(TN&MT) - Thời gian gần đây, nhiều hộ dân ở xã Nhơn An (TX An Nhơn, Bình Định) tự ý xây dựng hàng loạt công trình lều, trại ngay trên diện tích đất sản xuất lúa. Trong khi đó, chính quyền địa phương và ngành chức năng liên quan chưa kịp thời ngăn chặn, can thiệp.
“Đi tắt, đón đầu”?
Hiện nay, dọc tuyến đường tránh quốc lộ 1A qua địa phận các thôn Háo Đức, Trung Định, Thanh Liêm và Thuận Thái (xã Nhơn An), hàng chục công trình lều, trại tương tự nhà ở được nhiều hộ dân dựng lên trên đất trồng lúa. Hầu hết các lều, trại có kết cấu khung sắt, vách tôn, mái tôn; diện tích khoảng 20 m2 - 40 m2. Một số lều, trại phần dưới nền được nâng cấp bằng lớp đá dăm, khiến mặt bằng thửa ruộng bị thay đổi hiện trạng.
Theo tìm hiểu, người dân dựng lều, trại để phục vụ việc trồng, chăm sóc và đặt chậu mai. Nhiều diện tích đất trước đây sử dụng trồng lúa hiện đã thành vườn mai, được rào chắn xung quanh bằng lưới B40. Một số người gắn bảng hiệu phía trên lều, trại để quảng bá vườn mai. Thậm chí, tại thửa đất ruộng thuộc thôn Thanh Liêm, một đại lý bán thuốc trừ sâu, phân bón cũng được hình thành.
Được biết, đầu tháng 3.2019, UBND tỉnh Bình Định ban hành quyết định số 669/QĐ-UBND phê duyệt Đề án “Phát triển làng nghề sản xuất cây mai vàng Nhơn An”. Theo đó, tại xã Nhơn An được quy hoạch khu vực trồng mai tập trung có diện tích 45 ha; nằm phía Đông đường tránh QL 1A, thuộc thôn Háo Đức, Trung Định (25 ha) và Thanh Liêm, Thuận Thái (20 ha). Đề án mới được Sở NN&PTNT Bình Định bàn giao cho UBND TX An Nhơn thực hiện; các đơn vị liên quan đang tiến hành chuyển đổi diện tích đất trồng lúa trong khu vực quy hoạch sang trồng cây mai và lập bản đồ tổng thể 1/500 khu vực trồng mai tập trung.
Vậy nhưng, nhiều người dân ở xã Nhơn An đã “đi tắc, đón đầu”; tự ý xây dựng lều, trại ngay trên đất lúa - khu vực đặt chậu mai. Ngoài ra, tại khu vực phía Tây đường tránh QL 1A, dù không nằm trong quy hoạch Đề án, nhưng một số người dân vẫn đặt chậu mai và xây dựng lều, trại trên đất trồng lúa. Một chủ vườn mai ở thôn Thanh Liêm, cho biết: “Tui tận dụng mặt bằng mấy đám ruộng đặt chậu mai và dựng lều để tiện chăm sóc, trông nom. Khi nào làm lúa trở lại thì dọn dẹp; ở thôn này rất nhiều người làm nên tui cũng làm theo”.
Cần tăng cường quản lý
Ông Nguyễn Tấn Đức, Chủ tịch UBND xã Nhơn An, cho biết: Theo Đề án “Phát triển làng nghề sản xuất cây mai vàng Nhơn An”, giai đoạn 2018 - 2020 sẽ di chuyển khoảng 50% số cây mai trồng trong vườn nhà, khu dân cư ra khu quy hoạch trồng tập trung. Theo quy định, người dân chỉ di chuyển chậu mai ra khu quy hoạch trồng tập trung, không được xây dựng lều, trại hoặc công trình khác tại khu vực này. UBND xã đã yêu cầu các hộ dân cam kết thực hiện đúng quy định; nhưng gần đây xảy ra tình trạng nhổ trộm mai nên các chủ vườn dựng lều, trại để canh giữ.
“UBND xã đã nhắc nhở, lập biên bản đối với những trường hợp tự ý dựng lều, trại ở khu vực đặt chậu mai. Tuy nhiên, do nhu cầu trông nom, chăm sóc mai tại khu trồng tập trung nên trước mắt tạm cho tồn tại lều, trại. Khi có quy hoạch xây dựng cụ thể sẽ yêu cầu các hộ tự tháo dỡ, dọn dẹp công trình. Riêng các trường hợp dựng lều, trại ở vùng ruộng phía Tây đường tránh QL 1A, địa phương sẽ cương quyết ngăn chặn, xử lý. Người dân thường dựng lều, trại vào thứ 7, chủ nhật; khi xã phát hiện thì họ đã làm xong nên việc xử lý gặp khó khăn”, ông Đức cho biết thêm.
Trao đổi qua điện thoại về việc này, ông Phan Thanh Hòa, Trưởng Phòng Kinh tế TX An Nhơn, cho rằng: Hiện các phòng chức năng liên quan của TX An Nhơn và UBND xã Nhơn An đang triển khai thực hiện Đề án “Phát triển làng nghề sản xuất cây mai vàng Nhơn An”. Phòng Kinh tế chỉ thực hiện công tác chuyên môn, kỹ thuật liên quan đến cây trồng; chức năng quản lý nhà nước về đất đai, xây dựng thuộc UBND xã Nhơn An và Phòng TN-MT TX An Nhơn.
Theo ông Huỳnh Hùng, Trưởng Phòng TN-MT TX An Nhơn, thì: Đề án “Phát triển làng nghề sản xuất cây mai vàng Nhơn An” chỉ thực hiện chuyển đổi cơ cấu cây trồng từ lúa sang trồng cây mai; đảm bảo phục hồi được mặt bằng khi chuyển trở lại trồng lúa. Đề án không chuyển đổi mục đích sử dụng đất; hàng năm, diện tích đất quy hoạch trồng mai tập trung vẫn thống kê là đất lúa. Việc người dân xây dựng lều, trại trên đất nông nghiệp là không đúng quy định pháp luật.
Có thể thấy, Đề án “Phát triển làng nghề sản xuất cây mai vàng Nhơn An” sẽ góp phần xây dựng chuỗi sản phẩm gắn với tiêu thụ, nâng cao giá trị, hiệu quả kinh tế, tăng thu nhập cho người trồng mai. Tuy nhiên, việc người trồng mai tự ý xây dựng lều, trại khi chưa được cơ quan thẩm quyền cho phép là vi phạm các quy định về đất đai, xây dựng; đồng thời, ảnh hưởng đến quy hoạch tổng thể 1/500 khu trồng mai tập trung. Do đó, UBND xã Nhơn An và ngành chức năng của TX An Nhơn cần tăng cường quản lý; không để người dân tự phát xây dựng công trình khi chưa có quy hoạch; tránh tình trạng xây dựng tràn lan, ảnh hưởng việc xử lý sau này.
