Tổng cục Địa chất và Khoáng sản Việt Nam: Kịp thời xử lý vi phạm khai thác than

Khai thác vượt quá giới hạn độ sâu cho phép

Công ty PT Vietmindo Energitama (Vietmindo) được cấp phép hoạt động từ năm 1991, thời hạn 30 năm, hoạt động theo hình thức hợp đồng hợp tác kinh doanh (BCC) giữa Công ty Than Uông Bí (Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam) và Công ty Vietmindo (Indonesia). Vốn pháp định 27 triệu USD do phía nước ngoài đóng góp, Công ty Than Uông Bí đóng góp bằng trữ lượng than Antraxit, số liệu thăm dò khai thác… và được hưởng 10% trên tổng số than thương phẩm do bên đầu tư sản xuất.

Năm 1997, Công ty Vietmindo bắt đầu khai thác tại mỏ Uông Thượng (Uông Bí, Quảng Ninh). Năm 2009, theo quy định của Luật Khoáng sản, Bộ TN&MT cấp Giấy Khai thác 1555/GP-BTNMT cho Công ty than Uông Bí - đối tác trong hợp đồng hợp tác kinh doanh với Công ty Vietmindo. Theo đó, công suất khai thác hằng năm là 500.000 tấn than thương phẩm, tương ứng với 650.000 tấn than nguyên khai, khai thác lộ thiên, cốt cao + 180m tại các vỉa V.3, V.4, V.5, V.6, V.8, V.9 tại khu vực Uông Thượng.

Tuy vậy, khoảng thời gian cuối năm 2017, đầu năm 2018, Công ty Vietmindo bắt đầu khai thác dưới mức sâu được phép khai thác 3 - 4m, sự việc này đã bị công nhân tại mỏ Uông Thượng (Quảng Ninh) phát hiện và làm đơn tố cáo. Ngay sau khi nhận được đơn, Đoàn kiểm tra của Tổng cục Địa chất và Khoáng sản Việt Nam đã làm việc với Công ty Than Uông Bí, Công ty Vietmindo, Công ty Tân Việt Bắc, Công ty Tuấn Minh.

Tại Biên bản làm việc ngày 10/8/2018 của Đoàn kiểm tra Tổng cục Địa chất và Khoáng sản Việt Nam về việc xác minh khối lượng than do các nhà thầu đã thực hiện khai thác trong phạm vi khu vực khai thác vượt độ sâu cho phép tại khu mỏ Uông Thượng cho thấy, khối lượng than đã khai thác dưới mức +180m do nhà thầu Công ty Tân Việt Bắc thực hiện trong tháng 11 và 12/2017 là 18.192,42 tấn than; mức sâu khai thác lớn nhất là 3,65m; tại vỉa 4 và 7. Trong tháng 3, 4/2018, đơn vị này cũng khai thác dưới mức cho phép +180m là 20.386,66 tấn than. Tương tự, nhà thầu Công ty Tuấn Minh cũng khai thác dưới mức sâu được phép khai thác là 39.365,41 tấn.

Sau khi có kết quả xác minh, Công ty Vietmindo đã thừa nhận từ tháng 11/2017 đến hết tháng 4/2018, thông qua các nhà thầu (Tân Việt Bắc, Công ty Tuấn Minh), Vietmindo đã khai thác vượt quá giới hạn độ sâu cho phép. Các thông tin, số liệu mà Đoàn kiểm tra đã xác minh phù hợp và chính xác với các số liệu gốc của Vietmindo đã có và lưu trữ.

Đại diện Công ty này cũng xác nhận, trong quá trình khai thác, đơn vị không báo cáo với Công ty Than Uông Bí - TKV và Tập đoàn Than - Khoáng sản Việt Nam về việc khai thác vượt quá chiều sâu được phép khai thác tại khu mỏ Uông Thượng. Đại diện Công ty Vietmindo cũng xin tự chịu trách nhiệm về hành vi sai phạm.

Xử phạt kịp thời, nghiêm minh

Sau khi nhận được phản ánh về việc Công ty Vietmindo có biểu hiện khai thác than sai phép, Tổng cục Địa chất và Khoáng sản Việt Nam đã có nhiều cuộc thanh, kiểm tra. Mới đây nhất, ngày 25/1/2019, Tổng cục đã ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với: Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam là tổ chức được phép khai thác tại khu mỏ Uông Thượng theo Giấy phép 1555/GP-BTNMT ngày 13/6/2009 và Quyết định số 3274/QĐ-BTNMT ngày 19/2/2016 của Bộ TN&MT; Công ty Vietmindo là tổ chức trực tiếp thực hiện hành vi vi phạm hành chính trong hoạt động khai thác tại mỏ than Uông Thượng (theo hợp đồng hợp tác kinh doanh giữa Công ty Than Uông Bí với Công ty Vietmindo) vì đã có hành vi: Khai thác vượt quá ranh giới độ sâu được phép khai thác từ 2 đến dưới 6m (chiều sâu quá lớn nhất so với mức +180m là 3,9m, tổng khối lượng than nguyên khai 77.944,43 tấn).

Theo quyết định xử lý vi phạm này, ngoài phạt hành chính với mức 200.000.000 đồng, Công ty Vietmindo buộc phải nộp lại số lợi bất hợp pháp có được do thực hiện hành vi vi phạm hành chính đối với khối lượng than nguyên khai đã khai thác dưới +180m là 77.944,43 tấn.

Với sự vào cuộc của cơ quan quản lý Nhà nước về tài nguyên khoáng sản, Tổng cục Địa chất  và Khoáng sản Việt Nam đã kiểm tra, làm rõ hành vi khai thác sai phép của Công ty Vietmindo cũng như trách nhiệm của Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam trong việc thực hiện hợp đồng hợp tác kinh doanh với công ty này. Với giá thành than trên thị trường như hiện nay, tổng số tiền thu lợi bất hợp pháp từ việc khai thác gần 80.000 tấn than nguyên khai của Công ty Vietmindo trị giá hàng trăm tỷ đồng. Quyết định xử phạt vi phạm hành chính trên được thực hiện cũng đồng nghĩa với việc, số tiền này sẽ được nộp vào ngân sách Nhà nước.