Triển khai Chỉ thị 25/CT-TTg: Những chuyển biến ban đầu

Trong tất cả các Hội nghị của ngành TN&MT, tinh thần của Chỉ thị 25/CT-TTg luôn được lãnh đạo Bộ quán triệt tới từng đơn vị, cơ sở. Ảnh: Việt Hùng

Theo báo cáo, Chỉ thị số 25/CT-TTg đã được triển khai khá tích cực tại các Bộ, ngành và địa phương, bước đầu tạo ra được sự chuyển biến trong nhận thức, sự quan tâm, chỉ đạo thực hiện công tác bảo vệ môi trường của lãnh đạo các cấp; tăng cường nhận thức về trách nhiệm của các cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp đối với công tác bảo vệ môi trường trên phạm vi cả nước.

Nhiều nhiệm vụ, giải pháp của Chỉ thị đã và đang được triển khai khẩn trương, song do thời gian chưa nhiều, nên chưa thể đánh giá về những kết quả cụ thể mà các nhiệm vụ, giải pháp này đã đem lại đối với công tác bảo vệ môi trường.

Bộ TN&MT chủ động thực hiện Chỉ thị

Công văn nêu rõ: Sau khi Thủ tướng Chính phủ ban hành Chỉ thị số 25/CT-TTg, Bộ TN&MT đã có công văn hướng dẫn các bộ, ngành, địa phương triển khai thực hiện Chỉ thị, đề nghị khẩn trương xây dựng, ban hành và triển khai thực hiện Chỉ thị theo các nhiệm vụ giải pháp được giao đồng thời định kỳ báo cáo kết quả triển khai thực hiện về Bộ TN&MT.

Bộ Tài nguyên và Môi trường đã thành lập Tổ công tác rà soát, đề xuất sửa đổi, bổ sung các quy định về bảo vệ môi trường trong Luật Bảo vệ môi trường và các luật có liên quan ; hoàn thành việc rà soát, tổng hợp các khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai Luật Bảo vệ môi trường và các Nghị định hướng dẫn thi hành trên cơ sở ý kiến của các Bộ, ngành, địa phương; đã báo cáo Chính phủ cho phép đưa vào Chương trình công tác năm 2017 của Chính phủ về ban hành Nghị định hướng dẫn thi hành Luật Bảo vệ môi trường.

Bộ đã thành lập Tổ công tác rà soát các quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về khí thải và nước thải ngành sản xuất thép ; đã tiến hành nghiên cứu, tham khảo quy chuẩn kỹ thuật về môi trường của một số nước trên thế giới, xây dựng lộ trình hoàn thiện, sửa đổi các quy chuẩn về môi trường trong thời gian tới. Hiện nay, Bộ Tài npuyên và Môi trường đang triển khai xây dựng và dự kiến ban hành 08 quy chuẩn kỹ thuật về bảo vệ môi trường .

Trong năm 2017, dự kiến xây dựng các quy định về kiểm soát ô nhiễm môi trường KKT, KCN, CCN và hoàn thiện hệ thống quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về môi trường; phối hợp với Bộ Y tế sửa đổi 04 quy chuẩn  và ban hành mới 03 quy chuân  ừong hoạt động y tế; phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triên nông thôn rà soát, xây dựng các quy chuẩn để quản lý phân bón hữu cơ.

Bên cạnh đó, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã triển khai rà soát, đánh giá các quy định của pháp luật vê phòng ngừa sự cố môi trường; rà soát các tiêu chuẩn môi trường và các quy định về đánh giá tác động môi trường liên quan đến công tác phòng ngừa, ứng phó sự cố môi trường; phối họp với UNDP nghiên cứu các kinh nghiệm quôc tê, dự kiên tháng 5/2017 sẽ hoàn thành, báo cáo đề xuất Thủ tướng Chính phủ cho phép xây dựng quy định pháp luật về phòng ngừa, ứng phó sự cố môi trường của Việt Nam.

Bộ Tài nguyên và Môi trường cũng đã bố trí kinh phí để triển khai xây dựng hệ thống tiêu chí về môi trường làm cơ sở lựa chọn, sàng lọc loại hình sản xuât và công nghệ sản xuất trong thu hút đầu tư, phê duyệt các dự án đâu tư, dự kiến hoàn thành trong năm 2017.

