Thúc đẩy thực hiện Thỏa thuận Khung hợp tác nghiên cứu vũ trụ về hòa bình giữa Việt Nam và Ấn Độ

Thỏa thuận Khung hợp tác nghiên cứu vũ trụ về hòa bình giữa Việt Nam và Ấn Độ nhằm thúc đẩy hợp tác giữa hai nước trong lĩnh vực nghiên cứu vũ trụ và sử dụng không gian vũ trụ cho vì mục đích hòa bình phù hợp với luật pháp quốc gia tương ứng của mỗi nước và các quy định có hiệu lực và các nghĩa vụ quốc tế của họ, các cam kết và các nguyên tắc của luật pháp quốc tế.

Theo đó, Bộ Tài nguyên và Môi trường của Việt Nam (MONRE), Cơ quan Nghiên cứu Vũ trụ Ấn Độ (ISRO) và Cục Không gian Ấn Độ được là các cơ quan có trách nhiệm thực hiện Thỏa thuận này.

Toàn cảnh buổi tiếp và làm việc

Theo Thỏa thuận, Dự án “Xây dựng Trạm dò tìm, tiếp nhận dữ liệu và Trung tâm xử lý dữ liệu ảnh vệ tinh” sử dụng quỹ ASEAN - Ấn Độ sẽ được thực hiện bởi Cục Viễn thám quốc gia thuộc Bộ TN&MT Việt Nam và ISRO thuộc DOS Ấn Độ, trong đó Ấn Độ chi trả toàn bộ kinh phí của phần xây lắp và cung cấp các thiết bị lắp đặt, đồng thời vận hành trạm thu ảnh viễn thám và cung cấp miễn phí dữ liệu từ các thế hệ vệ tinh viễn thám Ấn Độ là Resourcesat và Oceansat tại trạm thu trong 5 năm. Dự án cũng có nội dung về đào tạo cho các nước ASEAN về công nghệ vũ trụ thông qua các khóa học dài hạn (sau đại học) và ngắn hạn.

Đối với Việt Nam, việc thiết lập mới một trạm dò tìm, thu nhận dữ liệu và trung tâm xử lý dữ liệu ảnh vệ tinh đem lại rất nhiều lợi ích cho đất nước. Trước tiên, đây là bước đi rất phù hợp với “Chiến lược Nghiên cứu và Ứng dụng công nghệ vũ trụ đến năm 2020” đã được Thủ tướng chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 137/2006/QĐ-TTg ngày 14 tháng 06 năm 2006 cũng như chủ trương dài hạn phát triển ứng dụng lĩnh vực viễn thám phục vụ công tác quản lý tài nguyên môi trường.

Bên cạnh nguồn dữ liệu thu được từ trạm thu ảnh viễn thám do Cục Viễn thám quốc gia đang vận hành (từ vệ tinh quan sát trái đất VNREDSat-1 của Việt Nam), việc sử dụng kết hợp các loại ảnh viễn thám Ấn Độ với các dữ liệu ảnh viễn thám hiện có trong cơ sở dữ liệu viễn thám quốc gia cũng sẽ tăng cường hiệu quả của nhiều ứng dụng, cho phép theo dõi, giám sát các đối tượng trên bề mặt ở nhiều mức độ khác nhau về cả không gian và thời gian, từ khái quát đến chi tiết.

Sau thời gian vận hành của dự án, Việt Nam và Ấn Độ có thể tiếp tục hợp tác, phối hợp nâng cấp Trạm này để có thể thu nhận và xử lý được những dữ liệu ảnh viễn thám từ các vệ tinh khác của Ấn Độ để có thể chia sẽ nguồn dữ liệu cho các nước ASEAN.

Ông Nguyễn Quốc Khánh, Cục trưởng Cục Viễn thám quốc gia trao đổi về dự án “Xây dựng Trạm dò tìm, tiếp nhận dữ liệu và Trung tâm xử lý dữ liệu ảnh vệ tinh”

Báo cáo về tiến độ Dự án, ông Nguyễn Quốc Khánh, Cục trưởng Cục Viễn thám quốc gia cho biết, thời gian triển khai dự án của Quỹ ASEAN - Ấn Độ bắt đầu từ năm 2020, hoàn thành xây dựng công trình, lắp đặt thiết bị vận hành trong năm 2022.

Ngày 21/9/2020, Trung tâm Phát triển quỹ đất tỉnh Bình Dương và Cục Viễn thám quốc gia đã tổ chức bàn giao khu đất CC-9D (3,9ha), khu đô thị Mỹ Phước 3, phường Thới Hòa, thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương phục vụ Dự án. Ngày 11/11/2020, tỉnh Bình Dương đã ban hành Quyết định giao khu đất 3,9ha cho Cục Viễn thám quốc gia để thực hiện dự án. Đến nay, Cục Viễn thám quốc gia đã hoàn thiện các thủ tục, hồ sơ để trình các cấp có thẩm quyền quyết định và phê duyệt thiết kế cơ sở; hệ thống cung cấp điện, nước và phương án phòng cháy chữa cháy.

Để đẩy nhanh tiến độ dự án, ông Nguyễn Quốc Khánh cũng đề nghị phía ISRO sớm cung cấp thiết kế hệ thống phòng cháy chữa cháy toà nhà Trạm thu để xin phê duyệt; đồng thời nhanh chóng lựa chọn nhà thầu tư vấn thiết kế và thi công toà nhà Trạm thu để chuẩn bị hồ sơ xin giấy phép xây dựng theo quy định của Việt Nam.

Phó Đại sứ Ấn Độ tại Hà Nội SubHash P Gupta đề nghị Cục Viễn thám quốc gia và Cơ quan ISRO thuộc DOS của Ấn Độ tăng cường hơn nữa trao đổi để thực hiện Dự án

Đánh giá cao những nỗ lực của Cục Viễn thám quốc gia và các đơn vị liên quan trong việc triển khai thực hiện Dự án “Xây dựng Trạm dò tìm, tiếp nhận dữ liệu và Trung tâm xử lý dữ liệu ảnh vệ tinh”, Phó Đại sứ Ấn Độ tại Hà Nội SubHash P Gupta cũng đề nghị Cục Viễn thám quốc gia và Cơ quan ISRO thuộc DOS của Ấn Độ tiếp tục tăng cường hơn nữa trao đổi sớm lựa chọn nhà thầu tư vấn thiết kế và thi công toà nhà Trạm thu để chuẩn bị hồ sơ xin giấy phép xây dựng theo quy định của Việt Nam, đồng thời thúc đẩy phát huy hiệu quả của các cơ chế đối thoại đã được thiết lập và thực hiện hiệu quả các thỏa thuận đã ký kết giữa hai bên.

Tại buổi làm việc, hai bên cũng đã trao đổi, đề xuất xây dựng mới một Trạm thu tại Hà Nội để nhận dữ liệu viễn thám radar và quang học độ phân giải siêu cao từ các vệ tinh của Ấn Độ; hợp tác sản xuất và xây dựng một Hệ thống thu nhận dữ liệu viễn thám độ phân giải cao và siêu cao phù hợp với nhu cầu thực tiễn của Việt Nam; đồng thời đào tạo nguồn nhân lực trong thiết kế vệ tinh viễn thám, chế tạo một số thiết bị trạm thu dữ liệu viễn thám, xây dựng hệ thống xử lý dữ liệu viễn thám.