tàu cá BĐ 94869 TS, huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định phấn khởi cho biết, chuyến ra khơi cuối năm thời tiết khá thuận lợi, tàu của ông trúng luồng cá ngừ khoảng 5 tấn.
Ban đầu tàu dự định đi dài ngày, nhưng chỉ mới 8 ngày vươn khơi đánh bắt gặp luồng cá lớn, nên tàu quyết định trở về bán rồi đi tiếp. “Tàu chúng tôi có 12 thuyền viên, dự kiến khi bán hết, trừ các khoản chi phí, mỗi bạn thuyền sẽ được hơn 10 triệu đồng. Chúng tôi sẽ gửi về nhà cho gia đình sắm Tết. Sau bữa cúng tất niên trên tàu, chúng tôi tiếp tục vươn khơi xuyên Tết, có thể ra Tết mới trở về bờ", ngư dân Trần Chơi chia sẻ.

Cũng chung niềm vui sau 10 ngày đi biển thắng lợi, cá đầy khoang, ngư dân Nguyễn Sáu (Tam Quan, Bình Định) phấn khởi cho biết: Hai tháng qua, thời tiết không thuận lợi đối với ngư dân khai thác trên biển. Giá cá cũng không cao. Bởi vậy, nhiều ngư dân dồn sức cho phiên biển cuối năm.
“Chuyến này cũng được hơn 5 tấn cá các loại. Cuối năm nên những loại cá rất dễ tiêu thụ, giá lại cao nên đánh bắt được bao nhiêu đều được thương lái thu mua hết. Sau khi trừ hết chi phí thì mỗi lao động trên tàu được chia khoảng hơn 10 triệu triệu đồng. Vậy là anh em ngư dân có tiền lo cho gia đình đón Tết.”- ngư dân Nguyễn Sáu chia sẻ.

Chuyến biển cuối năm thường là chuyến biển vui nhất của ngư dân, bởi giá luôn cao hơn ngày thường. Đặc biệt, nếu trúng được luồng cá chất lượng như cá thu, cá chim, cá khế thì có thể nói trúng lớn. Chuyến biển cuối năm được mùa giúp các ngư dân thêm niềm vui, vững tin để soạn sửa nhằm sớm mở biển ngay sau Tết Nguyên đán.
Theo thống kê của Ban Quản lý Âu thuyền và cảng cá Thọ Quang, những ngày qua, trung bình mỗi ngày cảng cá đón khoảng 20-30 tàu cập bến với hàng trăm tấn cá. Vào dịp gần Tết, ngư dân các nghề lưới vây, lưới cản, lưới chụp tăng cường khai thác các loại hải sản tiêu thụ mạnh cho dịp Tết. Dự báo những ngày tới lượng thủy sản qua cảng sẽ tăng từ 20-30% so với ngày thường, bảo đảm nguồn hải sản ổn định cho thị trường.
Qua khảo sát, giá cá ngừ 100.000 đồng/kg, cá thu 200.000 đồng/kg, cá bớp 180.000 đồng/kg, cá chim 120.000 đồng/kg…
Tuân thủ IUU, sẵn sàng bám biển xuyên Tết
Cùng với những chuyến tàu tấp nập cập bờ, thì ngoài bến cảng nhiều tàu công suất lớn lại đang tất bật chuẩn bị cho chuyến ra khơi bám biển xuyên Tết. Các ngư dân coi tàu là nhà, biển là quê hương nên việc sắm sửa lễ vật cúng giao thừa trên biển được chuẩn bị chu đáo. Nhang, đèn, hoa quả và cả những chậu hoa cúc, hoa vạn thọ là những thứ không thể thiếu trên các tàu cá vươn khơi mấy ngày Tết. Họ sẽ đón giao thừa trên boong tàu giữa trùng khơi và sẽ trở về vào những ngày đầu tháng Giêng.

Với ngư dân, đây là chuyến biển đặc biệt, nối từ năm cũ qua năm mới và luôn được người làng biển gởi gắm hy vọng. Ngư dân Nguyễn Quang Phương (Quảng Ngãi) cho biết, kinh nghiệm từ đời ông bà mình truyền lại rồi, Tết Nguyên đán hàng năm là thời điểm dễ trúng nhiều luồng hải sản giá trị nên chuyến biển trong dịp này có thu nhập rất cao.
“Đêm giao thừa giữa khơi xa, các thuyền viên trên tàu làm lễ cúng biển đầu năm. Lễ cúng rất trang trọng, từng thuyền viên thắp hương nguyện cầu một năm mới có nhiều may mắn, tàu đầy ắp cá tôm. Sau đó, các thuyền viên cùng ăn uống, hàn huyên vui vẻ rồi bắt tay vào công việc đánh bắt thường ngày.” – ngư dân Phương chia sẻ.
Nói về chống khai thác IUU, ngư dân Nguyễn Quang Phương khẳng định, hiện tàu cá ra vào càng phải khai báo, có giám sát hành trình, cập nhật nhật ký khai thác, đánh bắt thủy sản theo quy định pháp luật, đặc biệt không xâm phạm vùng biển nước ngoài… Bởi vi phạm sẽ bị phạt rất nặng mà giá cả hải sản cũng không cao.

Theo ông Phan Văn Mỹ, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT TP. Đà Nẵng, đối với chuyến biển xuyên Tết, địa phương phân công các cơ quan đơn vị, một mặt theo dõi sát sao tình hình hoạt động của các tàu cá trên biển, mặt khác kịp thời động viên, hỗ trợ ngư dân bám biển. Những lưu ý tuân thủ các quy định trong khai thác, tiếp tục đưa đến ngư dân.
Không chỉ tăng cường quản lý tàu cá địa phương, Thành phố còn triển khai thực hiện quy chế phối hợp giữa UBND 11 tỉnh, thành phố khu vực miền Trung trong công tác quản lý tàu cá hoạt động khai thác thủy sản trên biển.
Cụ thể, Đà Nẵng cùng với 10 tỉnh, thành phố ven biển khác đã triển khai thực hiện quy chế phối hợp trong việc chia sẻ thông tin về quản lý hoạt động tàu cá, như định kỳ lập và gửi danh sách tàu cá nguy cơ cao vi phạm IUU, tàu cá đăng ký tại địa phương đã mua bán, chuyển nhượng sang tỉnh khác; thông tin tàu cá hoạt động tỉnh ngoài mất kết nối thiết bị giám sát hành trình trên biển, kết quả xử lý vi phạm hành chính đối với tàu cá địa phương khác; xử lý các vụ việc có liên quan đến tàu cá vi phạm khai thác thủy sản IUU của địa phương…

Cho đến lúc này, hầu như ngư dân nào cũng nhận ra rằng: nếu không tuân thủ quy định, nếu chậm trễ gỡ thẻ vàng IUU thì giá cá khó nâng lên được. Khi ấy, ngư dân là người đầu tiên chịu thiệt hại.
Cũng vì vậy, bám biển xuyên Tết, mong mỏi thuyền đầy áp cá tôm nhưng điều mong mỏi lớn hơn của ngư dân vẫn là sớm gỡ bỏ thẻ vàng IUU, bởi chính họ là người được hưởng lợi. Chuyến biển này như là sự khởi đầu của một năm khai thác, tiếp tục nâng trách nhiệm của ngư dân trên từng tàu cá.