Các thành phố lớn thường yêu cầu người dân mua các túi rác, hoặc nhãn dán đặc biệt để có cơ sở trả tiền cho từng túi rác. Ngoài ra, mọi người có thể đăng ký một mức dịch vụ thu gom rác nhất định. Theo đó, họ sẽ phải giới hạn số lượng rác thải được thải ra mỗi ngày.
Vứt rác trả tiền là một trong những công cụ và biện pháp hiệu quả nhất của chính quyền địa phương để giảm thiểu rác thải, kiểm soát chi phí xử lý rác thải và khuyến khích người dân tham gia vào các chương trình tái chế và làm phân hữu cơ.
Khi các gia đình bắt đầu phải chi trả trực tiếp cho các dịch vụ thu gom rác thải, họ sẽ nhanh chóng giảm lượng rác thải ra. Chẳng hạn, ở Massachusetts, với các thị trấn áp dụng dịch vụ trả tiền khi vứt rác, số lượng rác trung bình mỗi gia đình thải ra là 1.239 pound (562kg) vào năm 2020, thấp hơn 30% so với mức 1.756 pound (796kg) của những hộ gia đình trong khu vực không tiếp cận dịch vụ này.
Sự thay đổi này giúp mọi người có thể tái chế và ủ phân nhiều hơn, do đó, tổng khối lượng của dòng chất thải vẫn tương đối ổn định.
Tuy vậy, chiến lược này cũng gặp phải nhiều ý kiến phản đối khi mới bắt đầu triển khai. Cụ thể, mặc dù mọi người đều đã trả tiền cho việc thu gom và xử lý rác thông qua tiền thuê nhà hoặc thuế tài sản địa phương, nhưng việc trả tiền để vứt rác có thể được cho là một loại thuế mới, khi nó được chia ra thành một hạng mục riêng biệt.
Nhiều người lo ngại rằng, chương trình trả tiền để vứt rác có thể sẽ làm tăng vấn nạn phá giá bất hợp pháp, dù trên thực tế vẫn chưa ghi nhận trường hợp nào như vậy. Bên cạnh đó, mối lo ngại lớn hơn là nếu chương trình trả tiền này không được quản lý chu đáo, có thể gây tốn kém cho các hộ gia đình có thu nhập thấp. Về vấn đề này, nhiều cộng đồng đã đưa ra biện pháp giảm giá, hoặc tặng miễn phí túi đựng rác cho người già và người dân có thu nhập thấp... Cách tiếp cận này thường mang lại chi phí hợp lý phải trả cho lượng phế phẩm vứt đi.
Quản lý chất thải rắn có ảnh hưởng lớn đến môi trường. Các bãi rác và lò đốt tạo ra lượng khí thải nhà kính lớn và nhiều chất độc hại xả ra môi trường tự nhiên. Đồng thời, việc vận chuyển chất thải nặng từ các trung tâm đô thị đến các bãi xử lý cũng gây ra nhiều tác động tiêu cực.
Trong bối cảnh đó, tái chế được cho là giải pháp tốt hơn đối với một số loại vật liệu, nhưng vẫn còn nhiều phế phẩm không thực sự được tái chế sau khi bị thải bỏ. Theo nhiều nghiên cứu, thông qua việc thúc đẩy sự thay đổi trong tiêu dùng, các chương trình vứt rác trả tiền được áp dụng ở từng địa phương sẽ giúp cải thiện tiến trình quản lý rác thải bằng cách khuyến khích người dân thải ít rác hơn ngay từ đầu.