Tổng thư ký LHQ: Hành động sớm để giành chiến thắng trong “cuộc đua khí hậu”

Thiên nhiên “nổi giận”

Phát biểu tại tại Hội nghị thượng đỉnh về hành động chống BĐKH của Liên Hiệp Quốc (LHQ) năm 2019, Tổng thư ký LHQ António Guterres cho biết: Trên khắp thế giới, thiên nhiên đang vô cùng “giận dữ”. Chỉ nhìn vào những tháng vừa qua có thể thấy rõ. Tháng 7 - tháng nóng nhất từ ​​trước đến nay, trong khi đó từ tháng 6-8 là thời điểm mùa hè nóng nhất ở Bắc bán cầu trong lịch sử; và là mùa đông nóng thứ hai ở Nam bán cầu theo kỷ lục được ghi nhận. Đặc biệt, thời điểm từ năm 2015-2019 cũng là 5 năm nóng nhất theo ghi nhận.

Nếu chúng ta không nhanh chóng thay đổi cách sống, chúng ta sẽ gây nguy hiểm cho chính cuộc sống của chúng ta.

“Biển đang dâng cao và đại dương đang axit hóa; sông băng đang tan chảy và san hô đang tẩy trắng; hạn hán đang lan rộng và cháy rừng bùng phát; các sa mạc đang mở rộng và việc tiếp cận với nước đang suy giảm; sóng nhiệt đang thiêu đốt và thiên tai đang gia tăng theo cấp số nhân; bão xảy ra ở nhiều nơi, thường xuyên hơn, dữ dội hơn và nguy hiểm hơn” – ông António Guterres chỉ rõ.

Ông cho biết đã tận mắt chứng kiến những thiên tai trên từ Dominica đến Sahel đến Nam Thái Bình Dương.

“Hồi tháng 5/2019, tôi đã đến đảo quốc Tuvalu, nơi tôi chứng kiến ​​cả một quốc gia chiến đấu vì chính sự tồn tại của họ để chống lại tình trạng mực nước biển gia tăng.

Hai tháng trước, tôi đã đến thăm Mozambique, nơi hứng chịu cơn bão kinh hoàng chưa từng thấy.

Vài ngày trước, tôi ở Bahamas, nơi cơn bão Dorian đã càn quét đất nước trong hai ngày liên tiếp” – Tổng thư ký LHQ nói.

Ông nhấn mạnh: Sự hủy diệt không chỉ đơn giản là kinh hoàng. Đó là ngày tận thế. Đừng nhầm lẫn, khi chúng ta nhìn thấy những hình ảnh đó, chúng ta không chỉ thấy thiệt hại trong hiện tại mà còn thấy cả tương lai nếu chúng ta không hành động ngay bây giờ.

Không đàm phán, hãy hành động

“Đây không phải là một hội nghị thượng đỉnh về khí hậu. Chúng ta đã có nhiều cuộc đàm phán. Đây cũng không phải là hội nghị thượng đỉnh đàm phán về vấn đề BĐKH vì chúng ta không nên đàm phán với thiên nhiên. Đây là một hội nghị thượng đỉnh về hành động chống BĐKH” - ông António Guterres khẳng định.

“Ngay từ đầu, tôi đã nói “tấm vé” vào cửa hội nghị không phải là một bài phát biểu hay, mà là hành động cụ thể” – ông nhấn mạnh thêm.

Tổng Thư ký LHQ cho biết: Các quốc gia đến đây cùng với cam kết của mình và cho thấy các nước nghiêm túc trong việc tăng cường các khoản đóng góp được xác định trên toàn quốc theo Thỏa thuận Paris.

Các thành phố và doanh nghiệp đang ở đây cho thấy việc đầu tư vào một tương lai xanh.

Các tác nhân tài chính đang ở đây để tăng cường hành động và triển khai các nguồn lực theo những cách cơ bản mới và có ý nghĩa.