Bộ Tài nguyên và Môi trường đang tiến hành rà soát báo cáo đánh giá tác động môi trường của các dự án lớn, các khu công nghiệp, cụm công nghiệp, làng nghề, cơ sở sản xuất kinh doanh, dịch vụ, khu xử lý, chủ nguồn chất thải trên phạm vi cả nước. Một số địa phương có nhiều dự án lớn (Hà Nội, Hậu Giang, Bình Dương, Nghệ An) cũng đã chủ động tổ chức kiểm tra các báo cáo đánh giá tác động của các dự án, nhà máy trên địa bàn. Các địa phương khác đều đã xây dựng kê hoạch và dự kiến tổ chức kiểm tra, rà soát trong năm 2017.

Bộ trưởng Bộ TN&MT Trần Hồng Hà và Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh ký kết “Chương trình phối hợp công tác về ứng phó với BĐKH, quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường trong hoạt động sản xuất công nghiệp và thương mại giai đoạn 2017 - 2020”

Bộ, ngành địa phương đồng loạt triển khai

Thực hiện Chỉ thị số 25/CT-TTg, nhiều Bộ, ngành và địa phương đã làm tốt công tác quán triệt nội dung của Chỉ thị tới các đoàn thể, cơ quan nhà nước, doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân; ban hành các chương trình, kế hoạch bảo vệ môi trường để giải quyết các vấn đề môi trường cấp bách của ngành, địa phương mình. Bộ TN&MT đã lồng ghép việc tuyên truyền Chỉ thị tại các hội nghị, hội thảo phổ biến pháp luật về bảo vệ môi trường cho các Sở TN&MT trên cả nước.

Các Bộ, ngành, địa phương đã chủ động triển khai rà soát báo cáo đánh giá tác động môi trường đã được phê duyệt công trình biện pháp bảo vệ môi trường của các dự án đã được đầu tư, tập trung vào các dự án lớn có nguy cơ cao tác động xấu đên môi trường đê có điêu chỉnh kịp thời ngay trong năm 2017.

Bộ Công Thương đã chủ động rà soát báo cáo đánh giá tác động môi trường tại 30 dự án, nhà máy có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường, hoặc có những tồn tại trong chấp hành pháp luật về bảo vệ môi trường nhằm tăng cường việc kiểm tra, giám sát và hỗ trợ khắc phục các tồn tại.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã thực hiện lồng ghép các yêu cầu về bảo vệ môi trường, tăng trưởng xanh và phát triển bền vững vào quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế xã hội 5 năm giai đoạn 2016-2020; hướng dẫn các Bộ, ngành, địa phương xây dựng kế hoạch hành động về tăng trưởng xanh của ngành và tỉnh.

Bộ Thông tin và Truyền thông đã ban hành chính sách cấm nhập khẩu sản phâm công nghệ thông tin đã qua sử dụng ; yêu cầu các doanh nghiệp gia công, sửa chữa các sản phâm công nghệ thông tin đã qua sử dụng phải có phương án, biện pháp xử lý phê liệu, phê thải, góp phần hạn chế rác thải điện tử, tránh nguy cơ nước ta trở thành bãi thải công nghệ lạc hậu của thế giới. Các Bộ, ngành, địa phương vân đang triên khai việc rà soát các quy định, chính sách có liên quan nhăm ngăn chặn các dự án đâu tư sử dụng công nghệ lạc hậu, loại hình sản xuất có nguy cơ cao gây ô nhiễm môi trường; đặc biệt là tại các địa phương có khu vực nhạy cảm về môi trường như các lưu vực sông lớn, các khu bảo tồn thiên nhiên, khu vực có tính đa dạng sinh học cao.

Bộ Xây dựng đang xây dựng Thông tư quy định về giá dịch vụ xử lý chất thải rắn sinh hoạt, dự kiến ban hành trong quý 11/2017.

Bộ Y tế đang chủ trì xây dựng Quyết định của Thủ tướng Chính phủ quy định thí điểm về thuê dịch vụ xử lý nước thải y tế nhằm khắc phục, giải quyết khó khăn trong xử lý nước thải y tế tại các cơ sở y tế. Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đang chủ trì xây dựng Nghị định về xét và công nhận các Danh hiệu văn hóa, theo đó nội dung bảo vệ môi trường được xem là một ừong những tiêu chí quan ừọng để xét và công nhận các danh hiệu văn hóa.

