Thống nhất nội dung chương trình Hội nghị toàn quốc về quản lý chất thải rắn

Phát biểu tại cuộc họp, Thứ trưởng Bộ TN&MT Võ Tuấn Nhân cho biết, theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ TN&MT được giao chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành chuẩn chuẩn bị kỹ lưỡng cho Hội nghị toàn quốc về quản lý chất thải rắn. Hội nghị này là cơ hội để nhìn nhận, đánh giá lại một cách toàn diện về công tác quản lý chất thải rắn trong thời gian qua, từ đó tạo ra những thay đổi trong nhận thức và hành động, nhằm xây dựng hoàn thiện các cơ chế, chính sách trong công tác quản lý Nhà nước về chất thải rắn trong thời gian tới.

Thứ trưởng Võ Tuấn Nhân phát biểu chủ trì cuộc họp

Dự kiến, Hội nghị sẽ diễn ra trong hai ngày, gồm Hội nghị toàn quốc về quản lý chất thải rắn và 3 Hội thảo chuyên đề về “Cơ chế, chính sách, pháp luật về quản lý chất thải rắn”, “Công nghệ xử lý chất thải rắn”, “Vai trò của cộng đồng và các tổ chức chính trị xã hội trong hoạt động quản lý, xử lý chất thải rắn sinh hoạt”; 1 triển lãm về công nghệ xử lý chất thải rắn. Kết quả quan trọng nhất sau Hội nghị là Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ về một số giải pháp cấp bách tăng cường quản lý chất thải rắn.

Để chuẩn bị cho sự kiện này, Thứ trưởng Võ Tuấn Nhân nêu vấn đề: Cần nhìn nhận rõ thực trạng của việc quản lý chất thải rắn hiện nay, những vướng mắc, bất cập phát sinh, đề xuất các cơ chế chính sách để tạo đột phá trong quản lý, các công nghệ được khuyến cáo cho các địa phương áp dụng.

Cụ thể, tại chuyên đề 1 do Bộ TN&MT và Bộ Xây dựng chủ trì, cần tìm ra tồn tại, nguyên nhân và đề xuất giải pháp sắp tới cho vấn đề chất thải rắn, với yêu cầu phù hợp, sát thực tế. Phải rà soát lại cơ chế chính sách để mạnh dạn thay đổi, tạo sự chuyển biến ngay sau Hội nghị.

Đối với chuyên đề 2, Bộ Khoa học và Công nghê và Bộ TN&MT cần đưa ra được danh mục công nghệ để khuyến cáo các địa phương áp dụng, có quy mô phù hợp với tính chất đặc điểm của mỗi vùng miền, mỗi địa phương; trong đó, làm rõ mối tương quan giữa công nghệ với chi phí dịch vụ môi trường .

Với chuyên đề 3, vai trò của cộng đồng trong thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải rắn rất quan trọng. Vì vậy, đơn vị chủ trì cần đưa ra các biện pháp để khuyến khích nhân dân cùng tham gia công tác quản lý chất thải rắn này tốt hơn nữa, tạo sự đồng thuận cao trong xã hội.

Ông Hoàng Văn Thức - Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Môi trường phát biểu

Chia sẻ với đại diện các Bộ, ngành, ông Hoàng Văn Thức – Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Môi trường cho biết, số liệu về chất thải rắn được Bộ TN&MT công bố trong báo cáo Tổng quan được Tổng cục Môi trường phối hợp với các địa phương tiến hành điều tra, thống kê với dữ liệu mới nhất tính đến tháng 9/2019. “Chúng tôi hy vọng, sau Hội nghị, với sự quyết tâm của Chính phủ, các Bộ, ngành, địa phương, chúng ta sẽ kiểm soát được vấn đề rác thải, tạo được sự chuyển động mạnh mẽ từ trung ương đến địa phương trong quản lý chất thải rắn”, ông Thức nói.

Theo ý kiến góp ý từ đại diện các Bộ, ngành, thực trạng ô nhiễm môi trường do rác thải gây ra đã gây nên những bất ổn trong đời sống xã hội. Rác tràn lan khắp nơi, tỷ lệ chôn lấp lớn gây lãng phí. Việc phân loại rác tại nguồn không hiệu quả. Địa phương lúng túng trong lựa chọn công nghệ. Tài chính cho rác thải vẫn dựa vào ngân sách. Đơn giá chi trả cho việc xử lý rác còn chênh lệch ở các địa phương và chưa hợp lý. Người dân phản đối nhà máy rác bởi chưa đủ niềm tin vào công nghệ.

Trong bối cảnh đó, đại diện các đơn vị cho rằng, việc phân công trách nhiệm quản lý cho Bộ, ngành cần rõ ràng, tránh chồng chéo, và quy cả đến trách nhiệm của địa phương. Đồng thời, cần xây dựng mô hình điểm về xử lý rác thải. Việc xử lý chất thải rắn với công nghệ hiện đại lấy đô thị làm trung tâm.

Toàn cảnh cuộc họp

Ghi nhận các ý kiến này, Thứ trưởng Võ Tuấn Nhân yêu cầu, Tổng cục Môi trường cần tiếp tục lấy ý kiến góp ý của các đơn vị để hoàn thiện nội dung Hội nghị.

Theo Thứ trưởng, tại Việt Nam, rác thải đã trở thành vấn đề an ninh quốc gia, an ninh phi truyền thống, nếu không giải quyết tốt sẽ tạo ra xung đột môi trường, chính trị - xã hội. Qua Hội nghị toàn quốc về quản lý chất thải rắn, Chính phủ và các Bộ, ngành sẽ cùng rà soát lại toàn bộ cơ chế, chính sách, công nghệ phù hợp, quy trình thu gom – phân loại – công nghệ có tính đồng bộ để thực sự tạo nên bước đột phá trong quản lý rác thải.

Thứ trưởng đề nghị, Bộ TN&MT và Bộ Khoa học và Công nghệ sẽ cùng phối hợp tổ chức Tọa đàm để thống nhất danh mục công nghệ được khuyến nghị, đưa ra tại Hội nghị toàn quốc sắp tới.

Các báo cáo tại Hội nghị phải tập trung làm rõ thực trạng quản lý chất thải rắn, nguyên nhân và giải pháp tổng thể cho vấn đề này. “Nên chăng, sau Hội nghị này, chính quyền địa phương cần có Nghị quyết về quản lý chất thải rắn, trong đó, đưa ra chỉ tiêu cụ thể về tỷ lệ chôn lấp rác thải hay tỷ lệ rác được xử lý hợp vệ sinh. Các thành phố lớn như Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, Hải Phòng, Đà Nẵng, Cần Thơ cần tiên phong trong việc áp dụng các công nghệ xử lý rác thành năng lượng”, Thứ trưởng Võ Tuấn Nhân đề xuất.