Có lẽ chưa bao giờ thế hệ trẻ lại có điều kiện tiếp cận, hưởng thụ đời sống văn hóa phong phú như hiện nay. Khi cuộc cách mạng công nghệ thông tin bùng nổ, internet len lỏi, luồn lách đến mọi “ngóc ngách” của cuộc sống, mạng xã hội “lên ngôi” đã đưa cả thế giới vào trong tầm tay mỗi bạn trẻ, hầu như ai cũng có thể trở thành “công dân toàn cầu” để thỏa sức với niềm đam mê, khát khao khám phá các nền văn hóa của dân tộc khác. Nhưng thực tế cho thấy, càng có điều kiện hòa mình vào thế giới văn minh của nhân loại, tuổi trẻ càng dễ trở nên bị mất phương hướng nếu không có một bản lĩnh, thái độ, trình độ văn hóa cần thiết, thậm chí có thể “tự đánh mất mình” nếu không được hưởng thụ dưỡng chất văn hóa tốt đẹp của ông cha để lại.
Vừa qua, một nhóm nam thanh niên vận trang phục ông già Noel kiệm vải quảng cáo trên tàu điện Cát Linh - Hà Đông đã gây xôn xao dư luận |
Cuộc đời con người thường được chia thành mấy giai đoạn chính, trong đó, thanh niên là quãng đời đẹp nhất với sự sung sức cả về thể chất, tâm hồn, trí tuệ, ý chí, nghị lực và khả năng cống hiến. Tuổi thanh niên là giai đoạn sáng láng nhất của một đời người. Là tuổi đại diện cho mùa xuân của xã hội với tinh thần lạc quan, khí thế phấn chấn và niềm tin tràn đầy sức sống. Cây muốn phát triển tươi cành xanh lá phải luôn được chăm sóc, vun trồng từ gốc rễ. Tuổi trẻ muốn trưởng thành, tiến bộ và có sự phát triển cân đối, hài hòa về đức - trí - thể - mỹ phải được sống trong không gian văn hóa trong lành và “hút” những dưỡng khí tinh khôi từ nền tảng văn hóa truyền thống tốt đẹp của tổ tiên, ông cha ta từ hàng nghìn năm qua. Lịch sử là một dòng chảy không ngừng. Muốn cho nền tảng truyền thống không bị lung lay, muốn cho mạch nguồn dân tộc không bị đứt gãy, thế hệ trẻ ngoài việc hấp thụ “bầu sữa” văn hóa ngọt lành của các bậc tiền nhân để lại, còn phải có trách nhiệm, bổn phận giữ gìn, phát huy và không ngừng làm giàu, làm đẹp thêm những giá trị văn hóa của dân tộc mình.
Áo dài Việt nổi bật trong Lễ hội văn hóa ở Đức |
Bản sắc văn hóa dân tộc là những giá trị tinh túy của cộng đồng dân tộc Việt, đã được thử thách qua thời gian hàng nghìn năm lịch sử và trở thành một “tấm thẻ căn cước” thiêng liêng của mỗi người Việt khi tham gia giao lưu, hội nhập thế giới. Trong bối cảnh toàn cầu hóa hiện nay, trước sự “xâm lăng văn hóa” của các nước phương Tây đang làm đảo lộn đời sống văn hóa đối với nhiều quốc gia dân tộc thì việc bảo tồn, lưu giữ những “quốc hồn, quốc túy” của tổ tiên, ông cha ta để lại là một việc làm hữu hiệu để giữ được vị thế văn hóa Việt, hình ảnh Việt trong lòng bạn bè quốc tế.
Thế nhưng, đã có một bộ phận giới trẻ dù mang hình hài Việt, sống trong không gian Việt, ăn cơm Việt nhưng lại “lóa mắt, mù màu” trước những luồng văn hóa lai căng, sống sượng tràn vào nước ta, dẫn đến những hành vi phản cảm mà nhóm thanh niên nói trên chỉ là một ví dụ. Hành vi đó vừa trái với thuần phong mỹ tục của dân tộc, vừa không phù hợp với nếp sống nhã nhặn và lối ứng xử tinh tế của con người Việt Nam, chưa kể, còn vi phạm thuần phong mỹ tục tín ngưỡng tôn giáo.
Minh họa: Khều |
Việt Nam được nhiều nhà nghiên cứu văn hóa quốc tế nhìn nhận, đánh giá là một trong số không nhiều quốc gia có lịch sử phát triển lâu đời và có truyền thống văn hiến, bản sắc văn hóa độc đáo. Nhưng niềm tự hào chân chính đó chỉ có giá trị khi nhân dân Việt Nam, nhất là tuổi trẻ - với tư cách là người nối tiếp các thế hệ cha ông - không bao giờ đứng “ngoài lề, ngoài cuộc”, mà phải đam mê hơn nữa, dấn thân hơn nữa vào công cuộc bảo tồn, giữ gìn, phát huy những nét đẹp văn hóa truyền thống của dân tộc Việt Nam đã, đang có sức quyến rũ, say lòng bao bạn bè quốc tế. Từ câu nói của Bác Hồ: “Nước nhà thịnh hay suy, yếu hay mạnh một phần lớn là do các thanh niên”, có thể nói rằng, bản sắc văn hóa Việt thời nay được gìn giữ và phát huy ra sao, phần lớn trông mong, cậy nhờ vào thế hệ trẻ.