Đi dọc theo khu vực bãi bồi ven sông Mã, đoạn thuộc xã Vĩnh Khang, huyện Vĩnh Lộc. chúng tôi chứng kiến cảnh hàng chục héc-ta đất nông nghiệp đã và có nguy cơ bị sạt lở, nhiều đoạn “hà bá” đã ăn sâu vào đất canh tác của người dân. Nhiều luống ngô bị nứt toác, sụt lún, đang bị dòng sông cuốn trôi mỗi ngày. Các gia đình đã đối phó bằng cách trồng cây giữ bờ, để nhằm ngăn chặn tình trạng sạt lở nhưng cũng không ăn thua, cây cối cũng bị dòng sông cuốn đi chỉ còn trơ gốc. Đất canh tác bị sạt lở ăn sâu vào cả chục mét, sụt lún kéo dài.
Được biết, khu vực sạt lở này nằm trong phạm vi mỏ cát số 21, khu vực này trước kia Công ty Phạm Đức Minh Anh xin phép UBND tỉnh cấp quyền khai khác, nhưng không được đồng ý vì đang có sạt lở và với lý do hiện nay các mỏ cát phải đưa ra đấu giá
Bà Mai Thị Huế ở xã Vĩnh Khang cho biết: Đất canh tác của người dân dọc bờ sông bị sạt lở chủ yếu là do khai thác cát, trước đây họ khai thác ban ngày thì bị người dân xua đuổi, chính quyền bắt giữ, thì nay họ lại chuyển sang làm đêm. Cứ cái đà khai thác cát rầm rộ gây sạt lở thì người dân chúng tôi không biết có còn đất mà canh tác nữa không. Từ mấy năm trước khu vực này bồi đắp phù sa tạo những bãi bồi ven sông trù phú, màu mỡ. Thế nhưng mấy năm gần đây nạn khai thác cát trái phép lộng hành trên địa bàn làm sạt lở bờ sông ăn sâu vào vài chục mét. Những ruộng ngô bị nứt toác, sụt lún, đang bị hà bá cuốn trôi cả đất và hoa màu xuống sông. Xã và huyện còn lập cả chòi canh giữ cát tặc, bắt được nhiều tàu thuyền hút cát trái phép và xử phạt, nhưng họ vẫn lén lút khai thác trộm về đêm.
Cũng giống như tâm trạng bà Huế, anh Nguyễn Hữu Vinh, ở thôn Khang Hải đứng trên bờ đê chỉ về phía bờ sông Mã cho biết thêm: Hôm nay Nhà báo về đây do nước cạn nên không nhìn thấy. Nhất là những hôm nước to thì tình trạng sạt lở cực kỳ phức tạp, nhiều gia đình sau một đêm ngủ dậy ra thăm ruộng nhà mình, nhưng hỡi ơi chả thấy ruông ngô nhà mình đâu nữa. Chúng tôi nhiều lần đề nghị với các cấp chính quyền tìm giải pháp để hạn chế nhưng không thấy động tĩnh gì
Ngày 20/3/2019, Sở Tài nguyên và Môi trường Thanh Hóa có công văn số 159/GM-STNMT về việc tham vấn ý kiến để đưa vào kế hoạch thăm dò, đấu giá khai thác mỏ cát số 21, xã Vĩnh Khang, huyện Vĩnh Lộc.
Đến ngày 28/3/2019, UBND xã Vĩnh Khang có công văn số 06/CV-UBND gửi Sở Tài nguyên và Môi trường về việc tham vấn ý kiến đề nghị bổ sung vào kế hoạch thăm dò, đấu giá khai thác mỏ. UBND xã Vĩnh Khang có ý kiến như sau: Trên địa bàn xã Vĩnh Khang có sông Mã và sông Bưởi chạy qua địa bàn với tổng chiều dài 3,5km. Hiện nay có 2 mỏ cát đã được UBND tỉnh cấp phép đang hoạt động là mỏ cát số 20 và mỏ cát số 50. Bên cạnh đó còn có mỏ cát số 18 do công ty Minh Chung khai thác chạy qua địa bàn xã.
Chính vì vậy, thời gian vừa qua tình hình khai thác cát trái phép trên địa bàn xã quản lý còn diễn biến hết sức phức tạp, các thuyền khai thác gần bờ làm sạt lở trực tiếp đến diện tích đất canh tác của nhân dân. UBND xã Vĩnh Khang đã phải thành lập tổ công tác, lập chốt để canh giữ thuyền hút cát trái phép 24/24, nhưng thẩm quyền xử lý của cấp xã hạn chế, phương tiện và công cụ hỗ trợ không có gây khó khăn cho công tác quản lý khai thác cát.
Xuất phát từ tình hình khai thác cát trái phép và sạt lở. Để tạo điều kiện cho UBND xã Vĩnh Khang hoàn thành nhiệm vụ trong công tác quản lý và bảo quản tài nguyên. Không gây sạt lở bờ bãi, ảnh hưởng đến diện tích hoa màu và đời sống của nhân dân. UBND xã Vĩnh Khang đề nghị cấp có thẩm quyền không bổ sung vào kế hoạch cấp phép khai thác mỏ cát số 21 thuộc địa bàn xã đang quản lý.
Trao đổi với PV Báo Tài nguyên & Môi trường, ông Hoàng Xuân Minh, Chủ tịch UBND xã Vĩnh Khang cho biết: Trước tình trạng khai thác cát trái phép và sạt lở đất canh tác của nhân dân, nên UBND xã Vĩnh Khang có công văn gửi Sở Tài nguyên và Môi trường không đồng ý bổ sung vào kế hoạch thăm dò, cấp phép khai thác mỏ cát số 21 để người dân nơi đây yên tâm, ổn định cuộc sống.
Báo Tài nguyên & Môi trường sẽ tiếp tục thông tin tới bạn đọc