Và các liên minh cũng có mặt tại hội nghị với sự hợp tác và các sáng kiến ​​để đưa chúng ta đến gần hơn với một thế giới trung hòa cácbon vào năm 2050.

Tổng Thư ký LHQ bày tỏ lòng biết ơn đối với các nhà lãnh đạo và thành viên của 9 liên minh rộng khắp đã làm việc với sự sáng tạo và niềm đam mê lớn để tất cả các đại biểu tham dự có thể tận dụng tối đa cơ hội của mình khi tham dự Hội nghị thượng đỉnh này.

Đặc biệt, những người trẻ tuổi đang có mặt tại hội nghị sẽ đưa ra các giải pháp, nhấn mạnh vào trách nhiệm và yêu cầu hành động khẩn cấp.

“Giới trẻ đã đúng. Thế hệ của tôi đã thất bại trong trách nhiệm bảo vệ hành tinh của chúng ta. Điều đó phải thay đổi”- Tổng Thư ký LHQ cho biết.

Ông cũng cho biết: Trường hợp khẩn cấp về khí hậu là một cuộc đua chúng ta đang thua, nhưng đó cũng là cuộc đua chúng ta có thể chiến thắng. Cuộc khủng hoảng khí hậu là do chúng ta gây ra - và các giải pháp phải đến từ chúng ta.

Chúng ta có các công cụ: Công nghệ đứng về phía chúng ta. Sự thay thế công nghệ sẵn có đã tồn tại hơn 70% lượng khí thải ngày nay. Và chúng ta có lộ trình: Chương trình nghị sự 2030 vì sự phát triển bền vững và Thỏa thuận Paris về BĐKH. Ngoài ra, chúng ta có mệnh lệnh: Khoa học không thể phủ nhận, không thể bác bỏ.

Khoa học tốt nhất theo Hội đồng liên chính phủ về BĐKH cho thấy nếu nhiệt độ tăng lên hơn 1,5 độ C sẽ dẫn đến thiệt hại lớn và không thể đảo ngược đối với các hệ sinh thái hỗ trợ chúng ta. Nhưng khoa học cũng cho chúng ta biết vẫn chưa quá muộn. Chúng ta có thể làm được, có thể hạn chế nhiệt độ toàn cầu gia tăng đến 1,5 độ C.

Tuy nhiên, điều này sẽ đòi hỏi những biến đổi cơ bản trong tất cả các khía cạnh của xã hội - cách chúng ta trồng lương thực, sử dụng đất đai, thúc đẩy giao thông và cung cấp năng lượng cho nền kinh tế.

Chúng ta cần liên kết BĐKH với một mô hình phát triển mới - toàn cầu hóa công bằng - với ít đau khổ hơn, công bằng hơn và hài hòa hơn giữa con người và hành tinh.

Tổng Thư ký LHQ cho biết: “Mọi thứ đều phải trả phí nhưng cái giá lớn nhất là không làm gì. Chi phí lớn nhất là trợ cấp cho ngành nhiên liệu hóa thạch đang “hấp hối”, xây dựng ngày càng nhiều nhà máy điện than... Rốt cuộc, có phải là lẽ thường khi trao hàng nghìn tỷ đồng cho những người đóng thuế khó kiếm tiền cho ngành công nghiệp nhiên liệu hóa thạch để tăng cường bão, lây lan các bệnh nhiệt đới và tăng xung đột? Có phải là lẽ thường khi xây dựng thêm các nhà máy than đang “bóp nghẹt” tương lai của chúng ta? Có bình thường khi gây ra ô nhiễm làm chết hàng triệu người bằng không khí bẩn và gây nguy hiểm cho người dân ở các thành phố trên khắp thế giới?”