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã ban hành sổ tay hướng dẫn thực hiện Bộ tiêu chí quốc gia về xã nông thôn mới giai đoạn 2016 - 2020 ; phối họp với Bộ Tài nguyên và Môi trường xây dựng và gửi xin ý kiến góp ý các Bộ, ngành và các cơ quan Trung ương về Đe án thí điểm về xử lý ô nhiễm môi trường, cung cấp nước sạch nông thôn theo hướng xã hội hóa .

Thanh tra Chính phủ đang phối họp với các Bộ: Tư pháp, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Tài nguyên và Môi trường nghiên cứu xây dựng quy định giao Chi cục bảo vệ môi trường tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương thực hiện nhiệm vụ thanh tra chuyên ngành.

Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đã xây dựng kế hoạch rà soát, sửa đổi, bổ sung các quy chuẩn kỹ thuật môi trường của địa phương, tập trung vào các lĩnh vực có nguy cơ gây ô nhiễm cao và các đô thị đông dân cư, khu vực có hệ sinh thái nhạy cảm cần được bảo vệ, triển khai từ năm 2017.

Bộ trưởng Bộ TN&MT Trần Hồng Hà và Bí thư thứ nhất T.Ư Đoàn Lê Quốc Phong ký kết chương trình phối hợp trong lĩnh vực tài nguyên môi trường giai đoạn 2017-2022.

Tăng cường thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm

Theo báo cáo, trong năm 2016, Bộ TN&MT đã tập trung thống kê, rà soát, tổng hợp được trên 1.300 cơ sở có nguồn thải từ 1.000m3/ngày đêm trở lên tại 26 tỉnh/thành phố ven biển; tổ chức 03 Đoàn thanh tra diện rộng trên địa bàn 23 tỉnh, thành phố với 137 tổ chức được thanh tra, kiên quyết xử lý nghiêm các cơ sở có hành vi vi phạm pháp luật về BVMT.

Hiện nay, Bộ TN&MT đang chủ trì, phối hợp với các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tiếp tục điều tra, thống kê, đánh giá phân loại các nguồn gây ô nhiễm môi trường, các khu vực ô nhiễm, suy thoái môi trường trên phạm vi toàn quốc, xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia về nguồn thải và đề xuất các giải pháp nhằm tăng cường công tác quản lý nhà nước về BVMT.

Tại Phiên họp các Ủy ban BVMT lưu vực sông Cầu, hệ thống sông Đồng Nai, sông Nhuệ - sông Đáy được tổ chức trong quý IV năm 2016, Bộ TN&MT đã phối hợp với các địa phương xây dựng các nội dung kiện toàn thể chế, tăng cường năng lực nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của các Ủy ban BVMT lưu vực sông; dự kiến hoàn thành trong năm 2017.

Bộ TN&MT đang triển khai Dự án đầu tư hệ thống quan trắc, cảnh báo môi trường biển 04 tỉnh miền Trung và đã đề xuất đưa Dự án xây dựng hệ thống quan trắc, cảnh báo về môi trường các vùng kinh tế trọng điểm và các khu vực tập trung nhiều nguồn thải, khu vực nhạy cảm về môi trường vào Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016-2020. Bộ cũng đã hoàn thành dự thảo và đang khẩn trương tổng hợp ý kiến góp ý của các Bộ, ngành, địa phương đối với bộ chỉ số đánh giá, xếp hạng kết quả BVMT của các địa phương, dự kiến ban hành và triển khai thực hiện từ năm 2017.

Cùng với Bộ TN&MT, Bộ Công Thương cũng đã tổ chức rà soát và kiểm tra công tác chấp hành về BVMT tại 29 cơ sở có hoạt động xả thải ra cửa sông, ven biển. Bộ Công an đã tập trung chỉ đạo các lực lượng triển khai thực hiện các giải pháp phòng, chống tội phạm, vi phạm pháp luật về môi trường. Bộ Khoa học và Công nghệ đang triển khai nghiên cứu đánh giá tác động của công nghệ nhập khẩu đến môi trường; rà soát các dự án nhập khẩu dây chuyền, công nghệ xử lý rác thải trong một số lĩnh vực như môi trường, năng lượng và giao thông vận tải, đề xuất phương án xử lý với các công nghệ lạc hậu, gây ô nhiễm và phương án nhập khẩu các công nghệ thân thiện với môi trường; đề xuất các công nghệ khuyến khích sử dụng, chuyển giao và các công nghệ, thiết bị hạn chế, cấm sử dụng trong lĩnh vực xử lý rác thải. Bộ Xây dựng đã chỉ đạo các đơn vị trực thuộc Bộ và các doanh nghiệp sản xuất vật liệu xây dựng trực thuộc Bộ triển khai kiểm tra, rà soát, giám sát công tác đầu tư xây dựng các dự án sản xuất vật liệu xây dựng sử dụng nhiều năng lượng, sử dụng công nghệ lạc hậu, tiềm ẩn nguy cơ gây ô nhiễm môi trường…

