Trong nhiều trường hợp vi phạm tại xã Thành Lâm, đáng chú ý tại K3, TK 269, thửa đất số 356, lô 2 là rừng sản xuất, năm 2017, ông Hà Văn Hậu và Hà Văn Vững đã lấy 260 m2 trên tổng số 11.500 m2 để xây nhà ở. Hay cũng tại K3, TK 269, thửa đất số 294 và 282, lô 2 là rừng sản xuất, ông Hà văn Din và Hà Văn Đức đã xây dựng nhà ở trên 220 m2.
Theo số liệu Báo cáo của UBND xã Thành Lâm, hiện tại trên địa bàn có 116 hộ vi phạm trong sử dụng đất và vi phạm về xây dựng, chủ yếu vào mục đích xây dựng nhà ở trên đất rừng sản xuất, đất trồng lúa nước, lúa nương ở các thôn như thôn Cốc, thôn Đanh, thôn Bầm, thôn Tân Thành, thôn Leo và thôn Đôn. Với tổng diện tích vi phạm 224.976 m2, trong đó có 46.113 m2 xây dựng nhà và các công trình khác.
Trước việc vi phạm kéo dài đó, ngày 21/5/2022, Chủ tịch UBND huyện Bá Thước có Công văn số 1124/UBND-TNMT về việc xử lý các trường hợp vi phạm đất đai và trật tự xây dựng trên địa bàn xã Thành Lâm. Đến ngày 29/7/2022, Chủ tịch UBND xã Thành Lâm có Báo cáo số 37/BC-UBND về kết quả rà soát các trường hợp vi phạm đất đai và trật tự xây dựng trên địa bàn xã có 124 trường hợp vi phạm (tăng 8 trường hợp so với Báo cáo trước). Trong đó vi phạm trước ngày 1/7/2014 là 68 trường hợp và sau ngày 1/7/2014 là 56 trường hợp.
Ông Trịnh Văn Dũng, Chủ tịch UBND xã Thành Lâm cho biết: UBND xã đã xây dựng Phương án số 01/PA-UBND để xử lý các trường hợp vi phạm đất đai. Đối với 39 trường hợp vi phạm trước ngày 1/7/2014 phù hợp với quy hoạch đất ở. Tuy nhiên, không có trường hợp nào có Biên bản hay quyết định xử phạt vi phạm hành chính tại thời điểm vi phạm nên không đảm bảo điều kiện thực hiện cấp GCNQSDĐ theo điều 20, 21, 22 Nghị định 43/2014/NQ-CP ngày 15/5/2014 của Chính phủ về quy định một số điều của Luật Đất đai. Vì vậy vẫn giữ nguyên hiện trạng, không phát sinh việc xây dựng, cơi nới công trình.
Đối với 29 trường hợp vi phạm trước ngày 1/7/2014 không phù hợp với quy hoạch thì rà soát phù hợp với quy hoạch về giao thông, quy định về hành lang sông suối, đảm bảo các quy hoạch về khu dân cư tập trung thì đề xuất bổ sung quy hoạch sử dụng đất trong thời gian tới. Đối với 56 trường hợp vi phạm sau ngày 1/7/2014, thực hiện tuyên truyền tháo dỡ các công trình vi phạm, những trường hợp nào cố tình không tự giác tháo dỡ công trình vi phạm sẽ lập phương án cưỡng chế.
Hiện tại, UBND xã đã mời một số hộ vi phạm sau ngày 1/7/2014 tuyên truyền các chủ trương, chính sách pháp luật của nhà nước để các hộ tự giác tháo dỡ công trình, trong đó hộ gia đình ông Hà Văn Đong, thôn Leo đã tự tháo dỡ công trình vi phạm, UBND xã cũng đã ban hành Quyết định phạt hộ gia đình ông Nguyễn Trọng Lâm với số tiền 26 triệu đồng và buộc tháo dỡ công trình vi phạm, ông Dũng cho biết thêm.
Trao đổi với Phóng viên Báo Tài nguyên và Mô trường, ông Ngọ Đình Hải, Phó Chủ tịch UBND huyện Bá Thước cho rằng: Trong số những trường hợp vi phạm UBND xã báo cáo, cái khó là các trường hợp vi phạm không có trường hợp nào có Biên bản hay quyết định xử phạt vi phạm hành chính tại thời điểm vi phạm nên không đảm bảo điều kiện thực hiện cấp GCNQSDĐ theo điều 20, 21, 22 Nghị định 43/2014/NQ-CP ngày 15/5/2014 của Chính phủ về quy định một số điều của Luật Đất đai. Nên bây giờ huyện hợp thức hóa cho các hộ này thì huyện lại vi phạm (!?).
Cũng về vấn đề này, ông Bùi Văn Lưỡng, Bí thư Huyện ủy Bá Thước thừa nhận kể từ khi khu du lịch Pù Luông hình thành và phát triển thì tình trạng xây dựng trái phép tại các xã Thành Lâm, Thành Sơn diễn ra, hiện tại Huyện ủy đang chỉ đạo UBND huyện báo cáo làm rõ những sai phạm của tập thể, cá nhân để có hướng xử lý dứt điểm, không để việc vi phạm tràn lan, tái diễn.
Theo nhận xét, đánh giá của Đảng ủy, UBND xã Thành Lâm tại Biên bản làm việc ngày 10/5/2022, “Việc các trường hợp vi phạm về đất đai, xây dựng trong thời gian dài như thế mà chưa được xử lý kịp thời và hiệu quả, có nguyên nhân là do chính quyền cấp xã chưa sâu sát trong quản lý nhà nước trong lĩnh vực đất đai, trật tự xây dựng, không thường xuyên tổ chức kiểm tra, phát hiện, ngăn chặn kịp thời các trường hợp theo thẩm quyền. Trong đó trách nhiệm chính để xảy ra sai phạm thuộc về Chủ tịch UBND xã, Cán bộ chuyên môn về đất đai, trật tự xây dựng…”
Trước thực trạng vi phạm về đất và trật tự xây dựng đã diễn ra trong thời gian dài tại xã Thành Lâm. Rất mong các cơ quan chức năng tỉnh Thanh Hóa cần có biện pháp cứng rắn xử lý dứt điểm tình vi phạm đất đai và trật tự xây dựng trên, đồng thời xử lý nghiêm những cá nhân, tập thể buông lỏng quản lý để xảy ra tình trạng trên./.