Trung tâm nghiên cứu nhiệt đới Việt Nam - Ba Lan: Tăng cường truyền thống hợp tác khoa học
(TN&MT) - Bộ TN&MT đã giao Viện Khoa học Địa chất và Khoáng sản phối hợp các cơ quan liên quan của Ba Lan và Việt Nam hoàn thiện đề xuất ý tưởng xây dựng Trung tâm nghiên cứu Nhiệt đới Việt Nam - Ba Lan. Đây là một Dự án hợp tác có quy mô và thời gian thực hiện dự kiến sẽ kéo dài trong nhiều năm, vì vậy các đơn vị phối hợp đang trao đổi tính toán một cách kỹ lưỡng về các vấn đề mục tiêu/mục đích, quy mô, nguồn lực đầu tư, cơ chế điều phối và điều kiện kinh tế - xã hội của mỗi bên.
Mục tiêu chính của dự án là tăng cường hơn nữa truyền thống hợp tác khoa học lâu đời giữa Ba Lan và Việt Nam, đặc biệt trong nghiên cứu liên quan đến tài nguyên và môi trường của Việt Nam; cung cấp một cơ sở tổ chức vững chắc cho các hoạt động hợp lý hóa việc sử dụng các hốc tự nhiên và ngăn chặn những thay đổi môi trường không mong muốn trong các nền kinh tế đang phát triển nhanh, đặc biệt tập trung vào Việt Nam.
Đồng thời, phục vụ như một trung tâm đào tạo và nghiên cứu cho cộng đồng học thuật Ba Lan và Việt Nam về tài nguyên và môi trường; tạo cơ hội tăng cường hơn nữa trao đổi sinh viên và nhà khoa học.
Các lĩnh vực nghiên cứu ban đầu chính của trung tâm gồm: quá trình biến đổi khí hậu tại giao điểm của sinh học và địa chất môi trường; phản ứng của con người đối với những thay đổi khí hậu và môi trường trong tầm nhìn dài hạn; sinh học bảo tồn với sự nhấn mạnh đặc biệt về nghiên cứu đa dạng sinh học và sinh thái cũng như các đánh giá rủi ro môi trường cả về quy mô sinh học và địa chất; phát triển và sử dụng bền vững các khu vực ven biển, đặc biệt chú trọng khai thác địa chất thềm lục địa và tài nguyên biển ven biển. Bên cạnh đó, còn có các lĩnh vực khác như: cổ sinh vật học và xác định tuổi địa chất của các thành tạo đá ở Việt Nam dựa trên hóa thạch, cũng như cải tiến các phương pháp suy luận về quá trình trầm tích cổ đại và các quá trình địa mạo bằng cách nghiên cứu các chất tương tự gần đây của chúng; nghiên cứu khảo cổ học tập trung vào các nền văn hóa Việt Nam trong quá khứ trong bối cảnh rộng lớn hơn của khảo cổ học châu Á và khu vực Thái Bình Dương; bảo tồn và bảo vệ di sản văn hóa; ô nhiễm rác thải nhựa; quan trắc đa dạng sinh học và môi trường biển (bao gồm cả quan trắc định kỳ và tự động).
Đến nay, hai bên đã trao đổi thống nhất tạm thời chia Dự án làm hai giai đoạn, trong đó giai đoạn 1 là xây dựng phòng thí nghiệm đặt tại Viện khoa học Địa chất và Khoáng sản để lắp đặt thiết bị và xây dựng chương trình dự án hợp tác nghiên cứu và đào tạo. Trong giai đoạn 2, hai bên sẽ tìm vị trí thích hợp để xây dựng Trung tâm nghiên cứu Nhiệt đới Việt Nam - Ba Lan; tập trung vào địa chất và khoáng sản, biến đổi khí hậu, môi trường, bảo tồn di sản tự nhiên và địa chất.
Trong thời gian tới, hai bên sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ thực hiện thành công giai đoạn 1 để làm tiền đề cho việc triển khai giai đoạn 2 trong thời gian sớm nhất.