Tiền Giang: Vì sao nhiều cá nhân “ôm” đất bãi bồi?

Cho thuê đất trái quy định

Theo ngành chức năng tỉnh Tiền Giang, hiện trên địa bàn huyện Cái Bè có 76 trường hợp đã thuê đất bãi bồi ven sông với diện tích gần 70ha. Trong đó, tại thị trấn Cái Bè có 14 hộ thuê 27 thửa đất với diện tích khoảng 9,6 ha; xã Hòa Khánh có 38 hộ thuê 38 thửa đất với diện tích khoảng 21ha; xã Hòa Hưng có 24 hộ thuê 35 thửa đất với tích khoảng 38ha. Đặc biệt, trong số cá nhân thuê đất có không ít trường hợp là cán bộ lãnh đạo huyện, cán bộ hưu trí và có 16 hộ xây dựng nhà kiên cố trên đất bãi bồi đã thuê.

Còn theo thông tin từ UBND huyện Cái Bè, đa số các trường hợp thuê đất khu vực bãi bồi trên địa bàn đã được Huyện uỷ Cái Bè ký hợp đồng cho thuê từ năm 1992, đến năm 2009 thì UBND huyện Cái Bè ký tiếp hợp đồng cho thuê. Trong đó, có 93 trường hợp có thời hạn kết thúc hợp đồng ngày 31/12/2020; 02 trường hợp kết thúc hợp đồng ngày 29/01/2069; 02 trường hợp kết thúc ngày 17/12/2031 và 01 trường hợp kết thúc thời hạn thuê ngày 31/12/2030.

Đối với các hộ đã hết hạn hợp đồng thuê đất từ ngày 31/12/2020 đến nay họ vẫn tiếp tục sử dụng và đã nhiều lần gửi đơn xin tiếp tục xin được thuê. Đặc biệt, theo Quy hoạch sử dụng đất đến năm 2030, Kế hoạch sử dụng đất 2023 của huyện Cái Bè các thửa đất người dân xin tiếp tục được thuê để canh tác nuôi trồng thủy sản là phù hợp với Quy hoạch, Kế hoạch sử dụng đất.

Vấn đề này, vào tháng 7/2022, Sở TN&MT Tiền Giang đã lấy ý kiến các Sở, ngành của tỉnh. Tuy nhiên, các ngành có ý kiến khác nhau, chưa thống nhất, Thanh tra tỉnh Tiền Giang đề nghị: "Tất cả các thửa đất bãi bồi ven sông được UBND huyện Cái Bè cho thuê trước 01/7/2014 đều không thông qua hình thức đấu giá là thực hiện không đúng quy định tại khoản 1 Điều 61 Nghị định số 181/2004/NĐ-CP ngày 29/10/2004 của Chính phủ về thi hành Luật Đất đai năm 2003. Do đó, việc xem xét tiếp tục cho thuê đất theo quy định tại điểm b khoản 3 Điều 6 Thông tư số 02/2015/TT-BTNMT ngày 27/01/2015 của Bộ TN&MT là chưa đảm bảo quy định. Đề nghị Sở TN&MT nghiên cứu tham mưu đề xuất UBND tỉnh Tiền Giang theo đúng quy định của pháp luật”.

Từ cơ sở trên, Sở TN&MT Tiền Giang đã báo cáo UBND tỉnh chỉ đạo UBND huyện Cái Bè tổ chức thực hiện việc cho thuê đất bãi bồi ven sông Tiền đối với các trường hợp thuê đất sau khi hết hợp đồng phải thông qua đấu giá quyền sử dụng đất theo quy định tại điểm đ khoản 1 Điều 118 Luật Đất đai năm 2013. Còn đối với các thửa đất nằm trong quy hoạch dự án khu du lịch sinh thái trên địa bàn xã Hòa Hưng thì đề nghị có kế hoạch thu hồi để tạo quỹ đất sạch cho dự án.

Bên cạnh đó, Sở TN&MT Tiền Giang cũng đề nghị xử lý các trường hợp vi phạm pháp luật đất đai, nhất là việc sử dụng đất thuê không đúng mục đích, xây dựng trái phép các công trình kiên cố trên phần đất thuê. Đồng thời, đề nghị UBND huyện Cái Bè tiếp tục thực hiện công tác quản lý, sử dụng, cho thuê đất bãi bồi ven sông theo Kết luận số 463/KL-TT ngày 05/6/2020 của Chánh Thanh tra tỉnh Tiền Giang.