Đối với các địa phương, đã tiến hành xây dựng Kế hoạch kiểm tra, rà soát các nguồn thải có lưu lượng lớn trên 100 m3/ ngày.đêm và các nguồn thải có nguy cơ ô nhiễm cao; lập và phê duyệt Kế hoạch thanh tra, kiểm tra việc chấp hành pháp luật về môi trường năm 2017 tập trung vào các cơ sở có nguồn thải vào các lưu vực sông, các cơ sở tiềm ẩn nguy cơ gây ô nhiễm môi trường; tập trung quyết liệt xử lý triệt để, di dời cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng ra khỏi khu dân cư, chuyển vào các khu công nghiệp.

Bên cạnh đó, các địa phương cũng đã tăng cường chỉ đạo, yêu cầu tất cả các khu công nghiệp xây dựng hệ thống xử lý nước thải tập trung. Đặc biệt, các địa phương tập trung nhiều làng nghề, khu vực ô nhiễm tồn lưu đã tiến hành rà soát, xây dựng và ban hành Kế hoạch khắc phục ô nhiễm và cải thiện môi trường cho các làng nghề, khu vực ô nhiễm tồn lưu ô nhiễm môi trường đặc biệt nghiêm trọng; ban hành các quy định về BVMT làng nghề; ban hành quy chế về công nhận làng nghề, làng nghề truyền thông phải đáp ứng điều kiện về BVMT. Các địa phương đã bước đầu chỉ đạo việc rà soát, điều chỉnh, bổ sung phê duyệt lại quy hoạch quản lý chất thải rắn của địa phương nhằm phát triển đồng bộ, hiện đại hóa từng bước kết cấu hạ tầng, tăng cường quản lý trật tự xây dựng, đất đai, môi trường địa phương, dự kiến hoàn thiện và ban hành trong năm 2017-­2018…

Nâng cao năng lực, huy động nguồn lực cho BVMT

Bộ TN&MT đã xây dựng và trình Chính phủ ban hành Đề án kiện toàn tổ chức bộ máy BVMT từ Trung ương đến địa phương, tăng cường năng lực đội ngũ cán bộ quản lý môi trường; tổ chức điều tra, khảo sát, đề xuất quy định cụ thể trách nhiệm của Bộ, ngành, địa phương, chủ đầu tư, cơ quan quyết định phê duyệt đầu tư, Chủ tịch Ủy ban nhân dân các cấp về vấn đề môi trường trên địa bàn và theo thẩm quyền được giao; khảo sát, đánh giá, xây dựng Đề án về cơ chế đột phá huy động nguồn lực, thu hút đầu tư, xã hội hóa BVMT; triển khai đầu tư xây dựng Trung tâm tích hợp, xử lý thông tin, dữ liệu và điều hành mạng lưới Quan trắc môi trường quốc gia.

Theo Bộ Tài chính, trong thời gian tới, sẽ tiếp tục cân đối, đảm bảo kinh phí cho công tác BVMT. Đồng thời, các dịch vụ sự nghiệp công trong lĩnh vực môi trường sẽ hướng dẫn thực hiện lộ trình giá theo quy định tại Nghị định số 16/2015/NĐ-CP ngày 14/02/2015 của Chính phủ quy định cơ chế tự chủ của đon vị sự nghiệp công lập.

Nhiều địa phương đã tổ chức rà soát lại công tác tổ chức cán bộ ngành môi trường trên địa bàn để sắp xếp cán bộ; triển khai xây dựng Đề án nâng cao năng lực công tác BVMT đến năm 2025; ban hành Quy định về phân công, phân cấp trách nhiệm quản lý nhà nước về BVMT phù hợp với quy định của pháp luật về BVMT. Một số địa phương đang tiến hành nghiên cứu, xem xét xây dựng giá dịch vụ xử lý chất thải rắn sinh hoạt, giá dịch vụ nước thải tại cụm công nghiệp, khu đô thị…

Việt Hùng - Hải Ngọc