Việt Nam đối thoại với quốc tế, nỗ lực bảo tồn loài hổ

Hội nghị “Tài chính bền vững cho bảo tồn sinh cảnh hổ” đã khai mạc vào hôm 22/4 và kéo dài trong ba ngày. Hội nghị được tổ chức bởi Chính phủ Vương quốc Bhutan, dưới sự bảo trợ của Hoàng hậu Jetsun Pema Wangchuck. Về phía Việt Nam, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Nguyễn Quốc Trị đã tham gia hội và thảo luận với lãnh đạo các nước, cùng tổ chức quốc tế nhằm thúc đẩy hơn nữa các nỗ lực bảo tồn hổ trên toàn cầu.

Phát biểu tại sự kiện, Thứ trưởng Nguyễn Quốc Trị khẳng định: “Việt Nam đang nỗ lực bảo vệ và khôi phục các sinh cảnh và hệ thú mồi của hổ, chấm dứt việc nuôi nhốt hổ không vì mục đích bảo tồn và giảm nhu cầu tiêu thụ các sản phẩm của hổ. Chúng tôi cũng cam kết thực hiện trách nhiệm quốc gia về bảo tồn đa dạng sinh học nói chung, và bảo tồn hổ nói riêng, trong khuôn khổ các Công ước quốc tế về buôn bán các loại động, thực vật hoang dã nguy cấp (CITES), Khung đa dạng sinh học toàn cầu Côn Minh-Montreal nhằm ngăn chặn và đảo ngược tình trạng mất đa dạng sinh học và các Mục tiêu phát triển bền vững của Liên Hợp Quốc.”

Tiếp lời Thứ trưởng Nguyễn Quốc Trị, ông Văn Ngọc Thịnh, Tổng Giám đốc Tổ chức Quốc tế về Bảo tồn Thiên nhiên tại Việt Nam (WWF-Việt Nam) cho biết: “Hội nghị là cơ hội tuyệt vời để Việt Nam học hỏi các nước về bảo tồn hổ, đặc biệt về vấn đề tái thả hổ về hoang dã và quản lý nuôi nhốt hổ; tìm kiếm các cơ hội hợp tác; huy động nguồn lực tài chính để nhân rộng các mô hình thành công được chia sẻ tại hội nghị. WWF cam kết hỗ trợ Việt Nam loại bỏ dần hoạt động nuôi hổ và đưa loài hổ trở lại phạm vi sinh sống của chúng.”

Trong ba ngày diễn ra hội nghị, Thứ trưởng Nguyễn Quốc Trị đã tham gia các buổi gặp mặt song phương với các lãnh đạo cấp cao của WWF nhằm thắt chặt hợp tác giữa hai bên về các vấn đề bảo tồn. Một số điểm thảo luận nổi bật bao gồm: Hợp tác loại bỏ dần các cơ sở nuôi nhốt hổ không có mục tiêu bảo tồn; xây dựng Trung Trường Sơn trở thành cảnh quan mẫu nhằm áp dụng chương trình Việt Nam vì Sự sống, học tập từ mô hình Bhutan vì Sự sống.

Chỉ trong hơn một thế kỷ qua, quần thể hổ hoang dã trên toàn cầu đã bị suy giảm nghiêm trọng, biến mất khỏi 97% phạm vi đã từng phân bố trước đây. Năm 2010, thế giới chỉ còn khoảng 3.200 cá thể hổ ngoài tự nhiên.

Trong khi đó, tại Việt Nam, kể từ năm 2000, Việt Nam chưa ghi nhận một dữ liệu nào về hổ ngoài tự nhiên.

Để bảo tồn hổ, Chính phủ Việt Nam đã ban hành lệnh cấm buôn bán các sản phẩm từ hổ hoang dã, các hành vi săn bán, buôn bán, nuôi nhốt trái phép sẽ bị truy tố và xử phạt theo Bộ luật Hình sự 2017. Đặc biệt, Việt Nam đã xây dựng và thông qua Kế hoạch Hành động Quốc gia về Bảo tồn hổ (2014-2022).

Tuy nhiên, còn rất nhiều thách thức ảnh hưởng tới tính hiệu quả của những chương trình này, bao gồm nhu cầu cao đối với các sản phẩm từ hổ; năng lực thực thi pháp luật; thiếu nghiên cứu khoa học về khả năng phục hồi cảnh quan hổ; sự bùng nổ mua bán trên các sàn thương mại điện tử, cũng như khó khăn trong quản lý các cơ sở nuôi nhốt hổ. Đây chính là những yếu tố đẩy loài hổ đến bờ vực tuyệt chủng.

Theo đó, tại sự kiện Việt Nam đã thể hiện sự quyết tâm và nỗ lực cùng cộng đồng quốc tế tìm kiếm nguồn tài chính bền vững và các giải pháp để bảo tồn loài hổ hoang dã, hướng tới thực hiện các mục tiêu chung về đa dạng sinh học.

Được biết, các nỗ lực phục hồi quần thể hổ đã được phản ánh trong các chương trình nghị sự của các quốc gia và chương trình toàn cầu về khí hậu, đa dạng sinh học và chương trình Một Sức khỏe, hay chương trình Nhân đôi số lượng hổ, do WWF phối hợp thực hiện cùng các đối tác thực hiện. Nhờ vậy, số lượng hổ ngoài tự nhiên đã tăng lên 4.500 cá thể trong 12 năm qua.

Dù vậy, sự tồn vong của loài hổ vẫn đang phải đối mặt với nhiều mối đe dọa, bao gồm mất môi trường sống, săn bắn và buôn bán trái phép, và đặc biệt là nhu cầu sử dụng các sản phẩm từ hổ vẫn tăng cao ở nhiều quốc gia. Ngoài ra, những nỗ lực bảo tồn hổ hiện đang bị chi phối bởi nhiều thách thức, bao gồm suy giảm đa dạng sinh học, các vấn đề về phát triển và sức khỏe.