Kiên trì tuyên truyền, vận động
Hải Yến là xã thuần nông, hơn 98% số dân là đồng bào dân tộc Nùng, sinh sống ở 6 thôn với 17 khu dân cư. Những năm 2000 trở về trước, đời sống của người dân còn nhiều khó khăn, kinh tế chậm phát triển. Thêm vào đó, ý thức vệ sinh môi trường (VSMT) của người dân còn nhiều hạn chế.
Vì vậy, năm 2010, bắt tay thực hiện Chương trình Xây dựng nông thôn mới (NTM), xã xác định tiêu chí môi trường là khó đạt nhất. Tuy nhiên, với quyết tâm cao của cấp ủy, chính quyền xã và sự hưởng ứng tích cực của người dân, địa phương đã hoàn thành tiêu chí này, góp phần đưa xã về đích NTM.
Một góc xã NTM nâng cao Hải Yến, huyện Cao Lộc, tỉnh Lạng Sơn |
Theo Chủ tịch UBND xã Hứa Xuân Dương, sau khi đạt chuẩn NTM vào năm 2016, xã Hải Yến đã duy trì, tiếp tục nâng cao các tiêu chí. Năm 2018, xã tập trung cho mục tiêu xây dựng NTM nâng cao. Với những bài học, kinh nghiệm từ trước, xã đã chỉ đạo đẩy mạnh tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện tiêu chí môi trường ngay từ đầu.
Trong hơn 2 năm qua, UBND xã đã quán triệt thực hiện nhiệm vụ đến tất cả 17 khu dân cư của 6 thôn. Trong đó, tập trung xây dựng 3 khu dân cư kiểu mẫu làm mô hình điểm cho các địa phương khác học tập, làm theo. Cử cán bộ xã hướng dẫn về cách thực hiện từng yêu cầu của tiêu chí VSMT đối với cán bộ thôn, khu dân cư; trực tiếp đến dự các buổi họp thôn, buổi tuyên truyền bảo vệ môi trường hàng tháng, quý để kịp thời giải đáp thắc mắc, tháo gỡ khó khăn cho người dân.
Kết hợp tuyên truyền qua hệ thống áp phích, khẩu hiệu, loa truyền thanh; xây dựng quy chế, hương ước thôn; vận động 414/414 hộ dân ký cam kết bảo vệ môi trường (đạt tỷ lệ 100%), ra quân vệ sinh đường làng, ngõ xóm 2 lần/tháng; tham gia cùng người dân trồng hàng rào cây, hoa hai bên đường để tạo khí thế và sự hòa hợp giữa chính quyền với người dân…
Theo ông Long Văn Mịch - Trưởng thôn Bó Khuông, đối với những yêu cầu khó thực hiện như xây dựng hệ thống xử lý nước thải, rác thải, phân loại chất thải… cán bộ thôn kiên trì giải thích, phân tích rõ lợi ích lâu dài của việc VSMT đối với mỗi gia đình và thôn. Cứ vận động được 1 hộ thì lại mời họ cùng đến các hộ khác để vận động cùng làm. Thường xuyên lấy các hộ đã thực hiện để biểu dương, làm gương trong các buổi họp thôn… Cứ thế lan ra thành phong trào, đến nay, tất cả các hộ trong thôn đều cơ bản đáp ứng các yêu cầu đặt ra đối với tiêu chí VSMT và cả các tiêu chí khác trong xây dựng NTM nâng cao.
Anh Lương Văn Thưởng, người dân thôn Bó Khuông chia sẻ, được sự vận động của trưởng thôn và học theo các hộ dân xung quanh, gia đình anh đã xây dựng nhà vệ sinh, chuồng trại, hệ thống xử lý rác thải, nước thải từ năm 2019. Nhờ đó, VSMT tại gia đình cũng như thôn, xóm hiện nay thông thoáng, sạch sẽ, dễ chịu hơn trước đây rất nhiều.
Đến nay, 414/414 hộ dân của xã Hải Yến đều được sử dụng nước sinh hoạt hợp vệ sinh; 6/6 thôn với 25 tuyến đường làng, ngõ xóm thường xuyên được phát quang, vệ sinh sạch sẽ, có hệ thống chiếu sáng trên tổng chiều dài hơn 5.500m; trên 90% hộ dân có công trình thu gom, xử lý nước thải; 92,5% số hộ có chuồng trại chăn nuôi đảm bảo VSMT.
Từ cách làm hay và sự nỗ lực vào cuộc của cấp ủy, chính quyền và người dân trong thực hiện tiêu chí VSMT nói riêng, các tiêu chí khác trong xây dựng NTM nâng cao nói chung, tháng 3/2021, xã Hải Yến đã được UBND tỉnh Lạng Sơn công nhận đạt chuẩn NTM nâng cao.
Xây dựng và nhân rộng các mô hình
Tương tự, xã Gia Cát (huyện Cao Lộc) là nơi sinh sống của đồng bào các dân tộc Tày, Nùng, Dao... với nhiều phong tục tập quán lạc hậu, thói quen thả rông gia súc, gia cầm, xả rác bừa bãi gây ô nhiễm môi trường diễn ra khá phổ biến. Để giải quyết vấn đề trên, xã đã chỉ đạo các tổ chức chính trị xã hội từ xã đến thôn bản thực hiện công tác "Dân vận khéo" chung tay bảo vệ môi trường.
Từ đó, đã xây dựng các mô hình Hội Phụ nữ thực hiện “5 không 3 sạch”; phân loại rác tại nhà; ra quân dọn dẹp vệ sinh môi trường thôn, xóm. Qua đó, ngày càng nhiều người dân hiểu về tầm quan trọng của VSMT. Các thôn bản cũng đã thành lập các tổ tự quản, thường xuyên tổ chức quét dọn, phân loại, thu gom rác thải, vệ sinh môi trường, đường làng, ngõ xóm, tạo cảnh quan xanh, sạch, đẹp...
Huyện Cao Lộc hiện có 7/20 xã được công nhận đạt chuẩn NTM, bình quân mỗi xã trên địa bàn huyện đạt 13,3 tiêu chí. Tỷ lệ thu gom rác thải ở 22 xã, thị trấn trong huyện đạt 98,5%, tỷ lệ dân cư nông thôn dùng nước hợp vệ sinh đạt 95,7%.
Xã đã thành lập Hợp tác xã Thành Lộc chuyên thu gom, vận chuyển, xử lý rác thải. Đến nay, tất cả 10 thôn, bản trên địa bàn xã đều được tổ chức thu gom rác thải, chỉ còn ít hộ sống rải rác xa trung tâm, qua tuyên truyền đã tự làm lò đốt rác bảo đảm VSMT, không còn tình trạng vứt rác bừa bãi xuống sông, suối, góp phần đưa xã Gia Cát đạt chuẩn NTM.
Theo UBND huyện Cao Lộc, thời gian tới, huyện tiếp tục phối hợp với các đơn vị liên quan tổ chức các lớp tập huấn chuyên đề về thực hiện tiêu chí môi trường cho các xã điểm phấn đấu đạt chuẩn NTM và xã phấn đấu đạt chuẩn NTM nâng cao; triển khai các giải pháp đã thu được hiệu quả, tăng cường tuyên truyền, vận động người dân giữ gìn VSMT. Đặc biệt, từng bước xây dựng nhiều hơn nữa các khu dân cư kiểu mẫu, lấy đó làm mục tiêu cho các giai đoạn tiếp theo về xây dựng NTM.