“Chây ì” hoàn thổ
Vào năm 2015, UBND tỉnh Thừa Thiên Huế cấp phép cho Công ty 368 khai thác cát tại Bãi Trằm để làm vật liệu san lấp, diện tích 3ha, sâu 3m so với hiện trạng, trữ lượng 65.000m3. Giấy phép khai thác khoáng sản đến hết ngày 24/12/2018.
Như vậy đến nay đã quá hạn khoảng 8 tháng nhưng doanh nghiệp đã “mất tích”, không hoàn thổ cho người dân. Bao nhiêu lo lắng, hiểm nguy đều để lại cho người dân sống xung quanh mỏ cát.
Người dân địa phương chia sẻ rằng, từ khi mỏ cát được hình thành, cuộc sống đã bị đảo lộn. Nhiều xe tải liên tục ra vào, “quần thảo” tuyến đường đi vào khu sinh thái Suối Voi khiến bụi bay mù mịt, nhiều đoạn “ổ gà” làm giao thông đi lại khó khăn. Cát được chất cao trên xe rơi vãi xuống đường, theo gió bay vào nhà dân. Việc múc cát khiến xung quanh là ruộng vườn và nhiều diện tích keo tràm của dân sạt lở nặng. Không những thế, việc khai thác cát còn vượt quá độ sâu cho phép nhưng không có cơ quan nào can thiệp...
Có mặt tại hiện trường những ngày qua, PV nhận thấy khu vực khai thác cát đang rất nham nhở. Sau khi khai thác thì doanh nghiệp đã để lại 2 hồ nước sâu, xanh ngắt. Hàng rào chắn không có, trong khi các biển cảnh báo, dây cảnh báo đã bị nước và cát lấp đi. Nguy hiểm hơn là nhiều “hàm ếch” xuất hiện ăn sâu vào nhà dân. Tình trạng sạt lở hai bên các hồ xuất hiện rất nhiều, cây cối của người dân xói rễ, ngã đổ và chết héo. Nếu không may người hay động vật rơi xuống thì rất nguy.
“Công ty 368 đã rời đi lâu. Hai hồ nước chỉ cách nhà dân hơn 10m. Ở trên hai hồ nước là đồi núi, nếu có mưa lớn thì đất đá rất dễ sập xuống. Tụi trẻ em, học sinh hay ra chơi rất là nguy hiểm nhất là ban đêm. Đã gần đến mùa mưa lũ rồi, năm ngoái đã sạt lở nặng một đường dân sinh, không biết năm nay ra sao đây. Có lần một con nghé rơi xuống hố sâu và chết luôn. Mong nhà nước quan tâm cho với...”- bà Lê Thị M (56 tuổi, thôn Thủy Dương) lo lắng.
Theo ông Vương Đình Cẩm - Chủ tịch UBND xã Lộc Tiến, người dân mấy tháng nay liên tục phản ánh, “kêu cứu”, xã vẫn đang tiếp tục đề xuất cấp trên nhanh chóng xử lý doanh nghiệp để sớm hoàn thổ, lấp các hồ. Chỗ khu vực khai thác của Công ty 368 rất dễ xảy ra sạt lở núi. Nếu không sớm hoàn thổ thì sẽ xảy ra cảnh sạt lở tương tự như các hộ ở chân núi Phú Gia...
Trao đổi với PV, ông Phan Văn Trọng - Trưởng phòng TN&MT huyện Phú Lộc cho rằng, việc khai thác cát của doanh nghiệp từng vượt quá phạm vi ranh giới độ sâu được phép khai thác từ 1m đến dưới 2m và đã từng bị đình chỉ. Hiện nay, mỏ đã hết hạn và việc ảnh hưởng đến người dân đang hiện hữu...
“Phòng đã đưa ra mức phạt tiền từ 30- 50 triệu đồng do Công ty 368 vi phạm hành chính trong lĩnh vực tài nguyên nước và khoáng sản quy định. Sau đó đã nhiều lần gửi văn bản xử phạt, mời họp đến văn phòng công ty nhưng không có sự hồi âm nào. Tất cả nhân viên, giám đốc đều đã rời đi, gọi điện không liên lạc được. Như thế việc xử phạt cũng khó chứ chưa nói đến việc hoàn thổ đàng hoàng...”- ông Trọng nói.
Nghiêm khắc xử lý
Qua tìm hiểu được biết, trong văn bản yêu cầu hoàn thổ mặt bằng mà Ban Quản lý Khu kinh tế - Công nghiệp tỉnh Thừa Thiên Huế gửi đến Công ty 368, hạn cuối là 7 tháng kể từ khi hết hạn khai thác (24/7/2019); đồng thời yêu cầu đơn vị khai thác thực hiện các nhiệm vụ như trong giấy phép, bên cạnh hoàn thổ phải có phương án cải tạo bờ, thửa; đất dùng để san lấp là loại đất thải (nằm ở lớp dưới), chứ không được đá hoặc đất lẫn đá, lớp trên có thể trồng trọt được, nhằm trồng cây phục hồi môi trường... Thế nhưng hiện tại mọi chuyện vẫn “án binh bất động”.
Liên quan đến sự việc, ông Nguyễn Quang Dũng - Phó Trưởng phòng TN&MT của Ban Quản lý Khu kinh tế - Công nghiệp tỉnh khẳng định, Công ty 368 đã vi phạm khi không hoàn thổ trong thời gian quy định. Ban sẽ báo cáo UBND tỉnh và tham mưu phương án xử lý. Lý do phải báo cáo là vì mỏ cát này do UBND tỉnh cấp phép, nếu Ban xử lý sẽ vượt thẩm quyền.
“Còn một phương án nữa là Nhà nước sẽ dùng tiền ký quỹ môi trường của doanh nghiệp để hoàn thổ. Ban đã làm việc với các doanh nghiệp liên quan và yêu cầu phải hoàn thổ trước mùa mưa lũ năm nay để người dân yên tâm. Trường hợp doanh nghiệp tiếp tục chây ì, ban sẽ quyết định sử dụng quỹ để hoàn thổ và cũng đảm bảo với người dân rằng sẽ hoàn thiện trước mùa mưa lũ”- ông Dũng khẳng định.
Theo một cán bộ phòng TN&MT huyện Phú Lộc, doanh nghiệp chỉ mới kí quỹ bảo vệ môi trường với mức hơn 200 triệu đồng trong tổng 850 triệu đồng. Qua ước tính thì số tiền trên chỉ mới đủ hoàn thổ khoảng 1/5 diện tích, đó là chưa nói đến kinh phí tu sửa đường sá hư hỏng do vận chuyển cát gây nên...
Báo Điện tử Tài nguyên & Môi trường sẽ tiếp tục thông tin.