Tăng tài chính khí hậu là cần thiết

“Cộng đồng khoa học luôn nhắc nhở chúng ta về điều này: Chúng ta phải bằng mọi giá giảm 45% lượng khí thải nhà kính vào năm 2030; đạt được tính trung lập cácbon vào năm 2050; và hạn chế sự gia tăng nhiệt độ toàn cầu đến 1,5 độ C vào cuối thế kỷ. Do đó, việc tăng tốc tài chính khí hậu là cần thiết. Cần phải bổ sung nguồn lực của Quỹ Khí hậu xanh, vì điều cần thiết là các nước phát triển phải tôn trọng cam kết huy động, đến năm 2020, 100 tỷ USD một năm cho các quỹ nhà nước và tư nhân, nhằm hỗ trợ các nước đang phát triển nỗ lực giảm thiểu và thích ứng với BĐKH” - Tổng thư ký LHQ António Guterres cho biết.

Theo ông, ngay cả khi lượng khí thải giảm, các tác động mạnh mẽ của BĐKH đã tồn tại, và thích ứng đã trở thành ưu tiên hàng đầu và là điều kiện thiết yếu để tăng khả năng phục hồi của các quốc gia và cộng đồng và tránh sự đau khổ của con người.

Ông bày tỏ lòng cảm ơn đối với các quốc gia đã tăng các cam kết của họ, đặc biệt là các quốc gia đã tăng gấp đôi đóng góp của họ cho Quỹ Khí hậu Xanh.

Ông ấn tượng với sự táo bạo của các nước: Hãy hướng tới một sự chuyển đổi toàn cầu về tài chính, một nền tài chính tương thích với một thế giới trung tính cácbon.

Theo ông Guterres, hội nghị thượng đỉnh này không có nghĩa vụ phải giải quyết tất cả các vấn đề qua đêm, nhưng nó phải tạo động lực cho các quốc gia tích cực thực hiện các mục tiêu của Thỏa thuận Paris. Động lực được tạo ra ở hội nghị sẽ dẫn dắt các cuộc họp tiếp theo: Hội nghị Khí hậu của LHQ vào tháng 12 ở Chile và năm tới, Hội nghị về Giao thông bền vững ở Bắc Kinh (Trung Quốc), Hội nghị Đại dương tại Lisbon (Bồ Đào Nha), Hội nghị đa dạng sinh học tại Côn Minh (Trung Quốc) và Hội nghị thượng đỉnh thiên nhiên tại New York, Mỹ.

“Chúng ta đừng sợ tham vọng, chúng ta đừng sợ làm tăng áp lực và trên hết, chúng ta đừng ngại liên tục nhắc nhở bản thân về sự thật và tình hình thực tế. Chúng ta hãy mang đến thông điệp cho các nhà lãnh đạo chính trị và các tác nhân thị trường rằng việc chuyển đổi sang nền kinh tế xanh sẽ dẫn đến điều kiện sống tốt hơn, việc làm tốt hơn, sức khỏe tốt hơn, an ninh lương thực tốt hơn, bình đẳng hơn và tăng trưởng bền vững hơn. Nếu chúng ta cùng nhau quyết tâm, sẽ không có ai bị bỏ lại phía sau” – Tổng Thư ký LHQ khẳng định.

Ngăn chặn BĐKH trước khi quá muộn

“Khoa học cho chúng ta biết con đường hiện tại của chúng ta. Chúng ta phải đối mặt với nhiệt độ trung bình toàn cầu thấp nhất là 3 độ C vào cuối thế kỷ này. Đó không phải là khoảng thời gian tồn tại của tôi, nhưng các cháu gái của tôi sẽ ở đó, và cháu của các bạn cũng vậy. Tôi sẽ không phải là nhân chứng thầm lặng cho tội ác hiện tại của chúng ta và phá hủy quyền được hưởng một tương lai bền vững của thế hệ mai sau” - ông Guterres nói.

Ông nhấn mạnh: "Đó là nghĩa vụ của chúng ta – hành động sớm để ngăn chặn khủng hoảng khí hậu trước khi nó ngăn cản chúng ta. Thời gian không còn nhiều nhưng nó không quá muộn. Hãy thắt dây giày và giành chiến thắng trong “cuộc đua khí hậu”.