Chậm xử lý, dân bức xúc

Qua tìm hiểu chúng tôi được biết, do đặc thù là đất ven sông, khu vực này lượng phù sa bồi lắng rất lớn, đây cũng là phần đất trũng, thường xuyên bị ngập và cũng có giai đoạn bị sạt lở, mất đất. Sau khi thuê, người dân phải trồng bần, cắm trụ, xây bờ kè... để chắn dòng nước đảm bảo cho quá trình bồi lắng xảy ra. Sau đó, tiếp tục phải đầu tư bờ kè để giữ đất và tôn tạo phần đất mới được bồi đắp, từ đó mới có thể canh tác như nuôi cá, trồng cây rất tốn kém nhiều chi phí, thời gian, công sức.

Là người thuê diện tích 3ha đất bãi bồi để sử dụng vào mục đích thương mại dịch vụ, ông Nguyễn Quốc Thanh (hiện là Phó Bí thư Thường trực Huyện ủy Cái Bè) cho biết, bản thân ông cũng mong sớm thực hiện theo Kết luận Thanh tra tỉnh để tránh dư luận lời ra tiếng vào không hay. Theo ông Thanh, do việc thuê đất để kinh doanh dịch vụ nên thời gian qua, gia đình ông đã đầu tư rất nhiều công sức, nguồn vốn để san lấp mặt bằng, làm bờ kè chống sạt lở, xây dựng cơ sở vật chất để kinh doanh. Ông Thanh cũng rất mong muốn cơ quan có thẩm quyền sớm đưa ra hướng giải quyết việc thuê đất theo quy định hiện hành mà cũng phải đảm bảo quyền lợi chính đáng cho người thuê đất.

Trong khi đó, là cán bộ đảng viên trên địa bàn huyện Cái Bè, ông Nguyễn Văn Phương (sinh năm 1965) tỏ ra bức xúc: “Đất bãi bồi ven sông chúng tôi biết việc cho thuê có nhiều sai phạm như không đấu thầu đấu giá, rồi hết hợp đồng cho thuê vẫn đóng thuế bình thường hơn 3 năm nay. Do đó, tôi đề nghị cấp trên sớm giải quyết dứt điểm, nếu thật sự sai phạm thì phải xử lý nghiêm minh, công khai để cho dân biết". Theo ông Phương, người dân nơi đây cũng rất mong muốn chính quyền sớm có hợp đồng cho thuê lại theo hướng có tình, có lý và đúng quy định để họ an tâm sản xuất, cải thiện cuộc sống kinh tế gia đình.

Còn theo ông Phạm Tất Thành, sinh năm 1953, một cán bộ hưu trí tại xã Mỹ Đức Đông (huyện Cái Bè), liên quan đến việc cho thuê đất bãi bồi tại địa phương ông đã biết từ lâu. “Mỗi lần, đại biểu Quốc hội về tiếp xúc cử tri, nhiều bà con, trong đó có tôi luôn đề nghị cần làm rõ vấn đề về đất đai đó. Lúc đó, huyện hứa, tỉnh hứa nhưng cuối cùng không đưa ra giải quyết rốt ráo. Bởi vậy, nay tôi đề xuất việc cho thuê phải theo quy định và phải được công khai rõ ràng và đây là đất công thì phải trả về cho đúng nghĩa đất công của nó”, ông Thành thẳng thắn nói.

Trao đổi với phóng viên, ông Phan Thanh Sơn, Phó Chủ tịch UBND huyện Cái Bè cho biết: "Trong quá trình thực hiện Kết luận của Thanh tra tỉnh Tiền Giang, huyện Cái Bè nhận thấy rất khó nên đã có văn bản xin ý kiến Sở TN&MT. Sau đó, cuối năm 2023, Sở TN&MT Tiền Giang mới có văn bản gửi Cục Quy hoạch và Phát triển tài nguyên đất (Bộ TN&MT) để xin hướng dẫn đối với các trường hợp này có được tiếp tục thuê đất sau khi hết hạn hợp đồng theo khoản 2 Điều 126 Luật Đất đai năm 2013 hoặc cho thuê thông qua hình thức đấu giá theo quy định...".