Cuộc sống bấp bênh
Qua tìm hiểu của PV, được biết cuối năm 2009, thực hiện dự án tái định cư và cải thiện cuộc sống dân vạn đò ở TP. Huế nên có gần 1.000 hộ dân vạn đò trên sông Hương thuộc các phường Phú Bình, Phú Hiệp, Phú Hậu, Vỹ Dạ, Phú Mậu... được đưa lên bờ định cư.
Theo dự án, hộ dân dưới 10 khẩu được giao 1 lô đất; hộ từ 10-19 khẩu (hoặc từ 3 đến 4 cặp vợ chồng) được giao 2 lô đất; hộ từ 20 khẩu (5 cặp vợ chồng trở lên) được giao 3 lô đất... để làm nhà ở.
Sau hơn 9 năm triển khai, đến nay đa số các hộ dân ở khu tái định cư mới đã cơ bản ổn định cuộc sống, các cháu nhỏ đến tuổi đã được đến trường đi học và đây được xem là một thành công lớn của tỉnh Thừa Thiên Huế.
Tuy nhiên, cho đến thời điểm hiện tại, chính quyền tỉnh mới chỉ bố trí đất làm nhà được cho 379 hộ dân tại thôn Lại Tân (xã Phú Mậu), còn lại gần 50 hộ dân cũng đã về đây nhiều năm nhưng chưa thể lên bờ do không có đất làm nhà.
Có mặt tại thôn Lại Tân, PV ghi nhận những chiếc chòi tạm bợ rách nát, những chiếc đò quây tôn, che bạt bịt bùng đang là chỗ ở của gần 50 hộ dân vạn đò với hàng trăm nhân khẩu.
Có những hộ gia đình có từ 5 đến 6 cặp vợ chồng cùng chung một hộ khẩu, mỗi cặp vợ chồng có từ 3 đến 5 đứa con, nhưng cũng chỉ được bố trí đất tái định cư từ 2 đến 3 lô đất, nên không đủ diện tích để hơn 20 con người cùng ở chung. Đặc biệt, có hộ gia đình có tới 3 cặp vợ chồng nhưng đến giờ vẫn chưa được bố trí đất để làm nhà.
Ông Võ Văn Kèng- Trưởng thôn Lại Tân cho biết, mỗi con đò cũ kỹ dưới sông rộng chưa đầy 10m2 là nơi ở của một cặp vợ chồng cùng 3 đến 4 đứa con, không có đất làm nhà thì phải ở dưới thuyền, phải che chòi tạm, chứ không thì họ ở đâu, nắng cũng như mưa các anh thấy có tội họ không. Ông Kèng cũng cho rằng, quỹ đất của thôn còn nhiều, cùng lắm cũng chỉ sử dụng hết 1.000m2 nữa cho gần 50 hộ dân này.
Điển hình là hộ gia đình chị Lê Thị Phương, một cư dân vạn đò tại thôn Lại Tân đang có hoàn cảnh khá bi đát. Hiện, cả gia đình chị 4 người phải tá túc tạm bợ trong chiếc chòi rách nát đã nhiều năm qua, nắng cũng như mưa cuộc sống cực khổ vô cùng.
“Từ khi về khu định cư, việc đi đánh bắt cá trên sông là khá xa, đò chạy phải tốn mất 2 lít xăng, cuộc sống từ ngày về đây thì vẫn vậy, nghề chài lưới lúc được, lúc không, may mắn thì cũng đủ gạo ăn. Hiện 2 đứa con của tôi đã được đến trường, nhưng cũng phải nhờ vào quỹ học bổng của tổ chức C.I”- chị Phương chia sẻ.
Cần sớm ổn định cuộc sống
Dân vạn đò sống cực và tạm bợ như trên đã đành, việc người dân thôn Lại Tân lên bờ để ở tái định cư cũng không phải suôn sẻ và ổn định.
Ông Trần Hiếu Cơ- Chủ tịch UBND xã Phú Mậu cho biết, hiện tại có 7 đôi vợ chồng (có chung hộ khẩu với cha, mẹ tại khu tái định cư) dựng chòi tạm bợ trong khu tái định cư thuộc dự án tái định cư dân vạn đò TP. Huế tại khu tái định cư thôn Lại Tân.
“Lãnh đạo xã và trưởng thôn đã nhiều lần tuyên truyền, vận động và các cặp vợ chồng này đã chấp hành tháo dỡ, vào sống chung với gia đình, nhưng sau đó lại tiếp tục ra dựng chòi ở tạm do mâu thuẫn với gia đình. Đây là một khó khăn cho xã trong việc đảm bảo an ninh trật tự và ổn định cuộc sống cho người dân”- ông Cơ cho hay.
Còn ông La Phúc Thành- Chủ tịch UBND huyện Phú Vang cho biết thêm, Chủ dự án khu tái định cư Lại Tân là Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng thuộc UBND TP. Huế. Đến nay, đơn vị này chưa bàn giao toàn bộ dự án cho UBND huyện Phú Vang nên khó khăn trong quá trình quản lý và xử lý các vụ việc phát sinh tại khu tái định cư này.
Đầu tháng 10 vừa qua, nhận thấy những bất cập còn tồn tại đối với cuộc sống người dân vạn đò ở Lại Tân, đích thân ông Phan Ngọc Thọ- Tân Chủ tịch UBND tỉnh Thừa Thiên Huế đã đến trực tiếp thôn Lại Tân để nắm bắt tình hình.
Ông Thọ cho rằng, trong quá trình thực hiện, do nguồn kinh phí hạn hẹp nên việc tái định cư cho người dân phải trải qua nhiều năm, từ đó phát sinh nhiều vấn đề trong việc ổn định cuộc sống của người dân, trong đó có việc tách hộ đã phát sinh việc lấn chiếm đất đai do người dân phải dựng nhà tạm bợ trên đất trong khu quy hoạch dân cư để sinh sống...
Chủ tịch UBND tỉnh Phan Ngọc Thọ yêu cầu chính quyền xã Phú Mậu và huyện Phú Vang kiểm tra cụ thể các vấn đề và có giải pháp trước mắt để đảm bảo đời sống cho người dân. Nhất là cần kiểm tra các vấn đề liên quan đến hộ khẩu, các giấy tờ liên quan đến việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất để bố trí thêm các lô tái định cư cho người dân.
